តំលៃរបស់បណ្ដាឯកសារ Chau Ban (VOV)

        Vovworld-រាជកាល Nguyen បានបង្កើតនាឆ្នាំ១៨០២ និងបញ្ចប់នាឆ្នាំ​១៩៤៥។ ប៉ុន្តែមុននោះជាង២រយឆ្នាំ គិតតាំងពីឆ្នាំ១៥៥៨ បណ្ដាស្ដេចត្រាញ់ Nguyen ពីស្ដេច
ត្រាញ់ Nguyen Hoang ដល់ Nguyen Phuc Nguyen, Nguyen Phuc Chu, Nguyen Phuc
Thuan សុទ្ធតែមានគុណបំណាចដ៏ធំធេងក្នុងការបើកទូលាយដែនដីពី​ដំបន់ Thuan
Hoa ដល់ដំបន់ដីភាគខាងត្បូងនិងដំបន់សមុទ្រភាគខាងត្បូងនិង​នីរតីនៃមាតុ
ប្រទេស។ ក្នុងពេលដែល Nguyen Anh ស្ដេចដំបូង​របស់​រាជកាល Nguyen យក
ឈ្មោះគឺ Gia Long បានបន្តស្មារតីដោយធ្វើឲ្យខ្លួនមានអនុភាបនិងបូរណភាព
ដែនដីដែនសមុទ្ររបស់បណ្ដាស្ដេច Nguyen។

        សាស្ត្រាចារ្សបណ្ឌិត Nguyen Quang Ngoc វិទ្យាស្ថានវៀតណាមវិទ្យា​និង​វិទ្យាសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍បានឲ្យដឹងថា៖

        “ស្ដេច Gia Long ជាអ្នកដែលប្រកាសយ៉ាងខ្លាំងក្លានូវ​អធិបតេយ្យ​ភាពរបស់
វៀតណាមនៅប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa។​ អ្នកផ្សាយសាសនា ពាណិជ្ជករ
និងអ្នកយល់ច្បាស់ស្ថានភាពសមុទ្រខាងកើត​របស់វៀតណាមពេលនោះចាត់ទុកថា
ស្ដេច Gia Long បានបង្ហូតទង់​ជាតិរបស់ខ្លួននៅប្រជុំកោះ Hoang Sa។”

        ឆ្លងទៅដំណាក់កាលគ្រប់គ្រងអំណាចរបស់ព្រះមហាក្សត្រ Minh Menh ជា​ព្រះមហាក្សត្រទី២របស់រាជកាល Nguyen បានជំរុញសកម្មភាពអនុវត្ត​អធិបតេយ្យ​ភាពរបស់វៀតណាមចំពោះប្រជុំកោះ Hoang Sa និង Truong Sa ឡើងកំពស់ថ្មី។ ព្រះ
មហាក្សត្រ Minh Menh បានបញ្ជូនក្រុមការងារចេញ​ទៅ​ប្រជុំ​កោះ Hoang Sa ដើម្បី
ត្រួតពិនិត្យវាស់វែងបោះបង្គោលព្រំខ័ណ្ឌសីមា។​ សាស្ត្រចារ្សរងបណ្ឌិត Nguyen
Cong Viet ប្រធានស្ដីទីវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអក្សរ Han-Nom បានឲ្យដឹងថា៖

        “ក្នុងព្រះរាជ្យក្រិត្យបានកត់ត្រាច្បាស់លាស់គឺបង្គោលព្រំខ័ណ្ឌសីមាមាន​ប្រវែង
៥ម៉ែត្រ។ ការបោះបង្គោលព្រំខ័ណ្ឌសីមានៅបណ្ដាកោះបង្ហាញនូវ​អធិបតេយ្យភាព
របស់យើង។​ បញ្ហាទី២គឺត្រួតពិនិត្យគូរផែនទីដំណើរការ​កំណត់​បង្កើតមូលដ្ឋាន
រដ្ឋបាល បញ្ជូនប្រជាជនទៅនេសាទមច្ឆាជលផល។ នោះជា​ទស្សនៈ​វិស័យរបស់
សម័យកាលសក្តិភូមិសម្បូររុងរឿង។ គ្មានពេលណា​ប្រទេស​យើងទូលាយដូចជា
សម័យកាលព្រះមហាក្សត្រ Minh Menh ឡើយ។”

        ក្នុងប្រព័ន្ធព្រះរាជ្យក្រិត្យរាជកាល Nguyen ដែលកំពុងរក្សាបាន មានព្រះ​រាជ្យ
ក្រិត្យចំនួន១០ក្នុងសម័យកាលព្រះមហាក្សត្រ Minh Menh និយាយដល់​សកម្មភាព​អធិបតេយ្យភាព។ ព្រះរាជ្យក្រិត្យមួយបានឲ្យដឹងថា នាឆ្នាំ១៨៣០​មាននាវារបស់
បារាំងឆ្លងកាត់ដំបន់សមុទ្រ Hoang Sa ត្រូវគឿង។​ព្រះមហាក្សត្រ Minh Menh បាន
ប្រគល់ឲ្យអ្នកប្រមុខច្រកទ្វាសមុទ្រ Da Nang ចេញទៅកន្លែង​នោះជួយសង្គ្រោះ ដឹកជញ្ជូនមនុស្សនិងទំនិញលើនាវាត្រឡប់មកកំពង់ផែប្រកប​ដោយសុវត្ថិភាព។ សាស្ត្រាចារ្សបណ្ឌិត Nguyen Quang Ngoc បានសង្កត់ធ្ងន់​ថា៖

        “ប្រការនេះបានបង្ហាញនូវការទទួលខុសត្រូវដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់អ្នកប្រមុខ​រដ្ឋអំពី
សមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លូននិងអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួននៅដំបន់សមុទ្រដែល​បាន
អះអាង។”

        ឆ្លងទៅសម័យកាលព្រះមហាក្សត្រ Thieu Tri តួនាទីរបស់ព្រះមហាក្សត្រ​ក្នុង​
ការ​រៀបចំសកម្មភាពអធិបតេយ្យភាពនៅប្រជុំកោះ Hoang Sa បានបង្ហាញដ៏​ច្បាស់
លាស់។​ ព្រះមហាក្សត្របានយាងមកបញ្ជាដោយផ្ទាល់ការបញ្ជូន​ក្រុម​នាវា​ទូក
ចេញទៅប្រជុំកោះ Hoang Sa។

        សម័យកាលព្រះមហាក្សត្រ Tu Duc ជាដំណាក់កាលលំបាក ប៉ុន្តែការ​អនុវត្ត​អធិបតេយ្យភាពនៅដំបន់សមុទ្រ Hoang Sa និង Truong Sa នៅតែ​បាន​រក្សា។
សាស្ត្រាចារ្ស Nguyen Quang Ngoc បានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖

        “នាឆ្នាំ១៨៦៩ នាវារបស់ចិនលើផ្លូវឆ្លងកាត់ប្រជុំកោះ Hoang Sa ត្រូវ​គឿង។​
ព្រះមហាក្សត្រ Tu Duc បានបញ្ជាឲ្យមន្ត្រីចេញទៅទីនោះរៀបចំការជួយ​សង្គ្រោះ។​ សកម្មភាពនេះបានបង្ហាញថាព្រះមហាក្សត្រ Tu Duc ជាព្រះ​មហាក្សត្រ​មានចិត្ត
សម្បុរសធម៍ មានការទទួលខុសត្រូវរបស់អ្នកប្រមុខនៃប្រទេសមួយ​ដើម្បីធានា
សុវត្ថិភាពសំរាប់មធ្យោបាយបរទេសដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាពនៅក្នុងអធិបតេយ្យ
ភាពដែនសមុទ្ររបស់វៀតណាមនិងក៏សម្ដែងនូវអធិបតេយ្យភាព​របស់ខ្លួនក្នុង
ពេលដែលប្រទេសជាតិជួបការលំបាកជាច្រើននាគ្រានោះ។”

        បណ្ដាព្រះមហាក្សត្ររាជកាល Nguyen បានបន្សល់ទុកនូវបេតិកភ័ណ្ឌដ៏​ធំ​សម្បើមគឺមនសិការអធិបតេយ្យភាពដែនសមុទ្រដេនដីនិងប្រទេសជាតិវៀត
ណាមមួយពី Ha Giang ដល់ជ្រោយ Ca Mau។ នោះក៏ជាមេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្ររាជ
កាល​នេះបន្សល់ទុកឲ្យជំនាន់ក្រោយៗ៕