Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng hôm nay tới Cộng hòa Kazakhstan, tham dự Lễ ký chính thức Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á – Âu. Việt Nam là nước đầu tiên ký FTA với Liên minh này và đây sẽ là khuôn khổ pháp lý thông thoáng và ổn định để phát triển quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và các nước thành viên của Liên minh.
Liên minh kinh tế Á – Âu (EAEC) bao gồm 5 nước là Nga, Kazakhstan, Belarus, Armenia và Kyrgyzstan. Với dân số trên 170 triệu người và GDP khoảng 4.000 tỷ USD, EAEC là một thị trường hứa hẹn cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Cân bằng lợi ích
Tháng 5/2014, tại thủ đô Astana, Kazakhstan, Tổng thống 3 nước Nga, Belarus và Kazakhstan đã ký Hiệp ước thành lập Liên minh kinh tế Á – Âu (EEU), có hiệu lực từ ngày 1/1/2015. Từ 1/1/2015, Liên minh này chuyển thành Liên minh Kinh tế Á – Âu (gồm Nga , Belarus , Kazakhstan, Armenia và Kyrgyzstan). Sau hơn 2 năm, đàm phán Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á – Âu chính thức kết thúc. Trao đổi với phóng viên Đài TNVN tại Liên bang Nga, ông Đặng Hoàng Hải, Vụ trưởng Vụ thị trường Châu Âu, Bộ Công thương, Trưởng đoàn đàm phán FTA cấp Kỹ thuật của Việt Nam, cho rằng Hiệp định này có một đặc điểm rất riêng do các nước mà Việt Nam tiến hành đàm phán FTA trong EAEC đều là những nước có quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp với Việt Nam: Nhờ tình hữu nghị nên sự hiểu biết lẫn nhau rất cao và cũng vì tình hữu nghị nên hai bên rất tôn trọng lợi ích của mỗi bên, tính đặc thù của mỗi nước và đều tiến tới một mục đích là phải cân bằng lợi ích giữa hai bên trong tiến trình đàm phán. Đến nay, khi tiến trình đàm phán đã kết thúc thì chúng tôi thấy rằng, mục đích ấy đã đạt được. Việc ký FTA đảm bảo đã tính đến lợi ích của mỗi nước trong Liên minh cũng như của Việt Nam và cũng bảo đảm cân bằng lợi ích của cả hai bên.
Cơ chế tự do thuế quan thông thoáng
Việc ký kết Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á – Âu sẽ tạo khuôn khổ pháp lý thông thoáng và ổn định để phát triển quan hệ kinh tế giữa Việt Nam với các nước thành viên của Liên minh, từ đó, tăng cường quan hệ song phương và trao đổi các biện pháp nhằm triển khai cụ thể Hiệp định với từng nước.
 |
| Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Kazakhstan đón Thủ tướng ở sân bay. Ảnh: VGP/Nhật Bắc |
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, Hiệp định này được đánh giá là khá cởi mở trong vấn đề tự do thuế quan, cụ thể là việc trao đổi hàng hóa giữa các quốc gia thành viên EAEC với Việt Nam. Bên cạnh giảm hoặc miễn thuế nhập khẩu đối với hầu hết các mặt hàng có trong danh mục hàng hóa tham gia hiệp định, các bên vẫn có thể giữ bảo hộ thuế quan đối với một số mặt hàng nhạy cảm nhất. Với Việt Nam, Hiệp định đã đạt được mục tiêu cơ bản mà Việt Nam đặt ra. Đó là những hàng hóa nằm trong sự quan tâm ưu tiên cao thì đạt được những điều kiện thuận lợi. Ông Đặng Hoàng Hải, Trưởng đoàn đàm phán FTA cấp Kỹ thuật của Việt Nam, cho rằng: Chẳng hạn như thủy sản, chúng ta đã đạt được gần như 100% khối lượng các mặt hàng chúng ta đang xuất đi thế giới được hưởng thuế suất bằng 0 ngay lập tức. Hàng dệt may chúng ta cũng đạt khoảng 80% xóa bỏ thuế quan ngay, sau đó thì theo lộ trình và xuất xứ là theo công đoạn… Da giày cũng như vậy. Việc cắt giảm thuế suất về 0 thì da giày của Việt Nam sẽ rất có lợi ở các thị trường này.
Về phía các nước trong liên minh, đối với các mặt hàng mà phía bạn ưu tiên cao như sắt thép, hàng công nghiệp, một số mặt hàng nông nghiệp, Việt Nam cũng sẵn sàng mở cửa ngay, xóa bỏ ngay thuế quan. Một số hàng nông sản khác thì mở cửa theo lộ trình. Vì vậy, Hiệp định thể hiện tốt các lợi ích của cả hai bên và chú trọng đúng những mặt hàng mà hai bên đều quan tâm ưu tiên.
Cơ hội thúc đẩy hợp tác thương mại
Ước tính, Hiệp định FTA với EAEC sau khi được ký kết, đến năm 2020, khối lượng thương mại giữa các nước thành viên và Việt Nam có thể tăng gấp mấy lần so với mức hiện tại. Nga và các nước khác trong Liên minh có thể mở rộng đáng kể hỗ trợ cho Việt Nam trong quá trình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế. Đặc biệt, trong lĩnh vực năng lượng, xây dựng cơ sở hạ tầng, giao thông vận tải, khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Điều quan trọng là, nền kinh tế của Việt Nam và EAEC không cạnh tranh với nhau mà bổ sung cho nhau.
Là nước đầu tiên ký hiệp định FTA với EAEC, tuy rằng Việt Nam có quan hệ rất lâu dài nhưng thương mại hiện nay giữa Việt Nam với Liên minh này còn rất khiêm tốn, hàng năm theo con số thống kê mới chỉ có hơn 3 tỉ USD. Hiệp định FTA sẽ là một cú hích toàn diện để đẩy mạnh hợp tác kinh tế và thương mại giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á-Âu. Các nước bạn cũng đánh giá Việt Nam có một vai trò rất tích cực trong ASEAN và Việt Nam sẽ là một cửa ngõ để Liên minh Kinh tế Á – Âu vào ASEAN và khu vực châu Á. Các hàng hóa đã thân thiện, đã có lợi thế cạnh tranh trên thị trường Việt Nam thì chắc chắn sẽ mang lại lợi thế cạnh tranh cho các bạn trên các thị trường ASEAN và châu Á.
Việc Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đến Kazakhstan tham dự Lễ ký chính thức Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á-Âu là sự kiện mang ý nghĩa quan trọng trong quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam. Chuyến thăm cũng nhằm trao đổi những khuôn khổ hợp tác mới, thu hút doanh nghiệp của các nước kinh doanh và đầu tư tại Việt Nam, đồng thời trao đổi biện pháp để thúc đẩy hợp tác song phương giữa Việt Nam và các nước này đi vào hiệu quả và bền vững hơn./.