Kết thúc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM 53) và các hội nghị liên quan, chiều 12/09, tại hai điểm cầu Hà Nội (Việt Nam) và Jakarta (Indonesia), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Tổng Thư ký ASEAN Lim Jock Hoi chủ trì cuộc họp báo thông tin về kết quả Hội nghị.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì buổi họp báo quốc tế tại điểm cầu Hà Nội. - TTXVN

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM 53) và các Hội nghị liên quan được tổ chức trực tuyến từ ngày 9-12/09 đã thành công tốt đẹp với tổng cộng 19 Hội nghị cấp Bộ trưởng. Các Bộ trưởng đã xem xét và thông qua 42 văn kiện. Đáng chú ý trong số này là Thông cáo chung của Hội nghị AMM 53, Kế hoạch Hành động Hà Nội II của Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF). Các nước cũng nhất trí với nhiều đề xuất của Việt Nam; trong đó, tại Hội nghị lần này Việt Nam đã đưa ra 10 sáng kiến và được thông qua như: Tuyên bố Hà Nội kỷ niệm 15 năm thành lập Diễn đàn Đông Á (EAS); Tuyên bố Lãnh đạo ASEAN+3 về tăng cường hợp tác kinh tế ASEAN+3 về kinh tế và ổn định tài chính...

Tại các cuộc họp, các nước đã cam kết thực hiện đầy đủ những mục tiêu ưu tiên gắn kết và thích ứng của năm ASEAN 2020, nhất trí tiếp tục thực hiện các mục tiêu xây dựng cộng đồng ASEAN trên 3 trụ cột. ASEAN cũng thảo luận các biện pháp để xây dựng định hướng phát triển giai đoạn mới. Về dịch COVID-19, các nước cũng xác định thống nhất cách tiếp cận chung của ASEAN đối phó với bệnh dịch, giữ vững đà hợp tác liên kết, tiếp tục triển khai các sáng kiến chống COVID-19. Các Bộ trưởng ASEAN cũng khẳng định duy trì quyết tâm một Đông Nam Á ổn định hòa bình an ninh trung lập, củng cố đoàn kết tự cường, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật. Các bên trao đổi tăng cường hợp tác với các đối tác của ASEAN vì hòa bình, phát triển bền vững. Các nước ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, thúc đẩy sự hợp tác của các diễn đàn do ASEAN dẫn dắt. 

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết trao đổi về vấn đề Biển Đông tại Hội nghị, lập trường nguyên tắc của ASEAN nhấn mạnh tầm quan trọng và lợi ích của hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, là lợi ích chung của tất cả các quốc gia, được các nước Đối tác tiếp tục ủng hộ. Các Bộ trưởng khẳng định cần tiếp tục thúc đẩy đối thoại và tăng cường xây dựng lòng tin, kiềm chế không có hoạt động làm gia tăng căng thẳng và phức tạp tình hình, không quân sự hoá, không sử dụng và đe doạ sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hoà bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Các Bộ trưởng cũng bày tỏ mong muốn Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) được thực hiện đầy đủ và hiệu quả, và kêu gọi sớm hoàn tất xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế.

Phát biểu tại Họp báo, Tổng thư ký ASEAN Lim Jock Hoi nhấn mạnh những nỗ lực của các quốc gia ASEAN đối phó với COVID-19 trong đó có việc xây dựng Khung tổng thể phục hồi sẽ được đệ trình tại Hội nghị cấp cao 37 để các nhà lãnh đạo xem xét, thông qua vào tháng 11/2020. Theo đó, Khung tổng thể này dựa trên cả 3 trụ cột, quan tâm đến những nhóm dễ bị tổn thương. Khung tổng thể hướng đến kế hoạch 3 giai đoạn. Giai thứ nhất là mở cửa hành lang biên giới để đảm bảo hoạt động kinh tế không bị gián đoạn.  Giai đoạn thứ 2 là phục hồi và giai đoạn thứ 3 là biện pháp để đảm bảo phát triển bền vững trong đó chiến lược chính để đối phó với các đại dịch tiếp theo, tăng cường an ninh con người, y tế, đẩy nhanh chuyển đổi số…”

Tổng thư ký ASEAN cũng khẳng định nỗ lực đối phó với COVID không chỉ dựa vào một quốc gia, một khu vực mà sự hợp tác toàn cầu. Do đó sự hợp tác đoàn kết nội khối và với các đối tác là vô cùng quan trọng để vượt qua thách thức hiện nay.