(vovworld)- ປະຊາຊົນເຜົ່າ ຂະແມ ຢູ່ແຂວງ ຊອກຈັງ ມີຄວາມເອກອ້າງທະນົງໃຈກ່ຽວກັບນາຍຄູປະຊາຊົນ ເລີມ Es (Lam Es) ຊື່ງແມ່ນອ້າຍຄູແບບຢ່າງ, ຕະຫລອດຊີວິດແມ່ນຮັບໃຊ້ພາລະກິດການສຶກສາ. ທ່ານແມ່ນນາຍຄູຄົນທຳອິດຂອງເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງທາງພາກໃຕ້ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບນາມມະຍົດແມ່ນນາຍຄູປະຊາຊົນ.
ນາຍຄູປະຊາຊົນ ເລີມ Es
photo:giaoduc.edu
|
ນາຍຄູ ເລີມ Es ເກີດປີ 1940 ຢູ່ ຕາແສງ ແທ້ງຟູ, ເມືອງ ໝີຊວຽນ ແຂວງ ຊອກຈັງ. ທ່ານເປັນລູກ່ຳພອຍພໍ່ມາແຕ່ຄາວຍັງນ້ອຍ, ຄອບຄົວຂອງທ່ານແມ່ນຄອບຄົວທຸກຍາກ. ຍາດຕິພີ່ນ້ອງ, ອ້າຍນ້ອງຖືກໂລກພະຍາດ, ບໍ່ມີເງື່ອນໄຂເພື່ອປິ່ນປົວພະຍາດສະນັ້ນຫລາຍຄົນໃນຄອບຄົວຖືກເສຍຊີວິດ. ແມ່ ຂອງ ເລີມ Es ໄດ້ສົ່ງທ່ານເຂົ້າວັດ ດ້າຍເຕີມ ເພື່ອຮຽນຫນັງສື ແລະ ຮຽນຄຳພີທາງສາສະຫນາ.ເຖິງວ່າທ່ານປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫລາຍຢ່າງກໍຕາມ ແຕ່ ເລີມ Es ແມ່ນຄົນດຸໝັ່ນໃນການຮ່ຳຮຽນ ແລະ ຮຽນເກັ່ງອີກດ້ວຍ. ເມື່ອຮຽນຈົບ ປໍ 5, ເລີມ Es ໄດ້ຮັບທຶນສຶກສາເຂົ້າໂຮງຮຽນມັດທະຍົມຕອນຕົ້ນ ຄາຍຈີ ຊື່ງແມ່ນໂຮງຮຽນທີ່ມີຊື່ສຽງຢູ່ ເທດສະບານ ຊອກຈັງ. ເມື່ອຮຽນຈົບ ມໍ 4 ເລີມ Es ກັບຄືນເມືອວັດ ດ້າຍເຕີມ ສືບທອດອາຊີບຄູ ເພື່ອ ສອນຫນັງສືໃຫ້ນັກຮຽນທຸກຍາກໂດຍບໍ່ເກັບຄ່າ ແລະ ເສັ້ນທາງການຮຽນດ້ວຍຕົນເອງຂອງທ່ານແມ່ນເລີ່ມຈາກນັ້ນ. ເລີມ Es ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ເລື່ອງການສອນ ທັງປັບປຸງຄວາມຮູ້ ທີ່ມີຢູ່ແລ້ວ ໃຫ້ຕົນເອງ ແລະ ທັງວາງອອກບັນດາຄຳຮຽກຮ້ອງໃຫມ່ໃນການຮ່ຳຮຽນເອງ. ທ່ານເລີ່ມຮຽນພາສາອັງກິດ, ຝລັ່ງ ແລະ ແລ້ວນຳເອົາຄວາມຮູ້ຂອງຕົນມາສອນໃຫ້ພວກນ້ອງນັກຮຽນ. ວັດ ດ້າຍເຕີມ ໃນຄາວນັ້ນ ແມ່ນວັດແຫ່ງທຳອິດມີບັນດາຫ້ອງຮຽນ ທັງສອນພາສາຫວຽດ, ຂະແມ ແລະ ອັງກິດ, ຝລັ່ງ ໂດຍບໍ່ເກັບຄ່າ. ເລີມ Es ຖືການຮຳ່ຮຽນຈາກຜູ້ຮຽນເກັ່ງກວ່າເພື່ອສອນໃຫ້ຜູ້ບໍ່ທັນຮູ້ ນັ້ນແມ່ນຫນ້າທີ່ ແລະ ຄວາມປິຕິຊົມຊື່ນທີ່ສຸດໃນຊີວິດຂອງທ່ານ.
“ຕ້ອງຮ່ຳຮຽນຈາກປະຊາຊົນ, ຈາກຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ທີ່ມີປະສົບການ, ຈາກນັກບວດມີບົດຮຽນ ເພື່ອເຮັດແນວໃດໃຫ້ທຸກຄົນມີຄວາມເຂົ້າໃຈງ່າຍ, ຈື່ ງ່າຍ. ຂ້າພະເຈົ້າເລີ່ມຕົ້ນການສິດສອນນັບແຕ່ປີ 1971 ເພື່ອປະຕິບັດການລົບລ້າງການກືກຫນັງສື, ນັບທັງພາສາ ຂະແມ, ພາສາຫວຽດ ແລະ ພາສາຕ່າງປະເທດຄື ອັງກິດ, ຝລັ່ງ.”
ນາຍຄູເລີມ Es ມອບທຶນສຶກສາໃຫ້ນັກຮຽນ
photo: soctrang.gov.vn
|
ພາຍຫລັງພາກໃຕ້ໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍຢ່າງສົມບູນ, ອຳນາດການປົກຄອງສົ່ງເສີມປະຊາຊົນຮ່ຳຮຽນ, ເລີມ Es ຈຶ່ງມີເງື່ອນໄຂ ແລະ ຍິ່ງຕັດສິນໃຈຮ່ຳຮຽນຕໍ່. ໂດຍແມ່ນອ້າຍຄູຫນຸ່ມ ແຕ່ມີອິດທິພົນຊື່ສຽງຢູ່ທ້ອງຖິ່ນ, ທ່ານຖືກສົ່ງເຂົ້າເຮັດວຽກຢູ່ພະແນກສຶກສາ ແຂວງ ເຫົ້າຢາງ. ທັງເຮັດວຽກ, ທັງຮຽນຈົບຊັ້ນມັດທະຍົມ, ແລ້ວຮຽນຕໍ່ມະຫາວິທະຍາໄລ, ພ້ອມທັງຮຽບຮຽງເອກະສານ, ບົດຮຽນໃນການສິດສອນເພື່ອສ້າງເປັນປື້ມແນະນຳການສອນພາສາຂະແມໃຫ້ແກ່ພະນັກງານຫນຸ່ມ. ແຕ່ປີ 1992, ທ່ານຮັບດຳລົງຕຳແຫນ່ງເປັນຮອງຫົວຫນ້າພະແນກສຶກສາ ແລະ ບຳລຸງສ້າງ ແຂວງ ຊອກຈັງ ແຕ່ທ່ານຍັງຄົງຫ້າວຫັນກັບວຽກງານຮຽບຮຽງຊຸດປື້ມຫລັກສູດພາສາ ຂະແມໃຫ້ສຳເລັດ. ກິດຈະກຳນີ້ ກະຊວງສຶກສາ ແລະ ບຳລຸງສ້າງນຳເຂົ້າການສິດສອນໃຫ້ນັກຮຽນ ຂະແມ ພາກໃຕ້ ຢູ່ ບັນດາໂຮງຮຽນກິນນອນຊົນເຜົ່າ.
ດ້ວຍຄວາມມານະພະຍາຍາມຫລາຍຢ່າງ, ປີ 2002, ເລີມ Es ເປັນກຽດ ໄດ້ຮັບນາມມະຍົດອັນສູງສົ່ງເປັນນາຍຄູປະຊາຊົນຜູ້ທຳອິດຢູ່ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງທາງພາກໃຕ້ ໂດຍລັດມອບໃຫ້. ປີ 2003, ທ່ານ ເລີມ Es ໄດ້ອອກກິນເບ້ຍບຳນານ ແຕ່ທ່ານຍັງຄົງສືບຕໍ່ອຸທິດສ່ວນໃຫ້ຂະແຫນງສຶກສາ ໃນຖານະເປັນປະທານສະມາຄົມສົ່ງເສີມການຮຽນຢູ່ແຂວງ ຊອກຈັງ. ທ່ານ ລີໂຣທາ, ຮອງຫົວຫນ້າພະແນກສຶກສາ ແລະ ບຳລຸງສ້າງ ແຂວງ ຊອກຈັງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ແຂວງ ພວມສະເຫນີລັດ ພິຈາລະນາມອບລາງວັນໂຮ່ຈິມີນ ໃຫ້ອ້າຍຄູ ເລີມ Es.
“ຫວ່າງແລ້ວນີ້ ແຂວງ ຊອກຈັງ ກໍຄັດເລືອກ ອ້າຍຄູ ເລີມ Es ເພື່ອສະເຫນີໃຫ້ລັດພິຈາລະນາມອບລາງວັນ ໂຮ່ຈິມີນ ເພາະວ່າ ອ້າຍຄູ ເລີມ Es ໄດ້ຮຽບຮຽງຊຸດປື້ມກໍ່ສ້າງຄູອາຈານສອນພາສາ ຂະແມ ແລະ ຊຸດປື້ມຫລັກສູດໃຫ້ພວກນ້ອງນັກຮຽນແຕ່ຊັ້ນປະຖົມຕະຫລອດຮອດຊັ້ນມັດທະຍົມ. ໃນໄລຍະດຳລົງຕຳແຫນ່ງເປັນປະທານສະມາຄົມສົ່ງເສີມການຮຽນ ຢູ່ ແຂວງ ຊອກຈັງ, ອ້າຍຄູ ໄດ້ຂົນຂວາຍບັນດາ ຜູ້ໃຈບຸນໃຈກຸສົນ ເພື່ອຫນູນຊ່ວຍພວກນ້ອງນັກຮຽນທີ່ປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ສືບຕໍ່ຊ່ວຍພວກນ້ອງຮ່ຳຮຽນບັນລຸໝາກຜົນດີ.”
ອ້າຍຄູເລີມ Es ອະທິບາຍຢ່າງງ່າຍດາຍວ່າ: ການຮຽນຕະຫລອດຊີວິດຂອງຕົນ ແມ່ນຍ້ອນທ່ານໄດ້ຈົດຈຳຄຳສັ່ງສອນຂອງປະທານໂຮ່ຈິມີນທີ່ວ່າ: “ປະເທດໃດບໍ່ຮູ້ຫນັງສືປະເທດນັ້ນຈະອ່ອນດ້ອຍ”. ທ່ານປະທານໂຮ່ຈິມີນ ໄດ້ຕີລາຄາສູງບົດບາດຂອງການສຶກສາສຳລັບຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງຂອງປະເທດຊາດ, ດ້ວຍຫນ້າທີ່ຍົກສູງຄຸນສົມບັດ, ຄວາມຮູ້ຂອງປະຊາຊົນ, ກໍ່ສ້າງຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ບຳລຸງຜູ້ເກັ່ງກ້າ. ນີ້ແມ່ນກຳລັງຫນູນຂອງການພັດທະນາ, ນຳປະເທດຊາດກ້າວໄປເຖິງຄວາມຮັ່ງມີເຂັ້ມແຂງ. ນາຍຄູ ເລີມ Es ແບ່ງປັນວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າປາດຖະຫນາວ່າ ທົ່ວພັກ, ທົ່ວປວງຊົນ ເຂົ້າຮ່ວມການສົ່ງເສີມການຮຽນ, ສົ່ງເສີມຜູ້ເກັ່ງກ້າສາມາດ, ກໍ່ສ້າງສັງຄົມແຫ່ງການຮ່ຳຮຽນ.ຂ້າພະເຈົ້າມີວິທີຮຽນຂອງຕົນ: ຮຽນເພື່ອເປັນຄົນດີ, ເປັນພົນລະເມືອງດີ. ຂ້າພະເຈົ້າຈະສືບຕໍ່ຮ່ຳຮຽນ, ສືບຕໍ່ອຸທິດສ່ວນໃຫ້ພາລະກິດການສຶກສາ.”
ໃນໄລຍະຍັງມີຊີວິດຢູ່, ປະທານໂຮ່ຈິມີນ ຍາມໃດກໍຖືພາລະກຳຂອງອ້າຍຄູແມ່ນສຳຄັນ. ເພື່ອເຮັດຫລ້ອນພາລະກຳອັນສະຫງ່າລາສີນັ້ນ, ນາຍຄູປະຊາຊົນ ເລີມ Es ຍາມໃດກໍມານະພະຍາຍາມຮ່ຳຮຽນຕະຫລອດຊີວິດ, ອຸທິດສ່ວນຈົນສຸດຄວາມສາມາດຂອງຕົນເພື່ອພາລະກິດການສຶກສາ.