ເຫດການທີ 1: ທ່າອ່ຽງໄກ່ເກ່ຍ ແລະ ປະນິປະນອມຢູ່ເຂດຕາເວັນອອກກາງ.
ກຸ່ມ P5+1 (ເຊິ່ງລວມມີ 5 ປະເທດປະຈຳສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງ ສປຊ ແລະ ເຢັຍລະມັນ) ບັນລຸໄດ້ຂໍ້ຕົກລົງກັບອີຮານ ກ່ຽວກັບເລື່ອງຈຳກັດໂຄງການນິວຄະເລຍຂອງປະເທດນີ້, ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ເຕເຮຣານ ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາບໍ່ເສີມທາດ ຢູຣານຽມ ສູງກວ່າລະດັບ 5% ໃນເດືອນ 6. ຢູ່ຊີຣີ, ລັດເຊຍສະເໜີໃຫ້ຊີຣີ ມອບ ແລະ ລົບລ້າງສາງອາວຸດເຄມີ, ເພື່ອແກ້ໄຂໃຫ້ການບຸກໂຈມຕີດ້ານການທະຫານຂອງອາເມລິກາໃສ່ຊີຣີ. ບັນດາຂໍ້ຕົກລົງດັ່ງກ່າວສະແດງໃຫ້ເຫັນທ່າອ່ຽວໄກ່ເກ່ຍ ແລະ ປະນິປະນອມຂອງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ໃນບັນຫາສາກົນ ເພື່ອສຸມໃສ່ແກ້ໄຂບັນດາວຽກງານພາຍໃນ.
ຜູ້ຕາງໜ້າຂອງອີຮານ ແລະ ກຸ່ມ P5+1 ພາຍຫຼັງບັນລຸໄດ້ຂໍ້ຕົກລົງກ່ຽວກັບກ່ຽວກັບໂຄງການນິວຄະເລຍ
(ພາບ: AFP/TTXVN) ເຫດການທີ 2: ວິກິດການການທູດສາກົນຍ້ອນລາຍການສອດແນມ PRISM ຂອງອາເມລິກາ
ເລື່ອງເປີດຄວາມລັບຂອງອະດີດເຈົ້າໜ້າທີ່ສືບລາຊະການລັບອາເມລິກາ Edward Snowden ກ່ຽວກັບການເຄື່ອນໄຫວຂອງອົງການປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບແຫ່ງຊາດອາເມລິກາ ໃນການລັກຟັງໂທລະສັບນັບລ້ານຄັ້ງ ແລະ ລັກເບິ່ງອີເມວຂອງຫຼາຍຄົນ, ໃນນັ້ນມີການນຳຫຼາຍທ່ານຂອງບັນດາປະເທດພັນທະມິດ, ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານອາເມລິກາ ຖືກໂລກ, ນັບທັງຫາງສຽງອາເມລິກາຕຳໜິຕິຕຽນ ແລະ ກ່າວປະນາມຢ່າງແຮງ. ປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ Barak Obama ຕ້ອງອອກຄຳສັ່ງພິຈາລະນາເລື່ອງປະຕິຮູບອົງການປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບແຫ່ງຊາດອາເມລິກາ.
ອະດີດເຈົ້າໜ້າທີ່ສືບລາຊະການລັບອາເມລິກາ Edward Snowden
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ) ເຫດການທີ 3: ປະທານາທິບໍດີ Nelson Mandela ຄົນຜີວໜັງຜູ້ທຳອິດຂອງອາຟະລິກາໃຕ້, ເຖິງແກ່ມໍລະນະກຳ, ລວມອາຍຸ 95 ປີ.
ປະທານາທິບໍດີ Nelson Mandela, ການນຳຜູ້ປີຊາສາມາດຂອງປະຊາຊົນອາຟະລິກາໃຕ້, ໄດ້ອຸທິດຕະຫຼອດຊີວິດຂອງຕົນເພື່ອຕໍ່ສູ້ຕ້ານການກົດຂີ່ຂູດຮີດ, ຄວາມບໍ່ຍຸຕິທຳ ແລະ ລັດທິ Aparteid, ເພື່ອຄວາມເສລີ, ຍຸຕິທຳ, ຄວາມສະເໝີພາບ ແລະ ຄວາມກ້າວໜ້າສັງຄົມຂອງປະຊາຊົນອາຟະລິກາໃຕ້ ແລະ ປະຊາຊົນໂລກ, ເພິ່ນໄດ້ເຖິງແກ່ມໍລະນະກຳ, ລວມອາຍຸ 95 ປີ. ທ່ານໄດ້ຮັບຄວາມເຄົາລົບນັບຖື ແລະ ຄວາມນິຍົມຈາກປະຊາຊົນພາຍໃນປະເທດ ແລະ ທົ່ວໂລກ.
ປະທານາທິບໍດີ Nelson Mandela
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ) ເຫດການທີ 4: ພະຄາດິນັນ Jorge Mario Bergoglio ຄົນອັກຊັງຕີນໄດ້ຮັບເລືອກຕັ້ງເປັນສັນຕະປາປາ ດ້ວຍນາມວ່າ Francis.
ສັນຕະປາປາ Francis ໄດ້ຮັບເລືອກເປັນຜູ້ສືບທອດສັນຕະປາປາ Benedict XVI. ນີ້ເປັນເທື່ອທຳອິດໃນປະຫວັດສາດຄິດທະສາສະໜາ, ມີຊາວອາເມລິກາລາຕິນ ຜູ້ໜຶ່ງໄດ້ຮັບເລືອກເປັນສັນຕະປາປາ. ສັນຕະປາປາ Francis ໄດ້ຮັບການຕີລາຄາວ່າ ແມ່ນຜູ້ຄ່ຽມຄົມ, ເອົາໃຈໃສ່ເຖິງຜູ້ທຸກຍາກ, ຍາມໃດກໍ່ພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະເຈລະຈາກັບກຸ່ມປະຊາຄົມທີ່ມີແນວຄິດ, ມີຕົ້ນກຳເນີດ ແລະ ຄວາມເຊື່ອໝັ້ນຕ່າງກັນ.
ສັນຕະປາປາ Francis
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ) ເຫດການທີ 5: ຈີນສ້າງເຂດປ້ອງກັນອາກາດ ADIZ, ເຮັດໃຫ້ພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນຄັດຄ້ານຢ່າງແຮງ.
ເຂດປ້ອງກັນອາກາດໂດຍຈີນສ້າງຂຶ້ນແຕ່ຝ່າຍດຽວ ໄດ້ປົກຄຸມໝູ່ເກາະແຊນກາກື/ ຕຽວອີ້ ເຊິ່ງຍີ່ປຸ່ນພວມຄຸ້ມຄອງ ແລະ ກາຍກອງທັງເຂດປ້ອງກັນອາກາດຂອງ ສເກົາຫຼີ ໃນທະເລຈີນຕາເວັນອອກ, ສິ່ງດ່ັງກ່າວສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ການພິພາດຢູ່ພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອບໍ່ພຽງແຕ່ເກີດຂຶ້ນບົນທະເລເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງຢູ່ເຂດນານຟ້າອີກດ້ວຍ. ຍີ່ປຸ່ນ, ສເກົາຫຼີ, ອາເມລິກາ ແລະ ຫຼາຍປະເທດໄດ້ອອກສຽງຄັດຄ້ານການກະທຳຂອງຈີນຢ່າງແຮງ.
ຈີນສ້າງເຂດປ້ອງກັນອາກາດ ADIZ
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ) ເຫດການທີ 6: ຂາດສະຖຽນລະພາບດ້ານການເມືອງຢູ່ຫຼາຍປະເທດໃນໂລກ.
ຢູ່ໄທ, ການແຫ່ຂະບວນປະທ້ວງໂດຍຝ່າຍຄ້ານຈັດຕັ້ງ ພາຍຫຼັງລັດຖະບານສະເໜີຮັບຮອງເອົາຮ່າງກົດໝາຍອະໄພຍະໂທດ, ໄດ້ສົ່ງຜົນສະທ້ອນຢ່າງຮ້າຍແຮງເຖິງຊີວິດສັງຄົມ. ທ່ານນາງນາຍົກລັດຖະມົນຕີໄທ ຍິງຣັກ ຊິນນະວັດ ຕ້ອງຖະແຫຼງຍຸບເລີກສະພາແຫ່ງຊາດ ແລະ ຈັດການເລືອກຕັ້ງກ່ອນກຳນົດເວລາໃນ ຕົ້ນປີ 2014. ຢູ່ກຳປູເຈຍ, ພັກກູ້ໄພແ່ງຊາດກຳປູເຈຍ ສືບຕໍ່ປະຕິເສດສະພາແຫ່ງ ຊາດໃໝ່ ໂດຍພັກປະຊາຊົນກຳປູເຈຍ ກຳອຳນາດກວມທີ່ນັ່ງສ່ວນຫຼາຍ. ປະເທດ ຢູແກຼນ ກໍ່ຕົກເຂົ້າສູ່ສະພາບວິກິດການ ຍ້ອນຝ່າຍຄ້ານໄດ້ປຸກລະດົມການແຫ່ຂະບວນຄັດຄ້ານເລື່ອງລັດຖະບານຕົກລົງຖອນອອກຈາກຂໍ້ຕົກລົງຮ່ວມສຳພັນກັບອີຢູ.
ການແຫ່ຂະບວນປະທ້ວງຢູ່ໄທພາຍຫຼັງລັດຖະບານສະເໜີຮັບຮອງເອົາຮ່າງກົດໝາຍອະໄພຍະໂທດ
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ) ເຫດການທີ 7: ບັນດາອົງການກໍ່ການຮ້າຍຫົວຮຸນແຮງເປີດກວ້າງສະຖານທີ່ເຄື່ອນໄຫວຢູ່ທະວີບອາຟະລິກາ.
ລັດທິຫົວຮຸນແຮງພວມສ້າງຂຶ້ຶ້ນຢູ່ອາຟະລິກາ ດ້ວຍການກໍການຮ້າຍຫຼາຍຄັ້ງຢູ່ໂຊມາລີ, ນີເຊຮີ, ມາລີ, ອານເຊຮີ, ພິເສດເຫດຈັບຕົວປະກັນຢູ່ສູນການຄ້າ ເອັດເກັດ (wesgate) ຢູ່ນະຄອນຫຼວງ ນາຍໂຣບີ ຂອງກີເນຍ, ເຮັດໃຫ້ 62 ຄົນເສຍຊີວິດ ແລະ ປະມານ 200 ຄົນຖືກບາດເຈບ. ເຫດການນີ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນລັກສະນະຮ້າຍແຮງ ແລະ ຂະໜາດເຄື່ອນໄຫວກໍ່ການຮ້າຍທີ່ໂຫດຮ້າຍສາມານຂອງກຸ່ມມືປືນອິດສະລາມໂຊມາລີ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງອານເກດາ.
ການກໍ່ການຮ້າຍເກີດຂຶ້ນຢູ່ໂຊມາລີ
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ) ເຫດການທີ 8: ຊາອຸດີ ອາຣາບີ ປະຕິເສດທີ່ນັ່ງກຳມະການບໍ່ປະຈຳຂອງສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງສະຫະປະຊາຊາດ (ສປຊ)
ນີ້ແມ່ນສິ່ງທີ່ບໍ່ເຄີຍມີໃນປະຫວັດສາດ ສປຊ. ການກະທຳຂອງຊາອຸດີ ອາຣາບີ ແມ່ນເພື່ອຄັດຄ້ານວິທີແກ້ໄຂຂອງສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງ ທີ່ມີຕໍ່ວິກິດການຢູ່ຊີຮີ ແລະ ການປະທະກັນລະຫວ່າງອິດສະຣາແອນ - ປາແລດສະຕີນ. ແຕ່ຕາມວົງການນັກໄຈ້ແຍກແລ້ວ, ຂໍ້ຕົກລົງຂອງຊາອຸດີ ອາຣາບີ ແມ່ນເພື່ອສະແດງໃຫ້ເຫັນທ່າທີຂອງປະເທດນີ້ທີ່ມີຕໍ່ນະໂຍບາຍເຊິ່ງອາເມລິການຳໃຊ້ເມື່ອແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາຢູ່ຕາເວັນອອກກາງ, ຫາກບໍ່ແມ່ນກັບ ສປຊ.
ຊາອຸດີ ອາຣາບີ ປະຕິເສດທີ່ນັ່ງກຳມະການບໍ່ປະຈຳຂອງສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງສປຊ
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ) ເຫດການທີ 9:ອົງການການຄ້າໂລກ WTO ບັນລຸບາດກ້າວບຸກທະລຸໃນການເຈລະຈາການຄ້າທົ່ວໂລກ
ກອງປະຊຸມລັດຖະມົນຕີຂອງ WTO ບັນລຸໄດ້ ”ຂໍ້ຕົກລົງບາລີຢ່າງຄົບຖ້ວນ”, ເປີດແງ່ຫວັງແກ້ສະພາບບໍ່ມີທາງອອກຂອງການເຈລະຈາໂດຮາ ກ່ຽວກັບການຄ້າເສລີທົ່ວໂລກ ເຊິ່ງເລີ່ມເຄື່ອນໄຫວແຕ່ປີ 2001. ຂໍ້ຕົກລົງບາລີ ລວມມີບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາ ສ້າງເງື່ອນໄຂສະດວກໃຫ້ແກ່ການເຄື່ອນໄຫວດ້ານການຄ້າ ດ້ວຍເລື່ອງຫັນລະບຽບການພາສີເປັນງ່າຍດາຍ ແລະ ລົບລ້າງຮົ້ວກີດຂວາງດ້ານການຄ້າ. ຄາດວ່າ, ຖ້າໄດ້ຮັບການປະຕິບັດຢ່າງຄົບຖ້ວນ, ບັນດາມາດຕະການດ້ານພາສີສຳຄັນໃນຂອບເຂດຂໍ້ຕົກລົງອາດຈະເພີ່ມເງິນປະມານ 1000 ໂດລາສະຫະລັດໃຫ້ແກ່ພື້ນຖານເສດຖະກິດທົ່ວໂລກ ແລະ ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳໃຫ້ຜູ້ອອກແຮງງານປະມານ 21 ລ້ານຄົນ.
ອົງການການຄ້າໂລກ WTO ບັນລຸບາດກ້າວບຸກທະລຸໃນການເຈລະຈາການຄ້າທົ່ວໂລກ
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ) ເຫດການທີ 10: ພາຍຸ Haiyan ພັດເຂົ້າຟີລິບປິນ, ເຮັດໃຫ້ 7000 ກວ່າຄົນເສຍຊີວິດ
Haiyan ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາພາຍຸລູກໃຫຍ່ກວ່າໝູ່ໃນປະຫວັດສາດ, ມີລະດັບແຮງລົມສະເລ່ຍແມ່ນກວ່າ 300 ກມ/ຊົ່ວໂມງ,ໄດ້ທຳລາຍຫຼາຍແຂວງຢູ່ພາກຕາເວັນອອກຂອງຟີລິບປິນ, ເຮັດໃຫ້ກວ່າ 7 ພັນຄົນເສຍຊີວິດ ແລະ ເກືອບ 2 ລ້ານຄົນຕົດເຂົ້າສູ່ສະພາບນອນກາງດິນ ກິນກາງຊາຍ. ນີ້ແມ່ນປະກົດການດິນຟ້າອາກາດບໍ່ດີພວມສົ່ງຜົນສະທ້ອນຢ່າງຮ້າຍແຮງເຖິງໂລກຂອງພວກເຮົາ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ກອງປະຊຸມກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດຂອງ ສປຊ ບໍ່ບັນລຸໄດ້ບາດກ້າວບຸກທະລຸໃດໆ ພຽງແຕ່ບັນລຸໄດ້ຫຼັກການຈຳນວນໜຶ່ງໃນການຫຼຸດຜ່ອນການປ່ອຍອາຍແອສເຮືອນແກ້ວລົງເທົ່ານັ້ນ.
ພາຍຸ Haiyan ກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງໜັກໜ່ວງໃຫ້ຟີລິບປິນ
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ)