ASEAN quyết tâm hướng tới mục tiêu xây dựng cộng đồng
Hiền Huyền -
(VOV5) - Ngày mai, 8/8, Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tròn 46 tuổi, một sự kiện có ý nghĩa đặc biệt đối với 10 nước thành viên trong đó có Việt Nam. 46 năm qua, ASEAN đã và đang có những buớc đi mạnh mẽ trong tiến trình nhất thể hoá nhằm khẳng định là một trong những tổ chức quốc tế khu vực thành công, góp phần đảm bảo môi trường hòa bình, an ninh thuận lợi cho phát triển ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và mở rộng ảnh hưởng ra phạm vi toàn cầu.
Được thành lập ngày 8-8-1967 tại Băng Cốc, Thái Lan, ASEAN từ chỗ chỉ có 5 thành viên sáng lập trong một khu vực từng xẩy ra những cuộc chiến tranh, xung đột tàn khốc, nghèo đói lạc hậu, nay đã quy tụ được cả 10 nước Đông Nam Á, đưa đến những thay đổi căn bản về chất của Hiệp hội, cũng như tình hình khu vực. Chính ASEAN – 10 đã tạo nên sức mạnh, sự đồng thuận để tạo dựng mối quan hệ mới trên cơ sở hữu nghị, hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, giúp tổ chức này có những bước đột phá về kinh tế và chính trị.
Thành tựu lớn nhất của ASEAN trong 46 năm qua chính là thông qua được bản Hiến chương ASEAN, nền tảng để ASEAN thực hiện cam kết thành lập cộng đồng ASEAN trên 3 trụ cột chính là an ninh, chính trị, kinh tế và văn hóa vào năm 2015. Trong bối cảnh thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, môi trường an ninh đang bị đe dọa, ASEAN nhận thức rõ càng cần phải quyết tâm thực hiện cam kết của mình. Tổng thư ký ASEAN Lê Lương Minh khẳng định: "Chỉ còn chưa đầy 2 năm nữa là ASEAN phải hoàn thành mục tiêu xây dựng cộng đồng ASEAN vào năm 2015. Do vậy quyết tâm của ASEAN là tăng cường nội lực, cố gắng để thành lập cộng đồng vào năm 2015 trên cả 3 trụ cột. Các biện pháp sẽ được triển khai một cách đồng bộ, quá trình theo dõi sát sao về tiến triển. Ngay từ bây giờ ASEAN đã chuẩn bị công việc xây dựng phương hướng cho ASEAN giai đoạn sau 2015, xây dựng các cơ chế triển khai để đảm bảo ASEAN tiếp tục phát triển, hội nhập sâu hơn, toàn diện hơn, đưa ASEAN tiếp tục trở thành khu vực có sức cạnh tranh kinh tế cao, một tổ chức khu vực có sự phát triển đồng đều, bền vững và công bằng".
ASEAN hoàn toàn có khả năng đạt được mục tiêu của mình đúng thời hạn đề ra dựa trên những nền tảng sẵn có. Nếu nhìn vào sự thành công của Hội nghị ngoại trưởng ASEAN lần thứ 46 diễn ra hồi tháng trước ở Brunei có thể thấy rõ điều này. “ASEAN là một”– Đó là thông điệp ngắn gọn và có lẽ chưa bao giờ trong lịch sử 46 lần họp của Hội nghị thường niên Bộ trưởng ASEAN, một bản Tuyên bố chung lại được các ngoại trưởng thông qua nhanh như tại hội nghị này. Trong đó, ASEAN đã đạt được đồng thuận cao nhất về các vấn đề hợp tác và phát triển của khu vực. Đó là cùng vượt qua những thách thức về an ninh và hội nhập để hình thành cộng đồng ASEAN vào năm 2015 đúng như thời hạn đã định. Đặc biệt, một vấn đề được xem là gai góc nhất trong ASEAN là đạt được một quan điểm chung về giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông. Chia sẻ với phóng viên bên lề Hội nghị này ở Brunei, Bộ trưởng ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh khẳng định: "Vấn đề biển Đông là mối quan tâm chung của các nước trong khu vực. Đây là điều được thống nhất cao trong ASEAN và ASEAN coi việc phải giải quyết các vấn đền biển Đông một cách hòa bình, kiềm chế không sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực và thực hiện đúng các điều khoản của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước về luật biển của Liên hợp quốc năm 1982, Tuyên bố DOC giữa ASEAN và Trung Quốc. Đặc biệt, các nước đều thống nhất cao về việc phải đẩy nhanh tiến trình hoàn thiện Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở biển Đông (COC) với Trung Quốc. Đây là một điểm mới và các nước ASEAN đã thống nhất được với Trung Quốc tổ chức một cuộc họp để đánh giá, kiểm điểm lại việc thực hiện DOC và đồng thời tiến hành tham vấn về tiến trình đi tới COC".
Tinh thần đoàn kết nhất trí của ASEAN, đặc biệt trong xử lý những vấn đề nhạy cảm đã có bước chuyển rõ rệt. Sự đồng thuận của ASEAN trong nhiều vấn đề ưu tiên đã thổi thêm luồng sinh khí mới trong tất cả các nước thành viên ASEAN trên chặng đường hướng tới mục tiêu xây dựng cộng đồng. Ngoại trưởng Indonesia Marty Netalegawa nhấn mạnh: "Khoảng thời gian từ năm ngoái đến năm nay đã có sự khác biệt trong ASEAN trong vấn đề giải quyết biển Đông. Tôi cho rằng chúng tôi đã đạt được sự nhất trí cao về những mục tiêu cơ bản của Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở biển Đông (COC). Bởi đây là văn bản tạo ra khuôn khổ pháp lý quan trọng, dựa trên quy định luật pháp để điều chỉnh hành vi của các bên ở Biển Đông. Trước hết, đó là phải vì mục tiêu hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải, thúc đẩy hợp tác xây dựng lòng tin, ngăn ngừa tranh chấp leo thang và giải quyết hòa bình các tranh chấp, trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển".
Trong chặng đường tiếp theo, ASEAN sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức. Nhưng đối diện với thách thức cũng là cơ hội để ASEAN tự hoàn thiện mình. Đặt lợi ích chung của khối lên trên lợi ích của từng quốc gia là cách mà ASEAN đang nỗ lực thực hiện. Với nền tảng những thành quả tốt đẹp của 46 năm qua, ASEAN chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển, đem lại cuộc sống hòa bình, ấm no và phồn vinh cho tất cả người dân trong khu vực./.
Hiền Huyền