(VOVworld)-ជនជាតិខ្មែរសម្បូទៅដោយបេតិកភ័ណ្ឌវប្បធ៌មដ៍វិសេសវិសាលដែល ក្នុងនោះក្បាច់រាំជាច្រើនប្រភេទត្រូវបានបង្កើតឡើងតាមរយៈការវិវឌ្ឍន៍ពីមួយថ្ងៃ
ទៅមួយថ្ងៃរបស់ជនជាតិនេះ។  សិល្បៈរបាំរបស់ជនជាតិខ្មែរគឺជាការប្រមូលផ្តុំប្រកប​ដោយ ទេពកោ
សល្យ ចំណេះដឹងច្នៃប្រឌិត មានលក្ខណៈអត្តសញ្ញាជាតិ តម្លៃវប្បធម៌ សង្គម និងតម្លៃវិចិត្រសិល្បៈរបស់សហគមន៍ទាំងមូល។

        ចំពោះជនជាតិខ្មែរ សិល្បៈរបាំជាផលិតផលវប្បធម៌ប្រពៃណីពិសេស ពិសិដ្ឋនិងជាតម្រូវការខាងស្មារតីបន្ទាប់ពីការធ្វើពលកម្មហត់នឿយ។ សិល្បៈរបាំ​នេះត្រូវបានបង្កើតតាំងពីយូរយារណាស់មកហើយនិងមានភាពសម្បូរបែប។ប៉ុន្តែ
រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ជនជាតិខ្មែរនៅរក្សាបានប្រភេទរបាំចំនួន៣នោះគឺ
របាំប្រជាប្រិយ របាំជំនឿសាសនា និងរបាំលើឆាក។

        ក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យធំៗ ឬបុណ្យតេតប្រពៃណីជនជាតិម្តងៗ នៅពេលសំលេងស្គូរបន្ទរឡើងនិងសម្លេងប្រគុំភ្លេងពិណពាទ្យចាប់ផ្តើម ទាំងបុរស នារី និងចាស់ក្មេងនាំគ្នាធ្វើកាយវិការតាមចង្វាក់រាំប្រពៃណី។ ក្បាច់រាំដែលគេពេញនិយមបំផុតគឺក្បាច់រាំវង់ឬហៅថារាំឡាំថូន ។ចូលរួមរាំតាមចង្វាក់
នេះ គឺបុរសនារីទាំងគូៗ បានរាំជារង្វង់មូលតាមចង្វាក់ភ្លេង។ សាស្ត្រាចារ្យ
បណ្ឌិត Le Ngoc Canh អនុប្រធានសមាគមសិល្បៈរបាំវៀតណាមបានឲ្យដឹងថា៖

 “លក្ខណៈវិសេសវិសាលនៃក្បាច់រាំប្រជាប្រិយគឺផ្តល់នូវភាពសប្បាយរីករាយ
និងមានភាពកំប្លែង។ នៅភូមិ ស្រុកណាក៏រីករាលដាលក្បាច់រាំប្រពៃណីដែរ។
ទាំងចាស់ទាំងក្មេង គឺនៅពេល មានសូរសម្លេងតន្ត្រីគឺពួកគេនាំគ្នារាំលេងយ៉ាង
សប្បាយ”។

របាំយូកេឬហៅថារបាំបាសាក់របស់ជនជាតិខ្មែរ

    ក្រៅពីក្បាច់រាំដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ សិល្បៈរបាំប្រជាប្រិយរបស់ជនជាតិ
ខ្មែរនៅមានក្បាច់រាំផ្សេងទៀតដូចជា៖របាំចូកកំពិស ដោយប្រើឧបករណ៍គឺ ឈ្នាង របាំត្រឡោក(របាំគោះត្រឡោក)របាំច្រូតស្រូវ(កសិករ)របាំស្គរឆៃយ៉ាំឬ
របាំបើកវាំងននក្នុងពិធីមង្គលការ។

                ប្រភេទរបាំមួយទៀតក៏ត្រូវបានប្រជាជនខ្មែរពេញនិយម នោះគឺរបាំ
ជំនឿសាសនា។​ប្រភេទរបាំនេះ ត្រូវបានប្រើក្នុងឱកាស សែនព្រេនសូមអោយ
ទេវតាការពារទឹក ដី ឬការពារភូមិស្រុកជាដើម។ ប្រភេទរបាំមួយទៀតគឺរបាំ
ឆាក។ លោក Le Ngoc Canh បានឲ្យដឹងថែមទៀតថា៖

 “ចំពោះរបាំឆាក ជនជាតិខ្មែរចែកជា៣ប្រភេទនោះគឺរបាំ​យូរកេ (ល្ខោនបាសាក់)
និងរបាំយីកេ។ របាំមានលក្ខណៈជិតស្និទ្ធដូចទៅនឹងសិល្បៈ Cai Luong និង
Tuong របស់ជនចាតិ Kinh ។ឆាកសម្រាប់សម្តែងល្ខោនរបាំក៏ត្រូវបានរៀបចំយ៉ាង ស្អាតដោយមានក្បាច់ ដៃរាំឬជើងរាំឬក៏រាងកាយទាំងមូល”។

        ក្នុងការសម្តែងល្ខោនរាំ សម្លៀកបំពាក់គឺសំខាន់ណាស់។ ជាពិសេសក្បាច់ របាំត្រូវបានផ្អែកទៅលើរឿងនិទាន រឿងដំណាលរបស់ជនជាតិខ្មែរដែលរឿងទាំង អស់នេះបានក្លាយទៅជាម្ហូបស្មារតីមិនអាចខ្វះបានឡើយក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រ
ចាំថ្ងៃ។ ចំពោះជនជាតិខ្មែរវិញ សិល្បៈរបាំគឺមានឥទ្ធិពលសកម្មនិងមានទំនាក់
ទំនង ជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងស្ថាបត្យកម្មនិងវប្បធម៌ស្មារតីរបស់ជនជាតិខ្មែរ Nam Bo
។ លោក Le Ngoc Canh បានចែករំលែកបន្ថែមថា៖

        “ជនជាតិខ្មែរជាធម្មតារាំនៅវត្តអារាម។សម្មតិកម្មថា តើវត្តអារាមមានមុនឬ សិល្បៈរបាំមានមុននោះគឺពិបាករកចំលើយណាស់ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែឃើញថា ស្ថាបត្យ
កម្មនៃវត្តខ្មែរ Nam Bo គឺភាគច្រើនមានរូបរបាំ ឬ បក្សីទេព្យជាដើម។ និយាយដល់
វត្តខ្មែរ​មិនអាចខ្វះបាននូវរូបមនុស្សឬទេវតារាំឡើយ ”។

        នាបច្ចុប្បន្ន របាំខ្មែរមានការអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងខ្លាំងក្លាទាំងអំពីប្រភេទនិងគុណ
ភាព។​សិល្បៈរបាំមិនគ្រាន់តែផ្សាភ្ជាប់ជាមួយជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ជនជាតិ
ខ្មែរប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងពោរពេញទៅដោយលក្ខណៈវប្បធម៌ស្មារតីវិសេសវិសាល
ក្នុងសហគមន៍បណ្តាជនជាតិវៀតណាមទៀតផង៕