របាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយដោយអង្គការសហប្រជាជាតិនៅថ្ងៃទី ១៦ ខែឧសភា គឺជាកំណែបច្ចុប្បន្នភាពពាក់កណ្តាលឆ្នាំនៃរបាយការណ៍ស្ថានភាពនិងយថា ទស្សន៍សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែលបានចេញផ្សាយនៅក្នុងខែមករាឆ្នាំនេះ។

លោក Shantanu Mukherjee នាយកផ្នែកវិភាគសេដ្ឋកិច្ច និងគោល នយោបាយ នាយកដ្ឋានកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមកិច្ចនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (DESA)។ (រូបថត៖ un.org)

កម្លាំងចលករពីខឿនសេដ្ឋកិច្ចធំៗ

នៅក្នុងរបាយការណ៍ថ្មីបំផុត អង្គការសហប្រជាជាតិបានធ្វើអត្ថាធិប្បាយថា យថាទស្សន៍សេដ្ឋកិច្ចសកល មានភាពប្រសើរឡើង ដូច្នេះការព្យាករណ៍ពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចសកលនៅឆ្នាំនេះ ត្រូវបានអង្គការសហប្រជាជាតិ ដំឡើងដល់ ២,៧% ពោលគឺ ០,៣%ខ្ពស់ជាងការព្យាករណ៍កាលពីខែមករា។ ពន្យល់ពីអត្ថាធិប្បាយ សុទិដ្ឋិនិយមនេះ លោក Shantanu Mukherjee នាយកផ្នែកវិភាគសេដ្ឋកិច្ច និងគោល នយោបាយ នាយកដ្ឋានកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមកិច្ចនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (DESA) បានចាត់ទុកថា ខឿនសេដ្ឋកិច្ចធំៗ និងទើបលេចចេញមួយចំនួនបាន រីកចម្រើនជាងការរំពឹងទុកក្នុងប៉ុន្មានខែកន្លងមក ហើយបានបង្កើតកម្លាំងចលករដើម្បី នាំសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោករួចចេញពីហានិភ័យនៃការធ្លាក់ចុះ។ លើសពីនេះ ការដែល សេដ្ឋកិច្ចធំៗបន្តរក្សាអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់ដើម្បី បញ្ចុះកំដៅនៃអតិផរណា ដោយមិន បង្កឱ្យអត្រានៃភាពអត់ការងារធ្វើកើនឡើង ក៏រួមចំណែកដល់ការកែលម្អជំនឿជាក់ ទៅលើកំណើននាពេលខាងមុខផងដែរ។

ចំពោះមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេលើពិភពលោកគឺអាមេរិក អង្គការសហប្រជាជាតិព្យាករណ៍ថា អាមេរិកអាចទទួលបានកំណើន ២,៣% នៅឆ្នាំនេះ។ ចំណែកចិន ដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចធំទីពីររបស់ពិភពលោកក៏ត្រូវបានគេព្យាករណ៍ថា នឹងកើនឡើង ៤,៨% នៅឆ្នាំនេះ ពោលគឺ០,១%ខ្ពស់ជាងការព្យាករណ៍ នៅដើមឆ្នាំ។ ក្នុងចំណោមសេដ្ឋកិច្ចធំៗ មានតែអឺរ៉ុបប៉ុណ្ណោះដែលទទួលបានការវាយតម្លៃវិជ្ជមានតិចនៅពេលដែលអង្គការសហប្រជាជាតិបានបញ្ចុះការព្យាករណ៍កំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៃសហភាពអឺរ៉ុប (EU) ពី ១,២% មកត្រឹម ១%។ ផ្ទុយទៅនឹងប្រទេសដែល មានសេដ្ឋកិច្ចធំៗ អង្គការសហប្រជាជាតិផ្តល់ការវាយតម្លៃអវិជ្ជមានជាច្រើនលើយ ថាទស្សន៍កំណើននៃខឿនសេដ្ឋកិច្ចកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើន ជាពិសេសនៅទ្វីបអាហ្រ្វិក ដែលអង្គការសហប្រជាជាតិចាត់ទុកថាមានប្រទេសចំនួន ២០ ដែលកំពុងលង់ខ្លួនក្នុង បំណុល ខណៈដែលប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចធំៗនៃទ្វីបដូចជាអេហ្ស៊ីប នីហ្សេរីយ៉ា និង អាហ្វ្រិកខាងត្បូង មានកំណើនតិចតួច។ លោក Shantanu Mukherjee បានធ្វើ អត្ថាធិប្បាយថា៖

“យថាទស្សន៍សម្រាប់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើនពិតជាមិនមានសុទិដ្ឋិនិយមទេ។ យើងបានបង្កើនការព្យាករណ៍កំណើនសម្រាប់ប្រទេសទាំងនេះឡើងប្រហែល ៣,៣% នៅឆ្នាំនេះ និងឆ្នាំក្រោយ ប៉ុន្តែតួរលេខនេះនៅតែទាបជាងដំណាក់កាលមុន

អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) បាននិយាយថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅឆ្នាំនេះមានកត្តាវិជ្ជមានជាច្រើន។ (រូបថត៖ THX/TTXVN)

ហានិភ័យពីវិបត្តិអាកាសធាតុ

លើទិដ្ឋភាពទូទៅ ទោះបីជាបានបង្កើនការព្យាករណ៍កំណើនសកលក៏ដោយ ប៉ុន្តែអង្គការសហប្រជាជាតិក៏បានចេញការព្រមានអំពីហានិភ័យជាច្រើន ដោយចាត់ទុកថា ការអូសបន្លាយអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចធំៗជាច្រើន បំណុលខូច និងហានិភ័យភូមិសាស្ត្រនយោបាយកាន់តែកើនឡើង នឹងបន្តជាកត្តាដែលគំរាម កំហែងដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងស្ថិរភាពរបស់ប្រទេសជាច្រើន។

ជាពិសេស អង្គការសហប្រជាជាតិវាយតម្លៃថា ផលប៉ះពាល់កាន់តែអាក្រក់ទៅៗនៃការប្រែប្រួលអាកាស ធាតុកំពុងបង្កបញ្ហាប្រឈមខាងសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដោយគំរាមកំហែងលុបបំបាត់ សមិទ្ធិផលនៃការអភិវឌ្ឍក្នុងអំឡុងច្រើនឆ្នាំរបស់ប្រទេសជាច្រើន ជាពិសេសប្រទេស អភិវឌ្ឍន៍តិចបំផុត (LDCs) និងប្រទេសកោះតូចៗ (SIDS)។ ដូច្នេះ យោងតាមលោក Shantanu Mukherjee នាយកផ្នែកវិភាគសេដ្ឋកិច្ច និងគោលនយោបាយរបស់ DESA ថា ក្នុងរយៈពេលវែង សហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវការជំរុញខ្លាំងការផ្លាស់ប្តូរថាមពលដោយ សមភាពជាសកល ព្រមទាំងកសាងយន្តការដើម្បីជួយប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច តែ សម្បូរទៅដោយធនធានធម្មជាតិសំខាន់ៗសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរថាមពល ភាគច្រើន នៅអាហ្វ្រិក និង អាមេរិកខាងត្បូង ទទួលបានផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកាន់តែ ច្រើនពីប្រភពធនធានទាំងនេះ៖

“នៅក្នុងរបាយការណ៍ យើងខ្ញុំបានរកឃើញថាមានបញ្ហាដ៏សំខាន់ចំនួន ២ ដែល ប្រទាក់ក្រឡាគ្នា។ ជាដំបូង នោះគឺជារបៀបជំរុញការផលិតនិងប្រភពផ្គត់ផ្គង់ដ៏សម្បូរ នៃសារធាតុរ៉ែសំខាន់ៗ តាមទ្រង់ទ្រាយនិងល្បឿនចាំបាច់សម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរ ថាមពល។ បន្ទាប់មកទៀត គឺជារបៀបដែលប្រទេសដែលសម្បូរទៅដោយប្រភពធន ធាននេះ អាចប្រែក្លាយវាទៅជាប្រៀបខ្លាំងរយៈពេលវែង ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោល ដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព”។

ការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃបច្ចេកវិទ្យា ជាពិសេសបញ្ញាសិប្បនិមិត្ត (AI) ក៏ជាកត្តាមួយទៀតដែលអង្គការសហប្រជាជាតិសង្កត់ធ្ងន់ថា អាចបង្កើតផលប៉ះពាល់ យ៉ាងធំធេងលើកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនាពេលខាងមុខ នៅពេលដែលគេចាត់ ទុកថា AI នាំមកនូវឱកាសជាច្រើនដល់ប្រទេសនានា ប៉ុន្តែក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ វាក៏ បង្កើតហានិភ័យ នៃការពង្រីកគម្លាត
បច្ចេកវិទ្យារវាងប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ច អភិវឌ្ឍន៍ និងប្រទេសដទៃទៀតនៃពិភពលោកផងដែរ៕