 |
| ការរៀបចំសហគមន៍និងទំនៀមទម្លាប់របស់ជនរួមជាតិ M’Nong (tinmoi.vn) |
Vovworld-ជនរួមជាតិ M’Nong រួមមានក្រុមជាច្រើនដែលស្នាក់នៅភាគច្រើន
នៅបណ្ដាខេត្ត Dac Nong, Dac Lac និងផ្នែកមួយនៅ Binh Phuoc, Lam Dong។
លោកស្រី Luong Thanh Son នាយិការសារៈមន្ទីជនជាតិខេត្ត Dac Lac បានឲ្យដឹង
ថា៖
“អ្នកផងអាចស្គាល់បណ្ដាក្រុមជន M’Nong ដោយភាពវិសេសវិសាលខាង
វប្បធម៍ការស្នាក់នៅ។ ឧទាហរណ៍ក្រុមជនរួមជាតិ M’Nong Rlam ច្រើនតែរស់នៅ
ដំបន់បឹងទន្លេនិងធ្វើស្រែស្រូវទឹក។ ក្រុមជនរួមជាតិ M’Nong Bu Dong បបាញ់សត្វ
ផ្សាំងដំរីនៅដំបន់ភូមិ Don ជាដើម។”
ទោះបីជាជនរួមជាតិ M’Nong បែងចែកជាក្រុមផ្សេងៗគ្នាទៅតាមលក្ខណៈរស់
នៅរបស់ខ្លួនក្តី ប៉ុន្តែជនរួមជាតិ M’Nong នៅរក្សាបានភាសា អត្តសញ្ញាណវប្បធម៍
ជាមួយទំនៀមទំលាប់ក្រិត្យក្រមដោយឡែករបស់ជនជាតិខ្លួន។
តាំងពីយូរលង់មកជនរួមជាតិ M’Nong ជានិច្ចកាលជឿជាក់មានអំណាចរបស់
កំលាំងព្រលឹង។ ពីជំនឿជាក់ពហុទេវតានោះ ជនរួមជាតិ M’Nong មានពិធីការជា
ច្រើនដែលទាក់ទិនដល់មនុស្ស គំរូគឺពិធីបុណ្យវង់ជីវិត ពិធីធំដឹងក្តី អាពារហ៍-ពិពារហ៍
ជាដើម។ បណ្ដាពិធីសែនព្រេនទេវតា ទំនៀមទំលាប់តមគឺជាកត្តាបង្កើតឡើងទម្លាប់
សំដៅធានារក្សាជីវភាពសហគមន៍។ ទម្លាប់របស់ជនរួមជាតិ M’Nong រួមមានការ
កំណត់ដ៏តឹងរឹងអំពីទំនាក់ទំនងសហគមន៍ ទំនៀមទំលាប់រៀបការនិងទំនាក់ទំនង
បុរសនារី ទំនាក់ទំនងក្នុងគ្រួសារជាដើម។ លោក Nguyen Khanh Duy អ្នកស្រាវជ្រាវ
អំពីបណ្ដាជនជាតិនៅខេត្ត Dac Lac បានឲ្យដឹងថា៖
“ក្នុងការចាត់តាំងសហគមន៍សង្គមនោះ ទំនៀមទំលាប់របស់ជនរួមជាតិ M’Nong លើកកំពស់ការគោរពសាមគ្គីភាពសហគមន៍។ រាល់ជំលោះរវាងបណ្ដាគ្រួសារត្រកូល
អ្នកជិតខាងរវាងភូមិនេះជាមួយភូមិនោះសុទ្ធតែបានដោះស្រាយដោយទំលាប់និងអ្នក
កណ្ដាលត្រូវជាសមភាពយល់ច្បាស់ទំនៀមទម្លាប់។”
ទំនៀមទំលាប់របស់ជនរួមជាតិ M’Nong ក៏លើកកំពស់ការសម្រុះសម្រួលប៉ុន្តែក៏
មានការកំណត់អំពីពិន័យពីស្រាលដល់ធ្ងន់ធ្ងរ។
ទំនៀមទំលាប់ជាច្រើនរបស់ជនរួមជាតិ M’Nong នៅគង់វង្សដល់បច្ចុប្បន្នដូចជា កំណត់ចំពោះជនចាស់ជរា មេភូមិ អ្នកកែសម្រួលឃ្មោះនិងអ្នកមានគុណបំណាច
ចំពោះភូមិនោះ សមាជិកទាំងអស់ក្នុងភូមិត្រូវមានការទទួលខុសត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ គេពឹងអ្វីក៏ត្រូវជួយដែរ។ ចំពោះអ្នកបាននាំទ្រពសម្បត្តិឲ្យភូមិសុទ្ធតែបានគោរពរាប់
អាន។ ក្នុងភូមិមានអ្នកស្លាប់នោះ ជនរួមជាតិនឹងរួមគ្នាធ្វើពិធីបុណ្យសព ជួយឧបត្ថម្ភ
ខាងសម្ភារៈសំរាប់គ្រួសារនោះដើម្បីសម្ដែងការសោកស្ដាយនិងការគោរពរាប់អាន
របស់សហគមន៍ចំពោះអ្នកស្លាប់។ ទំនៀមទំលាប់អំពីបុណ្យសព រៀបអាពារហ៍-ពិពារហ៍ក៏ត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរសមស្របនឹងជីវភាពរស់នៅថ្មី។ លោក Ama Phong ជន
ជាតិ M’Nong Rlam នៅស្រុក Lac បានឲ្យដឹងថា៖
“មានទំនៀមទំលាប់មួយចំនួនត្រូវផ្លាស់ប្តូរ ឧទាហរណ៍គឺការរៀបអាពារហ៍ -ពិពារហ៍បច្ចុប្បន្នមានវឌ្ឍន៍ភាពជាង។ មុននេះត្រូវកាប់ជ្រូកមាន់រៀបចំពី២ដល់៣ថ្ងៃ អញ្ចើញភូមិទាំងមូល ឥឡូវនេះខុសប្លែកហើយបានរៀបចំតាមរបៀបថ្មីមិនសូវខាត
ប្រាក់ជាង។ ប៉ុន្តែពិធីការទំនៀមទំលាប់មួយចំនួននៅតេបានរក្សា។ ជាពិសេសជន
រួមជាតិនៅរក្សាបានទំលាប់កូនស្រីយកប្តី កូនបុរសរស់នៅខាងផ្ទះប្រពន្ធ។”
បណ្ដាទំនៀមទំលាប់របស់ជនរួមជាតិ M’Nong បានឆ្លុះបញ្ចាំងរបៀបរស់នៅផ្សា
ភ្ជាប់សហគមន៍ ទន្ទឹមនឹងនោះរួមចំណែកពង្រីកអត្តសញ្ញាណវប្បធម៍របស់ជនជាតិ
ខ្លួន។ សព្វថ្ងៃបណ្ដាទំនៀមទំលាប់ដ៏ល្អប្រសើរនោះនៅតែបានជនរួមជាតិរក្សាលើក
កំពស់ក្លាយទៅជាបទដ្ឋានក្នុងការកំណត់កសាងភូមិវប្បធម៍៕