(VOV)_ក្នុងរយៈពេល៤ថ្ងៃប្រជុំ (ចាប់ពីថ្ងៃទី៣ដល់ថ្ងៃទី៥មិថុនា) នៅសិង្ហបុរី
ស្ថានភាពនៅលើសមុទ្រខាងកើត ត្រូវបានចាត់ទុកជាបញ្ហាទទួលបានការយកចិត្ត
ទុកដាក់ជាពិសេស និងបានលើកយកមកពិភាក្សាពីថ្ងៃប្រជុំដើមដំបូងដល់ច្ងៃចុង
ក្រោយនៃវេទិកាសន្ទនា Shangri-La ។ សហគមន៍អន្តរជាតិបានប្រឆាំងជំទាស់ជាថ្មី
ម្តងទៀត សកម្មភាពពូនជ្រុំ និងយោធាភាវូបនីយកម្មនៅសមុទ្រខាងកើត ហើយ
សង្កត់ធ្ងន់ទៅលើការចាំបាច់រក្សាសេរីភាពនាវាចរណ៍ អាកាសចរណ៍ ក៏ដូចជាការដោះ
ស្រាយជំលោះនៅលើសមុទ្រដោយសន្តិវិធី គោរពច្បាប់អន្តរជាតិ។
 |
| បណ្ដាប្រទេសប្រឆាំងជំទាស់សកម្មភាពយោធាភាវូបនីយកម្មនៅសមុទ្រខាងកើតនៅវេទិកាសន្ទនាShangri-La |
ត្រូវបានបើកនាថ្ងៃទី៣មិថុនា នៅសិង្ហបុរី វេទិកាសន្ទនា Shangri-La លើកទី១៥
បានរៀបចំឡើងដោយវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវយុទ្ធសាស្ត្រអន្តរជាតិ(IISS) ដោយមានការ
ចូលរួមរបស់អ្នកដំណាងចំនួនរាប់រយនាក់ ជាបណ្ដារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស រដ្ឋ
មន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ មន្ត្រីសន្តិសុខជាន់ខ្ពស់ និងអ្នកជំនាញការនានាពីប្រទេសផ្សេងៗ។
ប្រឆាំងសំណូមពរអធិបតេយ្យភាពគ្មានយុត្តិធម៌របស់ចិននៅសមុទ្រខាងកើត
គ្មានខ្លឹមសារណាមួយដែលបានប្រមូលផ្តុំពិភាក្សានិងផ្តល់មតិច្រើន នៅក្នុងវេទិ
កាសន្ទនា Shangri-La លើកនេះ ដូចជាបញ្ហាសមុទ្រខាងកើត។ ការយកចិត្តទុកដាក់
ចំពោះបញ្ហាសមុទ្រខាងកើតត្រូវបានកើនឡើងខ្លាំងក្លាដោយសារចិនកំពុងបង្កើន
សកម្មភាពពូនជ្រុំនិងកសាងកោះសប្បនិមិត្តដោយខុសច្បាប់។ ក្នុងរយពេលមួយឆ្នាំ
ចិនបានជំរុញខ្លាំងសកម្មភាពយាមល្បាតតាមសមុទ្រ និងកសាងមូលដ្ឋានយោធា
នានានៅសមុទ្រខាងកើត។ ក្នុងវេទិកាលើកនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិនៃប្រ
ទេសផ្សេងៗ ដែលក្នុងនោះមានអាមេរិក បារាំង អង់គ្លេស និងឥណ្ឌា បានរួមគ្នាអំ
ពាវនាវអោយប៉េកាំងត្រូវគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ និងគាំទ្រសេរីភាពនាវាចរណ៍ និង
អាកាសចរណ៍នៅសមុទ្រខាងកើត។
ក្នុងបទថ្លែងមតិបើកវេទិកា នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃលោក Chan O Cha បានដាក់
ជូនបញ្ហាជំលោះនៅសមុទ្រខាងកើត ឈរលំដាប់ថ្នាក់ជួរមុខ ក្នុងចំណោមការព្រួយ
បារម្ភអំពីសន្តិសុខចំនួន៧នៅអាស៊ី-ប់ាស៊ីហ្វីក។លោកបានចាត់ទុកថា៖តំបន់និង
ពិភពលោកកំពុងស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពបាត់តុល្យភាពអំពីសន្តិសុខ ហើយដើម្បី
ស្ដាឡើងវិញ គឺភាគីទាំងឡាយត្រូវកសាងទំនុកទុកចិត្តគ្នា គោរពគ្នាទៅវិញទៅមក
និងរួមគ្នាទទួលផលប្រយោជន៍។ ចំពោះបញ្ហានៅសមុទ្រខាងកើត នាយករដ្ឋមន្ត្រី
ថៃបានចាត់ទុកថា៖ បណ្ដាប្រទេសដែលកំពុងមានជំលោះ គប្បី៖ប្រកាសអធិប
តេយ្យភាពតាមទិសកាត់បន្ថយចរិតលក្ខណះជាតិ ហើយត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ថែម
ទៀតចំពោះផលប្រយោជន៍រួម។ នាពេលជាមួយគ្នានោះ ក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គ
លើកដំបូង នាថ្ងៃទី៤មិថុនា ដោយប្រធានបទ៖ ដោះស្រាយការលំបាកសាកល្បង
អំពីសន្តិសុខស្មុគ្រស្មាញនៅទ្វីបអាស៊ី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក លោក
Ashton Carter ក៏បានសម្ដែងនូវការព្រួយបារម្ភអំពីសកម្មភាពនានារបស់ចិននៅ
សមុទ្រខាងកើត។
ថ្លែងមតិនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គលើកទី២ នៃវេទិកាសន្ទនា Shangri-La
នាព្រឹកថ្ងៃទី៤ មិថុនា ដោយប្រធានបទ៖ គ្រប់គ្រងការប្រកួតប្រជែងយោធានៅ
ទ្វីបអាស៊ីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិជប៉ុន លោក Gen Nakatani ក៏បានចាត់ទុក
ថា៖ សកម្មភាពរបស់ចិនបានបង្កឡើងការលំបាកសាកល្បងមួយចំពោះស្ថានភាព
ដើមនៅក្នុងតំបន់ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិ។លោកក៏បានអះអាងដែរថា៖គ្មាន
ប្រទេសណាមួយឈរនៅខាងក្រៅបញ្ហានៅសមុទ្រខាងកើតទេ ដោយសារវាទាក់
ទិនដល់សុវត្ថិភាព និងសេរីភាពនាវាចរណ៍។
លើកកំពស់ការគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជំនួសអោយការ
ប្រឈមមុខគ្នា
ចំពោះអង្គសន្និសីទរាប់រយនាក់មកពីបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន ទ្វីបអាស៊ី ទ្វីបអឺ
រ៉ុប ចិននិងអាមេរិក នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក Prayuth Chan O Cha បានអំពាវនាវ
អោយប្រទេសទាំងឡាយដែលមានការជំលោះដែនដីនៅសមុទ្រខាងកើតត្រូវជ្រើស
រើសកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជំនួសអោយការប្រឈមមុខគ្នា។ ថៃគាំទ្រដំណោះស្រាយ
ដោយសន្តិវិធីសំរាប់ជំលោះទាំងឡាយ ត្រូវគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ រួមទាំងអនុសញ្ញា
អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ដីអំពីច្បាប់សមុទ្រ ១៩៨២។ អ្នកប្រមុខរដ្ឋាភិបាលថៃក៏
បានចាត់ទុកថា៖ អាស៊ានត្រូវសាមគ្គីភាព និងលើកកំពស់តួនាទីរបស់ច្បាប់អន្តរ
ជាតិ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសមុទ្រខាងកើត។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិជប៉ុន លោក Gen Nakatani បានអំពាវនាវអោយ
ប្រទេសទាំងឡាយត្រូវអនុវត្តយ៉ាងម៉ត់ចត់ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ស្ដីអំពីប្រតិបត្តិសំ
រាប់ភាគីនានានៅសមុទ្រខាងកើត (DOC) គោរពសេរីភាពនាវាចរណ៍ និងដោះ
ស្រាយជំលោះដោយសន្តិវិធី គោរពសេចក្ដីសម្រេចចិត្តរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ។
វេទិកាសន្ទនា Shangri-La លើកទី១៥ត្រូវបានបិទបញ្ចប់។បញ្ហាសមុទ្រខាង
កើតបន្តជាខ្លឹមសារមួយត្រូវបានយកមកពិភាក្សានៅវេទិកាសន្តិសុខនេះ បាន
សរអោយឃើញនូវការយកចិត្តទុកដាក់ជាពិសេសរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ។ ជា
ថ្មីម្តងទៀត ស្មារតីសហប្រតិបត្តិការ តស៊ូប្រឆាំង ត្រូវផ្អែកទៅលើស្មារតីសមភាព
គោរពគោលការណ៍ ច្បាប់អន្តរជាតិបន្តបានលើកកំពស់។ នេះក៏គឺជាបទដ្ឋាន
ដើម្បីភាគីទាក់ទិននានាដោះស្រាយជំលោះ ការខ្វែងគំនិត កាត់បន្ថយជំលោះ
ស្វែងរកដំណោះស្រាយអោយសមស្របជាមួយច្បាប់អន្តរជាតិ រួមចំណែករក្សាស្ថិរ
ភាពនៅក្នុងតំបន់និងពិភពលោក៕