Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas (phải) tiếp Tổng thống Nga Putin.Nguồn Internet

(VOV5) - Tổng thống Nga Vladimir Putin đã kết thúc chuyến thăm ngắn ngày tới khu vực Trung Đông với ba điểm dừng chân gồm Israel, vùng lãnh thổ Palestine và Vương quốc Jordan nhằm thảo luận tình hình Syria và Iran cũng như triển vọng tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột Israel-Palestine. Mặc dù, chỉ 48 giờ có mặt ở "chảo lửa" của thế giới nhưng chuyến công cán này của người đứng đầu Điện Kremlin đã truyền tải thông điệp rõ ràng, khẳng định sự chuyển dịch mạnh mẽ trong chính sách đối ngoại của Nga nhằm củng cố lại vị thế trong khu vực Trung Đông - Bắc Phi và mang hy vọng mới cho hòa bình Trung Đông.

Chặng dừng chân đầu tiên của Tổng thống V. Putin là Israel. Ngay từ khi bắt đầu đặt chân đến Israel, chuyến thăm của ông Putin đã nhận được sự chú ý đặc biệt của giới truyền thông. Bởi theo lịch trình làm việc, bên cạnh các vấn đề hợp tác song phương, Tổng thống Putin hội đàm với người đồng cấp Israel Benjamin Nentayahu hàng loạt các vấn đề “nóng” như tiến trình hòa bình tại Trung Đông, vấn đề hạt nhân của Iran và khủng hoảng Syria.

Nga là đồng minh thân cận của Iran và Syria, hai nước được coi là thù địch với Israel, do đó các nhà phân tích chính trị cho rằng chọn điểm dừng chân đầu tiên ở Tel Aviv của người đứng đầu Điện Kremlin cũng mang nhiều ẩn ý. Trước hết, Moscow muốn tìm kiếm sự ủng hộ và xem xét phản ứng của các bên về cách thức xử lý vấn đề Syria của Nga, nhất là Israel. Từ lâu, Tel Aviv và Moscow có mối quan hệ kinh tế - văn hóa- xã hội sâu đậm khi có đến hơn một triệu người Liên Xô cũ hiện đang sinh sống ở Israel. Thế nhưng, mối quan hệ chính trị lại luôn căng thẳng bởi Israel vốn nằm trong trục liên kết chống Liên Xô cũ cùng với một số quốc gia Arab. Vì vậy, chọn khu vực nóng bỏng này để đến thăm, ông V. Putin muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của khu vực Trung Đông trong hệ thống các ưu tiên chính sách đối ngoại của Moscow. Và trên hết là lợi ích về kinh tế. Năm 2011, kim ngạch thương mại giữa hai nước đạt gần 3 tỉ USD và đang có nhiều triển vọng để tiếp tục tăng mạnh. Israel cũng là cường quốc công nghệ mà Nga đang hướng tới nhằm thực hiện chương trình phát triển nền kinh tế sáng tạo, cụ thể là dự án khu công nghệ cao Skolkovo đang bắt đầu được triển khai. Về phần mình, Israel cũng mong muốn dựa vào lợi ích của Moscow để giúp Tel Aviv khai thác các khu vực chứa khí đốt tự nhiên ở Địa Trung Hải. Do vậy, dù hai nước còn một số bất đồng về các vấn đề quốc tế, song cuộc gặp lần này là rất quan trọng để hai bên trao đổi quan điểm ở cấp cao và hiểu biết lẫn nhau hơn. Trên thực tế, những gì đạt được đã nằm vượt ngoài mong đợi. Quan hệ hợp tác Nga-Isarel đã được thúc đẩy mạnh mẽ trong lĩnh vực năng lượng, nông nghiệp, dược phẩm và công nghiệp vũ trụ. Cụ thể, sắp tới, Nga sẽ mở một trạm hệ thống định vị vệ tinh tại Israel vào năm 2013 và mua một lượng máy bay không người lái của Isarel trị giá tới 50 triệu USD.

Còn tại thành phố Bethlehem ở Bờ Tây, hội đàm với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas, nội dung mà ông Putin tập trung bàn thảo là tìm giải pháp chính trị cho cuộc xung đột Israel - Palestine. Nga luôn tích cực tham gia hoạt động của Nhóm Bộ Tứ trung gian quốc tế (gồm Nga, Mỹ, Liên hợp quốc và Liên minh châu Âu) nhằm thúc đẩy tiến trình hòa bình Trung Đông với mục đích cuối cùng là thành lập Nhà nước Palestine thống nhất và độc lập có lãnh thổ gồm cả Đông Jerusalem. Bởi vậy, trong chuyến thăm, điều được Tổng thống V. Putin luôn nhấn mạnh đó là sẵn sàng công nhận một nhà nước Palestine độc lập và kêu gọi Israel - Palestine nối lại các cuộc thương thuyết và đó là con đường duy nhất để giải quyết xung đột. Tuy nhiên, với dư luận, để thúc đẩy bước đi tích cực cho hòa bình Trung Đông thật không dễ dàng. Các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Israel và Palestine đã được nối lại cuối năm 2011, song lại bị đình trệ ngay sau đó do sự bất đồng lớn giữa Thủ tướng B. Netanyahu và Tổng thống M. Abbas. Phía Tel Aviv luôn sẵn sàng nối lại đàm phán, nhưng bác bỏ các điều kiện tiên quyết. Còn Tổng thống M. Abbas thì tuyên bố sẽ không có đàm phán nếu Israel tiếp tục xây dựng khu định cư của người Do Thái ở Bờ Đông và Tây Jerusalem, vùng lãnh thổ mà Israel chiếm đóng, cùng với dải Gaza. Bởi vậy, có mặt tại khu vực nóng bỏng này, ông V. Putin đã mạnh mẽ bày tỏ thái độ: hoan nghênh "quan điểm có trách nhiệm" của Tổng thống M. Abbas, đồng thời lưu ý rằng "các hành động đơn phương trước khi đạt được giải pháp hòa bình cuối cùng đều là phản tác dụng". Phát biểu này được cho là sẽ chẳng làm mất lòng ai và thể hiện Nga đã và đang sẵn sàng đóng vai trò là nhà kiến tạo hòa bình ở Trung Đông.

Điểm dừng chân cuối cùng của Tổng thống Putin trong chuyến thăm Trung Đông lần này là Vương quốc Jordan với cuộc hội đàm cùng Quốc vương Abdulla Al-Husein nhằm tăng cường quan hệ hợp tác kinh tế-thương mại giữa hai nước và bàn việc Nga xây dựng nhà máy điện nguyên tử tại Jordan.

Dư luận cho rằng, chỉ vẻn vẹn 2 ngày, nhưng chuyến công du Trung Đông của Tổng thống V. Putin đã gặt hái được nhiều mong đợi. Cùng với việc tìm "nút thắt" cho tiến trình hòa bình Trung Đông, sự có mặt của ông V. Putin ở Trung Đông, nơi có Syria, một đồng minh thân cận của mình, Moscow đã truyền tải được thông điệp là tiếp tục thể hiện sự can dự mạnh vào việc tìm giải pháp cho cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay ở Syria. Thêm vào đó, chuyến thăm của ông V. Putin cũng muốn gửi một thông điệp ngầm đến Tổng thống Mỹ Barack Obama, người chưa từng viếng thăm quốc gia đồng minh thân cận là Israel ở Trung Đông rằng, Moscow đã và đang tạo dựng cho mình một vị trí vững chắc tại địa bàn có tầm chiến lược này./.