(vovworld)- ກ່ອນນີ້ 67 ປີ (10/12), ບົດຖະແຫລງປະກາດສິດທິມະນຸດສາກົນ ໂດຍ ກອງປະຊຸມສະມັດຊາໃຫຍ່ ສປຊ ຮັບຮອງເອົາທີ່ ປາຣີ ປະເທດ ຝລັ່ງ ຖືກແປຢ່າງຫນ້ອຍສຸດເປັນ 375 ພາສາ. ນີ້ ແມ່ນຈຸດໝາຍລວມຕ້ອງຜັນຂະຫຍາຍຢູ່ທຸກປະເທດ. ຢູ່ ຫວຽດນາມ 70 ປີຜ່ານມາ ນັບແຕ່ມື້ປະເທດຊາດໄດ້ຮັບການສະຖາປະນາ, ຫວຽດນາມ ບັນລຸໄດ້ຜົນງານອັນໃຫຍ່ຫລວງຫລາຍຢ່າງ ກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ.
ພາບປະກອບ:cong ly
|
ນັບແຕ່ຊຸມມື້ທຳອິດຂອງການປະຕິວັດ, ພັກ, ລັດຫວຽດນາມ ໄດ້ຢັ້ງຢືນເນື້ອແທ້ຂອງລະບອບ ນັ້ນແມ່ນລະບອບເພື່ອ ມະນຸດ, ເພື່ອສິດເສລີພາບຂອງມະນຸດ. 70 ປີຜ່ານມາ, ບັນຫາທັງໝົດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງສິດທິມະນຸດໄດ້ຮັບການຢັ້ງຢືນ ແລະ ລະບຸໄວ້ໃນກົດໝາຍ. ເລື່ອງຫັນນະໂຍບາຍກ່ຽວຂ້ອງເຖິງສິດທິມະນຸດໃຫ້ປະກົດຜົນເປັນຈິງ ໄດ້ຮັບປະກັນໃນທຸກຂົງເຂດຂອງຊີວິດ, ວັດທະນະທຳ, ຈິດໃຈ ກໍຄືເງື່ອນໄຂຮັບປະກັນສະຫວັດດີການຂອງມະນຸດ.
ຜູ້ໃດກໍມີສິດຢາກດຳລົງຊີວິດໃນຄວາມຜາສຸກ
ພາຍຫລັງປະເທດຊາດຍາດເອກະລາດ, ເມື່ອຕອບຄຳຖາມຂອງນັກຂ່າວຕ່າງປະເທດ, ປະທານໂຮ່ຈິມີນ ໄດ້ເວົ້າວ່າ: “ຂ້າພະເຈົ້າພຽງມີຄວາມໄຝ່ຝັນ, ຄວາມປາດຖະຫນາຫນຶ່ງດຽວ ນັ້ນແມ່ນເຮັດແນວໃດໃຫ້ປະເທດເຮົາມີເອກະລາດ, ປະຊາຊົນມີຄວາມເສລີພາບ, ຜູ້ໃດກໍມີເຂົ້າກິນ ມີເສື້ອນຸ່ງ, ຜູ້ໃດກໍໄດ້ຮ່ຳໄດ້ຮຽນ. ນັ້ນແມ່ນເງື່ອນໄຂຈຳເປັນທີ່ສຸດເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມຜາສຸກຂອງປະຊາຊົນຢູ່ປະເທດທີ່ຫາກໍຍາດໄດ້ເອກະລາດ, ເສລີພາບ. ສາດສະດາຈານ, ດຣ ຕ້າງອກເຕີນ, ຜູ້ອຳນວຍການສະຖາບັນການເມືອງແຫ່ງຊາດ ໂຮ່ຈິມີນ ຖືວ່າ:
“ສິດໄດ້ດຳລົງຊີວິດໃນສັນຕິພາບ ນັ້ນແມ່ນຄວາມມານະພະຍາຍາມ, ການເສຍສະຫລະເລືອດເນື້ອ, ພູມປັນຍາຂອງລຸ້ນພໍ່ລຸ້ນອ້າຍ. ປະທານ ໂຮ່ຈິມີນ ເວົ້າວ່າ: ເມື່ອປະເທດຊາດ ມີເອກະລາດ, ເສລີພາບ ແຕ່ປະຊາຊົນບໍ່ມີຄວາມຜາສຸກ, ເອກະລາດ, ເສລີພາບນັ້ນ ຈະບໍ່ມີຄວາມໝາຍ”. ເພື່ອປະຕິບັດຄວາມປາດຖະຫນາຂອງປະທານໂຮ່ຈິມີນ, ຮຽກຮ້ອງຕ້ອງມີວັດການສ້າງສາ, ພະຍາຍາມ, ຜ່ານຜ່າສິ່ງທ້າທາຍ, ການຜິດພາດ, ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກເພື່ອສຸດທ້າຍນຳມາເຊິ່ງຊີວິດອັນດີງາມກວ່າ.”
ກົດໝາຍກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດນັບມື້ນັບໄດ້ຮັບການປັບປຸງໃຫ້ສົມບູນແບບ
70 ປີຜ່ານມາ, ບັນດາຜົນງານຊື່ງຫວຽດນາມ ບັນລຸໄດ້ໃນຂົງເຂດສິດທິມະນຸດ ສະແດງອອກໃນຫລາຍດ້ານ, ໃນນັ້ນ ມີເລື່ອງນຳເອົາບັນຫາທັງໝົດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງສິດທິມະນຸດ, ສິດຂອງປະຊາຊົນລະບຸໄວ້ໃນກົດໝາ, ສ້າງລັດແຫ່ງອຳນາດນິຕິບັນຍັດ. ເປັນຫນ້າສົນໃຈ, ລັດຖະທຳມະນູນປີ 2013 ໂດຍສະພາແຫ່ງຊາດຮັບຮອງເອົາ, ໃນນັ້ນ ມີ 36 ມາດຕາກ່ຽວຂ້ອງເຖິງສິດທິມະນຸດ, ສິດພົນລະເມືອງ. ບັນດາສິດນັ້ນ ລວມມີ ທຸກຂົງເຂດກ່ຽວຂ້ອງເຖິງ ຊີວິດທາງດ້ານວັດຖຸ, ວັດທະນະທຳ, ຈິດໃຈກໍຄືເງື່ອນໄຂຮັບປະກັນສະຫວັດດີການໃຫ້ມະນຸດ. ສາດສະດາຈານ, ດຣ ຫວໍແຄງວີງ, ສະພາມະຫາບັນດິດ ວິທະຍາສາດສັງຄົມຫວຽດນາມ ຖືວ່າ:
“ເມື່ອທຽບໃສ່ລັດຖະທຳມະນູນບັນດາປະເທດອື່ນ, ພວກເຮົາມີບາດກ້າວບຸກທະລຸກ່ຽວກັບການເຕີບໂຫຍ່. ປະຈຸບັນ ໂຄງການປັບປຸງກົດໝາຍ ເພື່ອຮັບໃຊ້ໃຫ້ລັດຖະທຳມະນູນປີ 2013, ສິ່ງສຳຄັນແມ່ນສຸມໃສ່ສິດທິມະນຸດ. ໃນການສ້າງ ແລະ ປະຕິບັດກົດໝາຍ ຫວຽດນາມ ໄດ້ມີການສຳພັດກັບກົດໝາຍສາກົນ, ພວກເຮົາໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ 7/9 ສົນທິສັນຍາສາກົນ ກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ. ນີ້ແມ່ນຜົນງານໃນຂົງເຂດກົດໝາຍ.”
ນັບແຕ່ປີ 2009 ມາຮອດປະຈຸບັນ, ມີ ກົດໝາຍສຳຄັນ 25 ສະບັບໄດ້ຮັບການປະກາດໃຊ້ ແລະ ປັບປຸງ ຈາກສະພາແຫ່ງຊາດ ເພື່ອສ້າງພື້ນຖານດ້ານກົດໝາຍຢ່າງຄົບຖ້ວນ, ໝັ້ນຄົງໃຫ້ແກ່ເລື່ອງເຄົາລົບ ແລະ ຮັບປະກັນການປະຕິບັດສິດທິມະນຸດ. ນອກນັ້ນ, ລັດຖະບານ ກໍໄດ້ເຊັນອະນຸມັດ ແລະ ຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດ 41 ຍຸດທະສາດ ແລະ ໂຄງການແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມ ດ້ວຍການບຸລິມະສິດສະຫງວນໃຫ້ບັນດາກຸ່ມຄົນຖືກຄວາມສ່ຽງສູງກວ່າເພີ່ນ. ດຣ ຟານວັນຮຸ່ງ, ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການ,ຮອງຫົວຫນ້າ ກຳມາທິການຊົນເຜົ່າ ຖືວ່າ: ສະເພາະ ນະໂຍບາຍກ່ຽວກັບການຮັບປະກັນໃຫ້ຊາວຊົນເຜົ່າສ່ວນຫນ້ອຍ ມີ 200 ນະໂຍບາຍ ທີ່ແຕກຕ່າງກັນ, ກວມລວມບັນດາຂົງເຂດຈາກການຮັບປະກັນຊີວິດທາງດ້ານວັດຖຸຕະຫລອດຮອດວັດທະນະທຳ, ບໍລິການ, ສາທາລະນະສຸກ.
“ມາຮອດປະຈຸບັນ, ບັນດາມາດຕາໃນກົດໝາຍຂອງພວກເຮົາ ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນສິດຂອງບັນດາຊົນເຜົ່າສ່ວນຫນ້ອຍຄົບຖ້ວນພໍສົມຄວນໃນມາດຕາ 5 ຂອງລັດຖະທຳມະນູນ. ພວກເຮົາປະຕິບັດນະໂຍບາຍຫລຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ບັນລຸໝາກຜົນສຳຄັນ ໄດ້ຮັບການຕີລາຄາສູງຈາກຫາງສຽງພາຍໃນປະເທດ ແລະ ສາກົນ, ແຕ່ລະປີ ຈຳນວນຄອບຄົວທຸກຍາກໄດ້ຫລຸດລົງ 4-5%. ກ່ຽວກັບການສຶກສາ, ກ່ອນນີ້ ເຂດຊົນເຜົ່າບໍ່ໄດ້ຮ່ຳໄດ້ຮຽນ ແລະ ກືກຫນັງສື ແຕ່ມາຮອດປະຈຸບັນ ໄດ້ສຳເລັດການສຶກສາຂັ້ນປະຖົມ, ມັດທະຍົມຕອນຕົ້ນພາກບັງຄັບ ແລະ ພວມພະຍາຍາມສຳເລັດການສຶກສາຂັ້ນມັດທະຍົມຕອນປາຍພາກບັງຄັບ.”
ນຳຫນ້າໃນການປະຕິບັດບັນດາເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ
ຫວຽດນາມ ກໍແມ່ນປະເທດນຳຫນ້າໃນການປະຕິບັດບັນດາເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດ ຕາມສົນທິສັນຍາສາກົນກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ. ນີ້ແມ່ນກຳລັງຫນູນເພື່ອປົກປັກຮັກສາອະທິປະໄຕປະເທດຊາດ, ຮັກສາສິດຕັດສິນດ້ວຍຕົນເອງຂອງຊາດຊື່ງໄດ້ຮັບການກຳນົດຈາກປະຊາຄົມສາກົນ. ຮອງສາດສະດາຈານ, ດຣ ດັ້ງຢູງຈີ, ສະຖາບັນຄົ້ນຄ້ວາສິດທິມະນຸດ, ສະຖາບັນການເມືອງແຫ່ງຊາດ ໂຮ່ຈິມີນ ຖືວ່າ:
“ໃນໄລຍະໃຫມ່, ຫວຽດນາມ ຄວນຍົກສູງຄວາມຮັບຮູ້ໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ, ກ່ອນອື່ນ ພະນັກງານ, ລັດຖະກອນ ຂຶ້ນກັບກົງຈັກລັດ ຕ້ອງເຂົ້າໃຈສິດທິມະນຸດ, ພາລະບົດບາດ, ຫນ້າທີ່ເພື່ອປະຕິບັດ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວຮຽກຮ້ອງບັນດາອົງການສ້າງກົດໝາຍ ປະຕິບັດການປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດຢ່າງຄົບຖ້ວນຄືດັ່ງໄດ້ລະບຸໄວ້ໃນລັດຖະທຳມະນູນປີ 2013”
ມາຮອດປະຈຸບັນ, ຫວຽດນາມ ໄດ້ປະກາດໃຊ້ ແລະ ຕັ້ງຫນ້າຜັນຂະຫຍາຍຍຸດທະສາດປະຕິຮູບຕຸລາການຮອດປີ 2020 ເພື່ອສ້າງພື້ນຖານນິຕິກຳສູງສຸດເພື່ອຮັບປະກັນສິດທິມະນຸດໃຫ້ປະກົດຜົນເປັນຈິງໃນພຶດຕິກຳຕົວຈິງ, ຮັບປະກັນຊີວິດຂອງປະຊາຊົນແຕ່ລະຄົນມີຄວາມເສລີພາບ, ສະເໝີພາບ, ມີຄວາມຜາສຸກ.