(vovworld) - ອີຣັກໄດ້ກາຍເປັນບ່ອນເຄັ່ງຮ້ອນໃໝ່ໃນການປະທະກັນ ຢູ່ຕາເວັນອອກກາງ. ໃນຂະນະທີ່ພວກກະບົດຊາວມຸດສະລິມຫົວຮຸນແຮງໄດ້ຢືດຄອງ 1/3 ຜືນແຜ່ນດິນຂອງປະເທດນີ້ ພາຍໃນເວລາພຽງສອງສາມວັນ. ສົງຄາມຢູ່ອີຣັກບໍ່ພຽງແຕ່ເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານ ແລະ ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Nuri al – Maliki ເຈັບຫົວເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງເປັນການທ້າທາຍໂດຍກົງເຖິງບັນດາປະເທດບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງ, ກໍ່ຄືຄວາມໝັ້ນຄົງໃນທົ່ວພາກພື້ນອີກດ້ວຍ.
ພວກກະບົດຊາວມຸດສະລິມ ISIL ຢືດຄອງເສັ້ນທາງຫຼວງຢູ່ Mosul.
(ພາບ: ອິນເຕີແນດ)
ພວກກະບົດຊາວມຸດສະລິມນິກາຍຊັນນີ, ໃນນັ້ນສ່ວນຫຼາຍແມ່ນບັນດາມືປືນທີ່ຂຶ້ນກັບອົງການຈັດຕັ້ງລັດອິດສະລາມອີຮັກ ແລະ Levant (ISIL), ໄດ້ຢືດເອົາດິນແດນກວ້າງຂວາງສ່ວນໜຶ່ງຢູ່ພາກຕາເວັນຕົກຂອງປະເທດນີ້, ໃນນັ້ນມີນະຄອນຕົ້ນຕໍຈຳນວນໜຶ່ງຄື: Mosul (ນະຄອນໃຫຍ່ອັນດັບສອງຂອງອີຣັກ ແລະ Tikrit. ນະຄອນເຫຼົ່ານັ້ນຫ່າງຈາກນະຄອນຫຼວງ Baghdad ພຽງສອງ, ສາມຊົ່ວໂມງເມື່ອແລ່ນດ້ວຍລົດເທົ່ານັ້ນ. ເລື່ອງຢືດເອົານະຄອນເຫຼົ່ານັ້ນ, ເຮັດໃຫ້ຈຸດປະສົງຂອງ ISIL ແມ່ນສ້າງລັດອິດສະລາມໃນບໍລິເວນທີ່ກວ້າງຂວາງ, ເຊິ່ງໃນນັ້ນລວມມີຊີຣີ ແລະ ອີຮັກນັ້ນ ພວມປະກົດຜົນເປັນຈິງ.
ປະເທດຊາດໃກ້ຈະຕົກຢູ່ໃນສະພາບເສິກກາງເມືອງ, ຄວາມໝັ້ນຄົງໃນພາກພື້ນຖືກນາບຂູ່
ເມື່ອສັງເກດສະພາບສົງຄາມຢູ່ອີຣັກກໍ່ເຫັນໄດ້ວ່າ, ສິ່ງເປັນໜ້າວິຕົກ ກັງວົນນັ້ນແມ່ນພວກກະບົດນີ້ ບໍ່ພຽງແຕ່ມີການເຂົ້າຮ່ວມຂອງບັນດາກຸ່ມມຸດສະລິມທີ່ພົວພັນກັບອົງການ Al – Qaeda ເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງມີກຸ່ມຊາວມຸດສະລິມ, ນິກາຍຊັນນີອີກດ້ວຍ. ພາຍຫຼັງຢືດເອົາ Mosul, ISIL ໄດ້ນຳໃຊ້ພາຫະນະສື່ສານສັງຄົມ ເພື່ອປະກາດກ່ຽວກັບຈຸດປະສົງແຫ່ງການສ້າງຕັ້ງລັດອິດສະລາມຂອງຕົນ.
ສະພາບການຍັງສັບສົນກວ່າອີກ, ເພາະວ່າບໍ່ພຽງແຕ່ ISIL ແມ່ນກຳລັງໜຶ່ງດຽວທີ່ພວມດຳເນີນການບຸກໂຈມຕີຢູ່ອີຮັກເທົ່ານັ້ນ, ຫາກບັນດາກຳລັງຊາວເກີດ ກໍ່ໄດ້ຢືດເອົານະຄອນ Kirkuk, ເຊິ່ງແມ່ນນະຄອນທີ່ຮັ່ງມີດ້ວຍເຊື້ອນຳ້ມັນອີກດ້ວຍ.
ຕໍ່ໜ້າສະພາບສົງຄາມນັບມື້ນັບເຄັ່ງຕຶງ, ຊາວອີຣັກເກືອບ 1 ລ້ານຄົນຕ້ອງໄປອົບພະຍົບ. ບາງປະເທດເຊັ່ນ: ອາເມລິກາ, ອົດສະຕາລີ ກໍ່ປະກາດຖອນພາລະກອນສະຖານທູດຂອງຕົນອອກຈາກເຂດເຫລົ່ານັ້ນ ພ້ອມທັງສະເໜີໃຫ້ພົນລະເມືອງຂອງຕົນຍ້າຍອອກຈາກອີຣັກໂດຍໄວ.
ໄຊຊະນະດ້ານການທະຫານຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງຂອງກຳລັງປະກອບອາວຸດ ISIL ຢູ່ອີຣັກນັ້ນ, ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນການຂົ່ມຂູ່ໂດຍກົງເຖິງອະນາຄົດຂອງປະເທດນີ້ເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງເຮັດໃຫ້ບັນດາປະເທດບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງ ແລະ ພັນທະມິດຂອງອີຣັກວິຕົກກັງວົນອີກດ້ວຍ, ຍ້ອນວ່າລັດຖະບານຂອງອີຣັກໃນປະຈຸບັນບໍ່ມີຄວາມສາມາດດ້ານການທະຫານຢ່າງພຽງພໍເພື່ອຮັບມືກັບກຳລັງ ISIL ໄດ້. ສຳລັບອາເມລິກາແລ້ວ, ຖ້າຫາກ ISIL ສືບຕໍ່ຢືດເອົາດິນແດນຕື່ມອີກຢູ່ອີຣັກ, ພ້ອມທັງມີແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນອັນໃຫຍ່ຫຼວງຈາກບັນດາບໍ່ນຳ້ມັນໃຫຍ່ ແລະ ເງິນນັບຮ້ອຍລ້ານໂດລາສະຫະລັດໃນທະນາຄານຕ່າງໆຢູ່ Mosul, ນີ້ຈະເປັນສິ່ງອັນຕະລາຍທີ່ສຸດຢ່າງແທ້ຈິງ.
ການແຊກແຊງດ້ານການທະຫານ ຫຼືມາດຕະການດ້ານການທູດ
ອາເມລິກາແມ່ນປະເທດທີ່ມີການກະທຳຫຼາຍຢ່າງຕໍ່ໜ້າສະພາບຂາດສະຖຽນລະພາບຢູ່ອີຣັກໃນປະຈຸບັນ. ພາຍຫຼັງຖະແຫຼງການຂອງປະທານາທິບໍດີ Barak Obama. ວັນທີ 16/6, ທ່ານລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງການຕ່າງປະເທດອາເມລິກາ John Kerry, ໄດ້ຢືນຢັນຄືນໃໝ່ວ່າ, ອາເມລິກາພວມພິຈາລະນາທຸກວິທີຈະເປັນໄປໄດ້ສຳລັບສະພາບການຢູ່ອີຣັກ. ປະທານາທິບໍດີ Barak Obama ແຈ້ງວ່າຈະຜັນຂະຫຍາຍພົນທະຫານ 275 ຄົນເຖິງອີຣັກ ເພື່ອໜູນຊ່ວຍ ແລະ ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີອາເມລິກາ ແລະ ສະຖານທູດປະເທດນີ້ຢູ່ Baghdad. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ຫາງສຽງກໍ່ໄດ້ເຫັນການປະກົດຕົວຂອງກຳ່ປັ່ນ USS Mesa Verde ທີ່ຂົນສົ່ງທະຫານເຮືອສູ້ຮົບເທິງບົກອາເມລິກາ 550 ຄົນເຂົ້າເຂດອ່າວເພື່ອກຽມພ້ອມໜູນຊ່ວຍ ໃນກໍລະນີວໍຊິງຕັນຕົກລົງນຳໃຊ້ກຳລັງທະຫານເພື່ອຊ່ວຍລັດຖະບານອີຣັກ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມເລື່ອງອາເມລິກາແຊກແຊງດ້ານການທະຫານເຂົ້າອີຣັກແມ່ນບໍ່ມີປະໂຫຍດ. ເພາະວ່າປະຊາຄົມຊາວຊັນນີຢູ່ອີຮັກຈະຖືວ່າໃນການປະທະກັນດ້ານເຊື້ອຊາດຜີວພັນຢູ່ປະເທດນີ້, ອາເມລິກາພຽງຖືຝ່າຍດຽວເປັນສຳຄັນເທົ່ານັ້ນ.
ສ່ວນປະເທດອັງກິດພັດຊີ້ແຈ້ງວ່າ, ປະເທດນີ້ຈະບໍ່ແຊກແຊງດ້ານການທະຫານເຂົ້າອີຣັກ, ແຕ່ສະເໜີຈະໜູນຊ່ວຍມະນຸດສະທຳ ແລະ ໃຫ້ຄຳປຶກສາກ່ຽວກັບການຕ້ານກໍ່ການຮ້າຍໃຫ້ແກ່ອຳນາດການປົກຄອງອີຣັກເມື່ອເຫັນວ່າຈຳເປັນ. ຊາອຸດີ ອາຣາບີ ກໍ່ປະກາດຄັດຄ້ານການແຊກແຊງດ້ານການທະຫານຂອງຕ່າງປະເທດເຂົ້າອີຣັກ. ສະຫະພັນອາຣັບກໍ່ຢືນຢັນຄວາມສຳຄັນຂອງການໄກ່ເກ່ຍປອງດອງລະຫວ່າງບັນດາກຳລັງການເມືອງຢູ່ອີຣັກ ເພື່ອແກ້ໄຂສະພາບການ ແລະ ຮັບມືກັບອົງການທີ່ອ້າງຊື່ວ່າລັດອິດສະລາມອີຣັກ ແລະ Levant.
ຄວາມຂາດສະຖຽນລະພາບໄດ້ຮັບການແຈ້ງກ່ອນ
ຕາມອະດີດນາຍົກລັດຖະມົນຕີອັງກິດ Tony Blair ແລ້ວ, ສົງຄາມຢູ່ອີຣັກແມ່ນຍ້ອນການແບ່ງແຍກພັກຝ່າຍໃນລັດຖະບານຊົ່ວຄາວ, ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ Baghdad ຂາດຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມ. ສ່ວນທ່ານລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງການຕ່າງປະເທດອາເມລິກາ John Kerry ກໍ່ຍອມຮັບວ່າ ການແຊກແຊງຂອງວໍຊິງຕັນເຂົ້າອີຣັກ ມີແຕ່ໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດ ເມື່ອບັນດາການນຳອີຣັກມີຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມ, ມຸ່ງໄປເຖິງຄວາມສາມັກຄີຊົນຊາດເພື່ອຮັບມືກັບກຳລັງລຸກຮຶ້ຂຶ້ນເທົ່ານັ້ນ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ຕາມບັນດານັກໄຈ້ແຍກແລ້ວ, ການລຸກຮຶ້ຂຶ້ນຂອງກຳລັງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງ Al –Qaeda ແມ່ນຍ້ອນສາຍເຫດຈາກການຮຸກຮານອີຣັກຂອງອາເມລິກາເມື່ອປີ 2003. ຍ້ອນວ່າການຮຸກຮານນີ້ໄດ້ກໍ່ໃຫ້ເກີດຊ່ອງວ່າງດ້ານສິດອຳນາດ ພາໃຫ້ການປະທະກັນດ້ານເຊື້ອຊາດຜີວພັນຢູ່ອີຣັກຖືກແກ່ຍາວ. ນອກນັ້ນຢູ່ອີຣັກຍັງມີປະຊາຊົນປະມານ 2 ລ້ານຄົນຖືກອຶດຫິວ, ອັດຕາສ່ວນການຕາຍຂອງເດັກກຳເນີດ, ຄົນວ່າງງານຍັງຢູ່ໃນລະດັບສູງຢູ່.
ປະເທດອີຣັກພວມຖືກທຳລາຍຍ້ອນການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງທີ່ມີສາຍເຫດຈາກລັດທິເຊື້ອຊາດຜີວພັນ, ເລື່ອງແກ້ໄຂສະພາບການຢູ່ອີກຣັກໃນປະຈຸບັນຍັງແມ່ນບັນຫາທີ່ຫຍຸ້ງຍາກທີ່ສຸດສຳລັບຝ່າຍຕ່າງໆ.