(VOV5) - Một năm trước ngưỡng cửa hình thành Cộng đồng ASEAN, Việt Nam đã ghi nhiều dấu ấn quan trọng trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, đồng thời chuẩn bị cho giai đoạn phát triển tiếp theo của Hiệp hội.
Việt Nam luôn tích cực đóng góp nhằm xây dựng một ASEAN liên kết chặt chẽ, đoàn kết, vững mạnh, ngày càng có vai trò và vị thế quan trọng ở khu vực và quốc tế. Đây cũng chính là những mục tiêu mà trong năm qua Việt Nam đã nỗ lực cùng ASEAN triển khai thực hiện. Một năm trước ngưỡng cửa hình thành Cộng đồng ASEAN, Việt Nam đã ghi nhiều dấu ấn quan trọng trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, đồng thời chuẩn bị cho giai đoạn phát triển tiếp theo của Hiệp hội.
Hợp tác ASEAN luôn được xác định là có tầm quan trọng chiến lược đối với an ninh và phát triển của Việt Nam, đặc biệt giai đoạn hiện nay, khi Việt Nam đang hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Với tinh thần đó, năm 2014, Việt Nam đã tích cực tham gia đóng góp hiệu quả vào tiến trình xây dựng Cộng đồng, củng cố đoàn kết và phát huy trách nhiệm, tiếng nói chung của ASEAN trên những vấn đề chiến lược ở khu vực, đồng thời góp phần xây dựng định hướng lớn của ASEAN sau 2015.
Tích cực triển khai Lộ trình xây dựng Cộng đồng
Trải qua 5 năm xây dựng Lộ trình Cộng đồng ASEAN, đến nay ASEAN đã đạt được một số kết quả nhất định. Tiến độ triển khai chung trên cả 3 trụ cột: chính trị-an ninh, kinh tế, văn hóa-xã hội của cả khối đã đạt trên 85%. Riêng Việt Nam, việc triển khai lộ trình xây dựng cộng đồng được triển khai rộng khắp trên cả 3 trụ cột. Trong lĩnh vực chính trị-an ninh, Việt Nam đã đóng góp rất nhiều vào việc xây dựng, chia sẻ, phát huy hiệu quả các chuẩn mực ứng xử và các cơ chế hợp tác hiện có của khu vực. Đáng chý ý, trong lĩnh vực kinh tế, Việt Nam luôn nằm trong top 4 nước đạt tỷ lệ triển khai cao nhất, hiện đứng thứ hai sau Singapore với tỷ lệ khoảng 90%. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Vinh khẳng định: "Với bản thân Việt Nam, chúng ta cũng là một trong những nước đi đầu trong việc thực hiện các tiêu chí và lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN đề ra, được Ban thư ký ASEAN đánh giá rất cao. Trong thời gian tới, chắc chắn chúng ta còn phải thực hiện hơn rất nhiều, đặc biệt là những đầu việc còn lại ở trình độ liên kết cao hơn".
Củng cố đoàn kết ASEAN
Năm qua, trách nhiệm và vai trò chủ đạo của ASEAN trong việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực tiếp tục được nâng cao và thể hiện rõ nét qua những diễn biến căng thẳng trên Biển Đông. Xuất phát từ lợi ích bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, Việt Nam kiên trì giữ vững các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, những thỏa thuận đã ký giữa ASEAN và Trung Quốc, nỗ lực cùng các nước ASEAN bảo đảm đoàn kết nội khối. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng ngoại giao Phạm Bình Minh cho rằng việc các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ra Tuyên bố lịch sử ngày 10/5/2014 về những diễn biến ở Biển Đông hay Thông cáo chung AMM-47 ghi nhận cam kết của các nước ASEAN thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), cho thấy ASEAN đã phát huy mạnh mẽ đoàn kết, thể hiện tiếng nói chung và thống nhất trước những vấn đề chiến lược ở khu vực: "Vấn đề biển Đông luôn là mối quan tâm chung của các nước ASEAN. ASEAN thống nhất cao, coi việc phải giải quyết vấn đề Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, nhấn mạnh đến kiềm chế, không sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực và thực hiện theo luật pháp quốc tế, Công ước luật biển của Liên hợp quốc 1982, Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC). Đặc biệt, các nước thống nhất cao trong việc trong việc cần phải đẩy nhanh tiến trình xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc".
Góp phần xây dựng định hướng lớn của ASEAN
ASEAN chắc chắn sẽ hoàn thành mục tiêu xây dựng Cộng đồng đúng thời hạn vào năm 2015. Hiện tại, ASEAN đã xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN cho giai đoạn sau 2015 và xúc tiến thành lập Nhóm đặc trách cao cấp soạn thảo Kế hoạch triển khai, dự kiến bắt đầu hoạt động từ tháng 1/2015. Tầm nhìn về cơ bản tập trung vào một số định hướng lớn như tiếp tục củng cố Cộng đồng ASEAN và làm sâu sắc liên kết ASEAN với mức độ gắn kết và hợp tác cao hơn trên cả 3 trụ cột; Thúc đẩy ASEAN hướng tới người dân và lấy người dân làm trung tâm; Xây dựng cộng đồng tự cường ứng phó hiệu quả hơn với các thách thức đang nổi lên. Về những nhiệm vụ của Việt Nam thời gian tới, Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Vinh nêu rõ: "Sau 2015, ASEAN sẽ phải xây dựng tầm nhìn cao hơn để đưa cộng đồng ASEAN phát triển vững mạnh hơn. Chúng ta sẽ tích cực đóng góp vào việc tăng cường đoàn kết ASEAN, làm sao để ASEAN cùng đoàn kết để nỗ lực theo các mục tiêu chung. Chúng ta tích cực cùng ASEAN đóng góp môi trường hòa bình, ổn định, đồng thời phát huy vai trò trung tâm của ASEAN khi mà ASEAN đi vào hợp tác sâu hơn đối với các nước đối tác, cũng như xây dựng các chuẩn mực ứng xử ở khu vực và cấu trúc khu vực đang định hình".
Năm 2015 là thời điểm ASEAN hình thành một Cộng đồng và cũng là tròn 20 năm Việt Nam tham gia ASEAN. 20 năm là dấu mốc quan trọng, là chặng đường để Việt Nam nhìn lại và bước tiếp. Trong chặng đường tiếp theo, Việt Nam tiếp tục phát huy vai trò là thành viên tích cực, chủ động, có trách nhiệm cùng các nước trong khu vực đưa ASEAN vượt qua thách thức, trở thành một Cộng đồng vững mạnh, liên kết chặt chẽ và phát triển bền vững sau 2015./.