(vovworld) - ການເລືອກຕັ້ງສະພາແຫ່ງຊາດຢູ່ເຕິກກີ ຫາກໍ່ສິ້ນສຸດດ້ວຍໄຊຊະນະແມ່ນຂຶ້ນກັບພັກຍຸຕິທຳ ແລະພັດທະນາຂອງປະທານາທິບໍດີ Tayyip Erdoga ດ້ວຍຈຳນວນບັດສະໜັບສະໜູນສ່ວນຫຼາຍ. ຕາມບັນດານັກສັງເກດການແລ້ວ, ຜົນການເລືອກຕັ້ງໄດ້ສ່ອງແສງໃຫ້ເຫັນຄວາມມຸ່ງມາດປາຖະໜາສ່ວນໃດສ່ວນໜຶ່ງຂອງຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງໃນປະເທດນີ້, ນັ້ນແມ່ນຢາກໄດ້ດຳລົງຊີວິດໃນສະພາບມີສະຖຽນລະພາບ ແລະ ພັດທະນາ, ເຊື່ອໝັ້ນວ່າພັກກຳອຳນາດສືບຕໍ່ຊີ້ນຳນຳພາປະເທດຊາດ.
ບັນດາຜູ້ສະໜັບສະໜູນອວຍພອນໄຊຊະນະຂອງພັກ AKP
(ພາຍ: baotintuc.vn)
ວັນທີ 1/11, ດ້ວຍ 97% ຈຳນວນບັດສະໜັບສະໜູນ, ພັກ “ຍຸຕິທຳ ແລະ ພັດທະນາ“ (AKP) ໂດຍປະທານາທິບໍດີ Tayyip Erdoga ສ້າງຕັ້ງຍາດໄດ້ 49,4% ຈຳນວນບັດສະໜັບສະໜູນ, ເທົ່າກັບ 315/550 ທີ່ນັ່ງໃນສະພາແຫ່ງຊາດ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ພັກປະຊາຊົນສາທາລະນະລັດຝ່າຍຄ້ານຍາດໄດ້ພຽງ 23% ຈຳນວນບັດສະໜັບສະໜູນ, ພັກປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນຍາດໄດ້ 10% ແລະ ພັກຂະບວນການຊົນຊາດຍາດໄດ້ 11% ຈຳນວນບັດສະໜັບສະໜູນ. ດ້ວຍຜົນງານດັ່ງກ່າວ, AKP ມີສິດສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານພັກດຽວ.
ເປັນຫຍັງ AKP ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງ
ການເລືອກຕັ້ງຄັ້ງນີ້ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາການເລືອກຕັ້ງສຳຄັນທີ່ສຸດຢູ່ເຕິກກີ ໃນຫຼາຍປີຜ່ານມາ. ໂດຍດຳເນີນໃນສະພາບລັດຖະບານປະເທດນີ້ພວມຖືກແບ່ງແຍກຢ່າງເລິກເຊິ່ງຕໍ່ໜ້າການບຸກໂຈມຕີຢ່າງນອງເລືອດຈາກພາກສ່ວນສາສະໜາ ກໍ່ຄືຄວາມຂັດແຍ້ງກັນຢ່າງຂ້ຽວຂາດກັບພັກກຳມະກອນຊາວ kurd (PKK), ກ່ອນດຳເນີນການເລືອກຕັ້ງ, ນັກໄຈ້ແຍກຫຼາຍທ່ານໄດ້ສະແດງຄວາມວິຕົກກັງວົນວ່າ, ການເລືອກຕັ້ງຈະບໍ່ສາມາດຢຸດຕິສະພາບບໍ່ມີທາງອອກດ້ານການເມືອງໃນປະຈຸບັນໄດ້. ຕາມຜົນແຫ່ງການຢັ່ງຫາງສຽງກ່ອນການເລືອກຕັ້ງ, ອັດຕາສ່ວນບັດສະໜັບສະໜູນໃຫ້ພັກຂອງ ປະທານາທິບໍດີ Tayyip Erdoga ບັນລຸພຽງ 40-43% ເທົ່ານັ້ນ, ແມ່ນຕຳ່ກວ່າລະດັບຈຳເປັນເພື່ອສາມາດສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ບັນດາພັກການເມືອງນິຍົມ Kurd ຍັງຄົງໄດ້ຮັບຄວາມເປັນໃຈຈາກປະຊາຊົນຢູ່. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ຜົນແຫ່ງການເລືອກຕັ້ງແມ່ນລື່ນກາຍການຄາດຄະເນ, ເມື່ອພັກກຳອຳນາດ AKP ຍາດໄດ້ເຖິງ 49,4% ອັດຕາສ່ວນບັດສະໜັບສະໜູນຂອງຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງ, ດັ່ງນັ້ນພັກນີ້ຈຶ່ງສາມາດສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານໃໝ່ໄດ້, ຫາກບໍ່ຕ້ອງການຮ່ວມສຳພັນກັບບໍ່ວ່າພັກໃດ.
ໄຊຊະນະທີ່ການເລືອກຕັ້ງສະພາແຫ່ງຊາດຄັ້ງນີ້ຂອງ AKP ໄດ້ຮັບຖືວ່າແມ່ນຜົນງານຍາດໄດ້ໂດຍບັງເອີນ. ກ່ອນໜ້ານັ້ນ, ບັນດາຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງເຕິກກີ ຕ້ອງໄປປ່ອນບັດເລືອກຕັ້ງເທື່ອທີ 2 ໃນ 5 ເດືອນຜ່ານມາຢູ່ປະເທດນີ້. ໃນການເລືອກຕັ້ງເມື່ອເດືອນ 6 ຜ່ານມາ, ເປັນຄັ້ງທຳອິດພັກ AKP ກຳອຳນາດໄດ້ຂາດຈຳນວນທີ່ຕັ້ງສ່ວນຫຼາຍຢູ່ສະພາແຫ່ງຊາດ ນັບແຕ່ຂຶ້ນກຳອຳນາດຢູ່ເຕິກກີ ໃນປີ 2002. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ພັກນີ້ກໍ່ບໍ່ໄດ້ຮັບຜົນໃນການເຈລະຈາກັບພັກຝ່າຍອື່ນໆເພື່ອສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານປະສົມ, ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ເຕິກກີ ຕ້ອງຈັດຕັ້ງການເລືອກຕັ້ງຄືນໃໝ່ຕາມກຳນົດຂອງລັດຖະທຳມະນູນ.
ສິ່ງໃດທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ AKP ຍາດໄດ້ບັດສະໜັບສະໜູນສ່ວນຫຼາຍໃນສະພາແຫ່ງຊາດເພື່ອກຳອຳນາດດ້ວຍຕົວເອງ. ຄຳຕອບນັ້ນແມ່ນຍ້ອນວິກິດການ ແລະ ຄວາມວິຕົກກັງວົນຕໍ່ສະພາບຂາດສະຖຽນລະພາບ, ການຟື້ນຕົວຂອງພັກກຳມະກອນຊາວ Kurd (PKK), ການຮົບຢູ່ປະເທດບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງ ຊີຣີ ແລະພວກກໍ່ການຮ້າຍລັດອິດສະລາມ (IS) ໄດ້ກາຍເປັນຄວາມວິຕົກກັງວົນຂອງຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງໃນທົ່ວປະເທດ. ຄວາມຂາດສະຖຽນລະພາບແກ່ຍາວໃນໄລຍະຜ່ານມາຢູ່ເຕິກກີ ແມ່ນສາຍເຫດທີ່ພາໃຫ້ຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງຢາກກັບຄືນສູ່ສະໄໝ ປະເທດຊາດໄດ້ຮັບການຄຸ້ມຄອງດ້ວຍພັກການເມືອງໜຶ່ງດຽວ, ເພື່ອໃຫ້ອຳນາດການປົກຄອງສາມາດມີປະຕິກິລິຍາຕ້ານຄືນລັດທິກໍ່ການຮ້າຍຢ່າງເດັດຂາດ. ຄຽງຂ້າງນັ້ນບໍ່ສາມາດປະຕິເສດລັດຖະບານຂ້າມຜ່ານຂອງເຕິກກີ ໃນໄລຍະຜານມາ ໄດ້ມີການປະຕິຮູບຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງໃນຊີວິດທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ການເມືອງສັງຄົມ, ໂດຍລັດຖະບານພັກດຽວກວມທີ່ນັ່ງສ່ວນຫຼາຍໃນສະພາແຫ່ງຊາດສ້າງຂຶ້ນ. ດ້ວຍຍຸດທະສາດ ແລະ ການປະຕິຮູບຢ່າງຈະແຈ້ງນັ້ນ AKP ຈຶ່ງສາມາດໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງ.
ການທ້າທາຍພາຍຫຼັງການເລືອກຕັ້ງ
ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ສິ່ງດັ່ງກ່າວບໍ່ໝາຍຄວາມວ່າພັກກຳອຳນາດ AKP ຂອງປະທານາທິບໍດີ Tayyip Erdoga ຈະສາມາດປະຕິບັດຄວາມມຸ່ງມາດປາຖະໜາຂອງຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງໄດ້ຢ່າງງ່າຍດາຍ. ສະພາບບໍ່ມີທາງອອກຖືກແກ່ຍາວໃນ 5 ເດືອນຜ່ານມາຢູ່ເຕິກກີ ສາມາດໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂ, ແຕ່ຢູ່ເບື້ອງໜ້າຍັງມີການທ້າທາຍຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງ. ນັ້ນແມ່ນສະພາບແບ່ງແຍກຢ່າງເລິກເຊິ່ງລະຫວ່າງພັກການເມືອງຕ່າງໆ, ສະພາບເສດຖະກິດຂອງປະເທດຊາດພວມປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ. ພິເສດແມ່ນບັນດາການທ້າທາຍໃນຂົງເຂດປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ, ການຮັບມືກັບສະພາບອົບພະຍົບ, ບັນດາການປະທະກັນລະຫວ່າງລັດຖະບານ ແລະ ກຳລັງລຸກຮຶ້ຂຶ້ນທີ່ຂຶ້ນກັບພັກ PKK ນັບມື້ນັບເພີ່ມຂຶ້ນ ແລະ ວິວັດທະນາການສັນຕິພາບຂອງຊາວ Kurd ບໍ່ມີຄວາມຄືບໜ້າ. ນອກຈາກນັ້ນແມ່ນຂໍ້ຕົກລົງເຂົ້າຮ່ວມພັນທະມິດໂດຍອາເມລິກາ ນຳໜ້າເພື່ອຕ້ານຄືນກຸ່ມລັດອິດສະລາມ IS ໄດ້ເຮັດໃຫ້ເຕິກກີ ກາຍເປັນເປົ້າໝາຍໃໝ່ຂອງກຳລັງກໍ່ການຮ້າຍ.
ຜົນແຫ່ງການເລືອກຕັ້ງຜ່ານມາຢູ່ ເຕິກກີ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ປະຊາຊົນປະເທດນີ້ສະໜັບສະໜູນຄວາມເອະພາບ, ຜືນແຜ່ນດິນອັນຄົບຖ້ວນ ແລະ ຄວາມປາຖະໜາຢາກໄດ້ດຳລົງຊີວິດໃນສະພາບມີສະຖຽນລະພາບ, ສັນຕິພາບ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ບັນດາຄວາມມຸ້ງຫວັງຂອງຜູ້ມີສິດເລືອກຕັ້ງເຕິກກີສ່ວນຫຼາຍຈະປະກົດຜົນເປັນຈິງໄດ້ຫຼືບໍ່? ຄຳຕອບຍັງຢູ່ເບື້ອງໜ້າຢູ່.