Những ngày đầu năm mới 2018 đã xuất hiện những động thái "có ý nghĩa quan trọng" hướng tới đối thoại trực tiếp và thường xuyên trên Bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên nhìn tổng thể cả năm 2017, nỗ lực phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên không có bất kỳ tiến triển nào, thậm chí còn xuất hiện những bước lùi đáng tiếc.                                    

Ảnh minh họa (TTXVN)

Thực tế, nếu nhìn vào những diễn biến trên bán đảo Triều Tiên, sẽ chẳng có nhiều điều để nói trong suốt một năm qua. Bế tắc vẫn chưa thể khai thông, vẫn là cái vòng luẩn quẩn: phóng tên lửa – khẩu chiến – đe dọa và trừng phạt.

Cấm vận và trừng phạt không phải là sách lược hiệu quả

Nhiều năm nay, răn đe và trừng phạt không giải được bài toán hạt nhân của CHDCND Triều Tiên. Gia tăng áp lực cũng không khiến quốc gia Đông Bắc Á này thay đổi lập trường về vấn đề hạt nhân, mà ngược lại chỉ gây ra phản ứng mạnh mẽ hơn.

Kể từ năm 2006, đã 9 lần Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc áp đặt các lệnh trừng phạt đối với chương trình hạt nhân và tên lửa của CHDCND Triều Tiên và lệnh trừng phạt hồi tháng 9/2017 là lệnh trừng phạt mạnh nhất từ trước tới nay. Theo đó, lệnh trừng phạt đánh mạnh vào các lĩnh vực xuất khẩu thế mạnh của CHDCND Triều Tiên như hàng may mặc, dầu mỏ, khí thiên nhiên hóa lỏng, đồng thời siết chặt một số chính sách liên quan đến lao động Triều Tiên tại nước ngoài. Song, dường như tác dụng của lệnh trừng phạt này không khiến Bình Nhưỡng nao núng. Bằng chứng là nước này tiếp tục phóng thử Tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) Hwasong-15, là mẫu ICBM mạnh nhất từ trước đến nay và theo tuyên bố của người đứng đầu Nhà nước Triều Tiên, Hwasong đủ sức bao phủ toàn bộ nước Mỹ.

Ảnh minh họa (TTXVN)

Như vậy, tính từ đầu năm đến nay, bất chấp sức ép của các lệnh trừng phạt, CHDCND Triều Tiên đã tiến hành phóng ít nhất 15 tên lửa, trong đó có 3 lần thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa. Thậm chí, CHDCND Triều Tiên còn liên tục tuyên bố các thành tựu hạt nhân của mình như khả năng thu nhỏ đầu đạn hạt nhân tới cỡ cần thiết và khẳng định nước này đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử vĩ đại là hoàn thiện sức mạnh hạt nhân quốc gia. 

Khi Mỹ mất kiên nhẫn và bước lùi của các nỗ lực ngoại giao

Thời gian qua, các cường quốc trên thế giới trong đó có Mỹ đã cố gắng kiềm chế chương trình vũ khí của Bình Nhưỡng thông qua các biện pháp trừng phạt được Liên hợp quốc hậu thuẫn, tuy nhiên mọi nỗ lực này đều thất bại và khiến Washington ngày càng mất kiên nhẫn.

Và trong một động thái thể hiện thái độ kiên quyết với vụ phóng tên lửa của Bình Nhưỡng hôm 29/11, Washington đã chính thức đưa Bình Nhưỡng trở lại danh sách “các quốc gia bảo trợ khủng bố”, vốn được cựu Tổng thống Mỹ George Bush gỡ bỏ từ năm 2008. Kể từ năm 2009, sau khi vòng đàm phán sáu bên về giải trừ hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên rơi vào bế tắc, Washington thường xuyên đe dọa đưa Bình Nhưỡng trở lại “danh sách đen”, nhất là sau mỗi lần CHDCND Triều Tiên thử hạt nhân. Kể từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức, Nhà Trắng cũng vài lần đưa vấn đề này ra xem xét, coi đây là một trong những biện pháp nhằm gia tăng sức ép tối đa quốc gia Đông Bắc Á liên quan đến vấn đề hạt nhân, bởi theo luật của Mỹ, các nước nằm trong danh sách sẽ chịu những biện pháp cấm vận mạnh mẽ nhất, bị áp đặt các quy định nghiêm ngặt về hoạt động tài trợ nước ngoài của Mỹ, cấm hoạt động mua bán và xuất khẩu liên quan đến quốc phòng cũng như các biện pháp trừng phạt hết sức gắt gao về tài chính.

Tuy nhiên, việc đưa Bình Nhưỡng trở lại “danh sách các nước bảo trợ khủng bố”, dưới góc độ của các nhà quan sát, có thể xem là “bước lùi” đối với tiến trình giải quyết vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên. Nói cách khác, quyết định của Tổng thống Trump có vẻ đã “khóa chặt” thêm cánh cửa đối thoại về vấn đề phi hạt nhân hóa mà các bên đang hết sức nỗ lực để có thể mở lại. Bước đi của Mỹ lại "đổ thêm dầu vào lửa", có thể đẩy tình hình trên Bán đảo Triều Tiên vượt khỏi tầm kiểm soát.

Có thể nói, bức tranh phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên năm 2017 là một gam màu xám. Tuy nhiên với một số động thái thiện chí của các bên xuất hiện đầu năm 2018, dư luận hy vọng một giải pháp tháo gỡ căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên sẽ được tìm ra, tránh vòng luẩn quẩn của khiêu khích-trừng phạt-đáp trả không lối thoát.