Đây là một trong những hội nghị lớn và quan trọng của Diễn đàn Kinh tế Thế giới trong khu vực, đồng thời là một trong những sự kiện đối ngoại lớn của Việt Nam trong năm 2018. Với chủ đề‘ASEAN 4.0: Tinh thần doanh nghiệp và Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4’ sẽ là một cơ hội để các nước ASEAN đánh giá cơ hội cũng như khắc phục các thách thức để "không bị bỏ lại phía sau" trong kỷ nguyên công nghệ số.

Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0) với nhiều công nghệ đột phá mang tính sáng tạo đang tác động sâu sắc đến ASEAN và từng quốc gia trong khối, đòi hỏi ASEAN phải thích nghi, đổi mới và sáng tạo.

ASEAN "không bị bỏ lại" trong cách mạng công nghiệp lần thứ 4 - Ảnh minh họa VOV

Tận dụng cơ hội để phát triển

Đánh giá về những thuận lợi của ASEAN trong cách mạng 4.0, Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh:“ASEAN là nền kinh tế lớn thứ 6 thế giới, với hơn 630 triệu người dân, trong đó 260 triệu người thường xuyên truy cập Internet, ASEAN có nền tảng thuận lợi và thị trường đủ lớn cho đổi mới, đầu tư phát triển nhanh các mô hình kinh doanh mới. Bên cạnh đó, thế giới số, siêu kết nối thông minh tạo ra cơ hội cho mọi người dân đều có thể khởi nghiệp, sáng tạo.Môi trường siêu kết nối cũng tạo ra cuộc cách mạng giao dịch thanh toán, logistic... mang lại cơ hội lớn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia sâu hơn chuỗi cung ứng toàn cầu và khu vực…

Bên cạnh cơ hội phát triển, Cách mạng công nghiệp 4.0 cũng đặt ra nhiều thách thức cho các nước ASEAN, theo đó một trong những thách thức lớn là chuyển dịch, thay thế lao động, nhất là trong các ngành sử dụng nhiều lao động do tác động của tự động hóa sâu rộng, tái cơ cấu ngành nghề và thay đổi mô hình sản xuất, kinh doanh. Theo ước tính của Tổ chức Lao động quốc tế , khoảng 50% lực lượng lao động của 5 nước ASEAN là Malaysia, Indonesia, Philippines, Thái Lan và Viêt Nam đứng trước rủi ro cao bị thay thế bởi công nghệ mới trong khoảng 2 thập niên tới.

Nhận định về những thách thức, Đại sứ Indonesia tại Việt Nam Ibnu Hadi, cho rằng: "Tôi nghĩ thách thức đầu tiên không chỉ của Indonesia mà của cả ASEAN đó là cần có một bước chuyển sang cách mạng 4.0 một cách ổn định. Điều này đòi hỏi chính phủ và các nhà hoạch định chính sách các nước phải có một định hướng đúng đắn để đảm bảo quá trình chuyển giao diễn ra thuận lợi. Thách thức thứ 2 đó là giáo dục bởi vì để chuẩn bị ứng phó với những biến đổi trong thế kỉ mới bạn phải có một nguồn nhân lực với các kĩ năng tốt. Cách mạng công nghiệp 4.0 cũng khá mới mẻ với khu vực. Các nước khác như châu Âu, Mỹ hay Nhật Bản đã có những bước tiến rất lớn. Do đó điều quan trọng là chúng ta cũng cần thu hẹp khoảng cách này để không bị bỏ lại phía sau."

Tìm hướng đi và giải pháp mới

Để không bị bỏ lại phía sau trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, chính phủ ASEAN và các doanh nghiệp ASEAN cũng đang phát huy tính tự cường, tìm cách hướng đi và giải pháp mới thích ứng và phát triển thịnh vượng trong một thế giới chuyển động nhanh dưới tác động của công nghệ mới. Nhiều quốc gia ASEAN đã có những chiến lược cụ thể trong việc nắm bắt cơ hội này như Singapore đưa ra sáng kiến quốc gia thông minh, Indonesia có chính sách phát triển vườn ươm công nghệ hay Thái Lan có tầm nhìn Thái Lan 4.0. Việt Nam cũng đang nỗ lực hướng tới tăng trưởng bền vững trên cơ sở nâng cao chất lượng tăng trưởng và tranh thủ thời cơ của cách mạng công nghiệp 4.0 để tăng năng suất lao động và sức cạnh tranh nhằm tiến lên nấc thang cao hơn trong chuổi giá trị toàn cầu. Đại biện lâm thời Đại sứ quán Singapore tại Việt Nam Tan Wei Min nhận định:

"Với chủ đề Singapore lựa chọn cho năm chủ tịch ASEAN năm nay là ASEAN tự cường và sáng tạo là một minh chứng cho nỗ lực của ASEAN thích nghi với các điều kiện mới. Tôi nghĩ ASEAN có thể thích ứng và làm tốt trong các điều kiện mới. Chúng ta cần phải biết nắm bắt cơ hội và quản lí các thách thức, trang bị tốt cho người dân với các kĩ năng và trình độ, thúc đẩy khả năng nhân lực của các nước thành viên trong khối."

Trước những thách thức và cơ hội của cách mạng 4.0 đối với ASEAN, Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN năm 2018 (WEF ASEAN 2018) diễn ra vào tháng 9 tới là cơ hội để các nước chia sẻ, trao đổi những nhận thức mới, bài học kinh nghiệm và thực tiễn tốt trên thế giới về tranh thủ cơ hội cũng như xử lí các vấn đề cách mạng công nghiệp 4.0 đặt ra.