(VOV5) - Văn hóa là một trong 3 trụ cột chính của ASEAN trong tiến trình hướng tới mục tiêu xây dựng cộng đồng năm 2015. Đến nay, gần 90% trong tổng số các mục tiêu liên quan đến tiến trình thực hiện Kế hoạch tổng thể cộng đồng Văn hóa-xã hội ASEAN đã đạt, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đã đề ra. Thành công của Hội nghị Bộ trưởng Phụ trách Văn hóa và Nghệ thuật ASEAN lần thứ 6 vừa kết thúc tại thành phố Huế, Việt Nam thêm một lần nữa khẳng định quyết tâm của các nước ASEAN về một cộng đồng chung, tầm nhìn chung và một bản sắc chung. 

Ảnh: tuoitre.vn

Sau 47 năm hình thành và phát triển, ngôi nhà chung ASEAN đã có bước phát triển rất xa trong quá trình xây dựng cộng đồng dựa trên 3 trụ cột chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa xã hội, trong đó văn hóa là nhân tố quan trọng đối với việc xây dựng một mái nhà chung của cộng đồng ASEAN phát triển bền vững.

Thời gian qua, các mục tiêu liên quan đến Cộng đồng văn hóa-xã hội ASEAN đã hoặc đang được thực hiện hiệu quả thông qua nhiều hoạt động khác nhau như xây dựng Thành phố văn hóa ASEAN, Trại thanh niên ASEAN, Mạng lưới thành phố cổ ASEAN...

Văn hóa truyền thống độc đáo, đa dạng

Với thị trường hơn 600 triệu dân, có vị trí chiến lược nằm ở trung tâm Châu Á, ASEAN được đánh giá là khu vực tập trung không chỉ nhiều di sản thiên nhiên mà còn cả những di sản văn hóa phong phú và đa dạng. Tại Hội nghị Bộ trưởng Phụ trách Văn hóa và Nghệ thuật ASEAN lần thứ 6 vừa diễn ra cuối tuần qua tại thành phố Huế, Tổng thư ký ASEAN ông Lê Lương Minh đã nhấn mạnh rằng trong số 33 di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận thì ASEAN chiếm tới 21. Đây hoàn toàn là một lợi thế to lớn của ASEAN. Và trên khía cạnh kinh tế, sự đa dạng và đọc đáo của văn hóa truyền thống các nước trong khu vực ASEAN đang là yếu tố quan trọng, đóng góp vào việc thúc đẩy phát triển ngành du lịch, đem lại nguồn thu cho kinh tế mỗi quốc gia trong khu vực.

Thực tế, thời gian qua, bất chấp khủng hoảng kinh tế, ASEAN vẫn là khu vực hấp dẫn thu hút du khách. Du lịch đóng góp to lớn vào sự phát triển chung của nền kinh tế - xã hội các nước thành viên, tạo công ăn việc làm, xóa đói giảm nghèo và giúp thu hẹp khoảng cách phát triển kinh tế giữa các nước thành viên ASEAN, tạo đà phát triển kinh tế bền vững cho khu vực. Có được điều đó là do có sự liên kết chặt chẽ trong ASEAN mà tiêu biểu nhất là chiến lược “10 quốc gia 1 điểm đến” được xây dựng từ năm 2010 trong mục tiêu hướng tới cộng đồng chung vào năm 2015. Phó chánh văn phòng du lịch Philippin Ramon R. Jimenez, cho rằng: Trong ASEAN, các nước luôn có sự hợp tác chặt chẽ với nhau, hỗ trợ nhau cùng phát triển trong lĩnh vực kết nối, thúc đẩy phát triển ngành du lịch theo phương châm “một quốc gia thiếu, các quốc gia khác có” để làm sao đưa ASEAN trở thành 1 khu vực thu hút khách du lịch hàng đầu. 10 quốc gia ASEAN đang nỗ lực xây dựng ASEAN thành 1 điểm đến chung cùng với mục tiêu hình thành cộng đồng chung vào năm 2015.

Tuy nhiên, để sự đa dạng đặc biệt của mỗi nước thành viên ASEAN đóng góp hiệu quả hơn vào sự phát triển chung của cả khu vực, ASEAN cần một chiến lược phát triển, một định hướng rõ ràng. Mỗi người dân ASEAN không chỉ hiểu rõ về bản sắc, giá trị văn hóa riêng của quốc gia mình mà còn phải nắm rõ nét đặc sắc văn hóa của các quốc gia khác trong khu vực.

Xây dựng chiến lược văn hóa cho Cộng đồng ASEAN 

Chính vì vậy, Hội nghị Bộ trưởng Phụ trách Văn hóa và Nghệ thuật ASEAN lần thứ 6 với chủ để “Nâng cao vai trò văn hóa đối với sự phát triển bền vững của cộng đồng ASEAN”, tổ chức tại Việt Nam trong 2 ngày 19 và 20/4 vừa qua đã nhận được sự quan tâm của bộ trưởng ngành văn hóa 10 nước ASEAN, nhất là trong bối cảnh mốc thời gian 2015 đang đến rất gần. Không chỉ rà soát tiến trình hợp tác văn hóa trong khuôn khổ của ASEAN và thảo luận về vai trò của Văn hóa và nghệ thuật, Hội nghị lần này còn khẳng định thông điệp: văn hóa- thành tố quan trọng trong cuộc sống của 10 nước ASEAN, coi đây là mục tiêu xuyên suốt trong nỗ lực chung xây dựng một cộng đồng ASEAN: Một tầm nhìn, Một Bản sắc.

Để phát huy vai trò văn hóa trong việc xây dựng cộng đồng ASEAN bền vững không thể thiếu vai trò của các nước đối thoại của ASEAN nhằm chia sẻ kinh nghiệm, tranh thủ sự hỗ trợ của các nước đối tác khác trong và ngoài khu vực. Qua Hội nghị lần này, ASEAN cũng đã tiến thêm một bước trong việc chủ động hợp tác với các nước đối thoại như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc. Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Việt Nam Hoàng Tuấn Anh, khẳng định: ASEAN luôn luôn chủ động xác định các phương thức tiếp cận chặt chẽ với các nước đối thoại, đặc biệt là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Đối với Nhật Bản, chúng tôi đang đề xuất 1 chính sách mới về giao lưu văn hóa Châu Á và 1 dự án mang tên Hướng tới Châu Á đã được khởi động bằng việc thành lập một trung tâm Châu Á trực thuộc Quỹ giao lưu văn hóa Nhật Bản, nhằm tăng cường kết nối giao lưu nhân dân và hợp tác trong Văn hóa nghệ thuật giữa ASEAN…

Việc xây dựng một cộng đồng đầy đủ theo đúng nghĩa sẽ gặp không ít khó khăn trong bối cảnh khu vực Đông Nam Á rất đa dạng về ngôn ngữ, văn hóa, tôn giáo và trình độ phát triển. Song, với quyết tâm và lộ trình cụ thể mà ASEAN đang thể hiện, một cộng đồng ASEAN đặc sắc về văn hóa, đoàn kết trong đa dạng để cùng phát triển và cùng thịnh vượng chắc chắn sẽ hình thành trong thời gian tới./.