ត្រាវិញ ជាខេត្តដែលមានជនរួមជាតិជាជនជាតិខ្មែររស់នៅច្រើនជាងគេទីពីរនៅតំបន់ដីសណ្ដទន្លេ Cuu Long ក៏ដូចជាប្រទេសទាំងមូល បន្ទាប់ពីខេត្តសុកត្រាំង។ ខេត្តត្រាវិញទាំងមូល មានប្រជាជនជាង១លាននាក់ ដែលក្នុងនោះមានជនរួមជាតិខ្មែរជាង៣០ម៉ឺននាក់ ស្មើនឹងជិត៣០% នៃចំនួនប្រជាជនសរុប។

វត្តខ្មែរទាំង ១៤៣ កន្លែងក្នុងខេត្ត សុទ្ធតែរៀបចំថ្នាក់បង្រៀនអក្សរខ្មែរ។ វត្តណាដែលមិនមានកន្លែងបង្រៀន អាចខ្ចីផ្ទះសកម្មភាពសហគមន៍ ឬសាលារៀនដើម្បីបង្រៀនអក្សរខ្មែរក្នុងអំឡុងវិស្សមកាលរដូវក្ដៅ។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅមុនរដូវក្តៅ វត្តតែងតែរៀបចំសម្ភារៈបរិក្ខារយ៉ាងហ្មត់ចត់ ដើម្បីទទួលស្វាគមន៍សិស្សមករៀនភាសាកំណើត។ សិស្សនិងសិក្ខាកាមដែលមានស្ថានភាពលំបាក ត្រូវបានវត្តជួយឧបត្ថម្ភនូវសៀវភៅ ប៊ិច និងឧបករណ៍សិក្សា។ ចូលរួមបង្រៀននៅតាមវត្តអារាមនានាភាគច្រើនជាព្រះសង្ឃ និងអ្នកស្ម័គ្រចិត្ត។ គេមិនទទួលខ្ទង់វិភាគទានណាមួយពីសិស្ស ឬវត្តទេ។

ថ្នាក់រៀនអក្សរខ្មែរនៅវត្ត កំពង់ដូង។ (រូបថត៖ Ngoc Anh/VOV៥)

ស្រុក Tieu Can ខេត្ត Tra Vinh មានវត្តចំនួន ១៥ ដែលក្នុងនោះ វត្តកំពង់ដូង ឬហៅម្យ៉ាងទៀតថាវត្ត អូ ដូង ជាកន្លែងដែលមានសិស្សានុសិស្សយ៉ាងច្រើនមកសិក្សា។ ថ្វីត្បិតតែមានចំនួនសិស្សច្រើនក៏ដោយ ក៏ថ្នាក់រៀននៅតែត្រូវបានបង្រៀនយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ ដោយធានាយ៉ាងត្រឹមត្រូវតាមកម្មវិធីសិក្សានៃផ្នែកអប់រំ។ ព្រះតេជគុណ Kim Manh ព្រះចៅអធិការវត្តកំពង់ដូង មានពុទ្ធដីការថា៖

“មិនត្រឹមតែសិស្សនិងព្រះសង្ឃក្នុងស្រុកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែស្រុកផ្សេងៗទៀតក៏មករៀននៅទីនេះដែរ។ វត្តកំពុងត្រៀមរៀបចំការប្រឡងបាលីខ្មែរថ្នាក់ទី៩ និងថ្នាក់ទី១២ នៅចុងឆ្នាំ២០២២ ដើមឆ្នាំ២០២៣។ គណៈអភិបាលវត្តនិងព្រះសង្ឃ ចូលរួមបង្រៀនក្នុងអំឡុងវិស្សមកាលរដូវក្ដៅ ដើម្បីឲ្យកូនសិស្សចេះអក្សរ ទំនៀមទំលាប់របស់ជនជាតិខ្លួន។ យើងខ្ញុំខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្ស ថែរក្សាភាពស្រស់ស្អាតនិងអត្តសញ្ញាណរបស់ជនជាតិខ្មែរ”។

ថ្នាក់រៀនសម្រាប់កុមារជាធម្មតា អូសបន្លាយក្នុងរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះក្នុងអំឡុងពេលវិស្សមកាលរដូវក្តៅ ដូច្នេះមិនប៉ះពាល់ដល់ការសិក្សានៅសាលារៀននោះទេ ផ្ទុយទៅវិញ បានជួយប្អូនៗចេះអក្សរខ្មែរដើម្បីថែរក្សាភាសានិយាយនិងភាសាសរសេរប្រពៃណីរបស់ជនជាតិខ្លួន។ ក្រៅពីនោះ ក៏មានវត្តដែលបើកថ្នាក់រៀនតាមកាលវិភាគដូចការកំណត់នៃផ្នែកអប់រំ សម្រាប់ប្រជាជនយ៉ាងច្រើនកុះករ និងព្រះសង្ឃខ្មែរគ្រប់ស្រទាប់ផងដែរ។ ព្រះសង្ឃ Kim Hoang Trung ដែលកំពុងសិក្សាអក្សរនៅវត្ត Ong Met មានពុទ្ធដីការថា៖

“ឆ្នាំសិក្សាធម្មតាប្រព្រឹត្តទៅក្នុងរយៈពេល ៩ ខែ ប៉ុន្តែឈប់សម្រាក ៤ ថ្ងៃជារៀងរាល់ខែ។ សិក្សាមុខវិជ្ជាចំនួន ១០ ខ្លឹមសារនៃមុខវិជ្ជាភាសាខ្មែរ ត្រូវបានអនុវត្តន៍តាមកម្មវិធីសិក្សាដូចសាកលវិទ្យាល័យអញ្ចឹង។ សិក្សា ៤ ម៉ោង ១ មុខវិជ្ជា។ អក្ខរាវិរុទ្ធ រៀនពីថ្នាក់ទី ១ ដល់ទី ១២ ភាសាខ្មែរ គណិតវិទ្យា អក្សរសាស្ត្រ បាលី… លោកគ្រូស្ម័គ្រចិត្តបង្រៀនដោយឥតគិតថ្លៃ។ លោកធ្លាប់សិក្សាថ្នាក់បណ្ឌិតនៅឥណ្ឌា មកបង្រៀនភាសាបាលី”។

ថ្នាក់រៀននៅវត្ត Ong Met។ (រូបថត៖ Ngoc Anh/VOV៥)

ការលំបាកដ៏ធំបំផុតរបស់វត្តនាបច្ចុប្បន្ន គឺចំនួនសិស្សកាន់តែច្រើនឡើងៗ ប៉ុន្តែវត្តខ្វះខាតគ្រូបង្រៀននិងថ្នាក់រៀន។ គ្រូបង្រៀនភាគច្រើនជាព្រះសង្ឃ និងអ្នកស្ម័គ្រចិត្តដែលមិនទាន់ឆ្លងកាត់ការបណ្ដុះបណ្ដាលផ្លូវការទេ ដូច្នេះជំនាញគរុកោសល្យនៅមានកម្រិតនៅឡើយ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ដោយមានមនសិការពីការរក្សាភាសានិងអក្សរប្រពៃណីបស់ជនជាតិខ្លួន ឪពុកម្តាយតែងតែលើកទឹកចិត្តកូនៗឲ្យទៅវត្តដើម្បីសិក្សា។ អ្នកស្រី Kim Thi So Phat ពលរដ្ឋខេត្ត ត្រាវិញ ម្នាក់ ដែលនាំកូនទៅរៀននៅវត្ត Ong Met បានចែករំលែកថាថា៖

“នៅទីនេះមនុស្សរៀនច្រើនណាស់។ ខ្ញុំទៅជួបកូនជារៀងរាល់ពីរបីថ្ងៃម្តង។ កូនរៀន ២ ឆ្នាំទៀតទើបបញ្ចប់ការសិក្សា។ រៀនចប់ហើយ រកការងារធ្វើស្រួលជាង”។

ក្រៅពីការបង្រៀនភាសានិងអក្សរ វត្តក៏អប់រំអំពីសីលធម៌ របៀបរស់នៅ កត្តាញូធម៌ និងរបៀបប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នា ជាដើម តាមនោះបានជាជួយសិក្ខាកាមឲ្យធំដឹងក្តីនៅពេលក្រោយ។ ព្រះតេជគុណ Son Kenne នៅវត្ត Ong Met មានពុទ្ធដីការថា៖

“វត្តមានថ្នាក់សម្រាប់ព្រះសង្ឃនិងពុទ្ធបរិស័ទ ដោយមាន ៣១ អង្គក្នុងថ្នាក់នីមួយៗ។ មួយឆ្នាំរៀន ៩ ខែ។ សិក្សាពុទ្ធសាសនាផងដែរ។ ពុទ្ធសាសនាថេរវាទមានវត្តចំនួន ១៤៣ កន្លែង គឺស្ទើរតែទាំងអស់បើកថ្នាក់រៀន”។

វត្តនានានៅខេត្តត្រាវិញ ចូលរួមបង្រៀនដល់សិស្សានុសិស្ស គឺជាការងារដ៏មានអត្ថន័យ មនុស្សសាស្ត្រ ដែលរួមចំណែកថែរក្សាភាសានិងអក្សររបស់ជនជាតិខ្មែរសម្រាប់ប្រជាជននៅមូលដ្ឋាន៕