Tuần lễ cấp cao Đại hội đồng Liên Hợp Quốc sẽ bắt đầu với lễ kỷ niệm 75 năm thành lập Liên Hợp Quốc với chủ đề “Tương lai mà chúng ta muốn, Liên Hợp Quốc chúng ta cần: Tái khẳng định cam kết chung của chúng ta đối với chủ nghĩa đa phương”. Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên Hợp Quốc đã chia sẻ về những mốc phát triển của Liên Hợp Quốc cũng như vai trò và đóng góp của Việt Nam cho tổ chức lớn nhất thế giới này.

Phóng viên: Thưa đại sứ, Kỳ họp cấp cao Đại hội đồng năm nay cũng đánh dấu 75 năm thành lập tổ chức Liên Hợp Quốc. Vậy đâu là những dấu mốc đáng nhớ trong hành trình 75 năm Liên Hợp Quốc?

Đại sứ Đặng Đình Quý: 75 năm qua có rất nhiều đánh giá khác nhau về vai trò cũng như thành tựu của, như theo tôi có ba điều mà Liên Hợp Quốc có vai trò và thành công vô cùng lớn. Thứ nhất, Liên Hợp Quốc đã tạo ra được luật chơi chung với hơn 100 công ước và khoảng 580 điều ước quốc tế được đăng ký và lưu giữ tại Liên Hợp Quốc. Điều đó tạo nên xương sống của hệ thống luật pháp quốc tế. Hệ thống luật pháp quốc tế là luật chơi chung điều chỉnh hành vi của tất cả các quốc gia, cũng như các tổ chức và cá nhân khi tham gia vào hoạt động quốc tế. Chúng ta thử hình dung xem thế giới sẽ như thế nào nếu không có những luật đó trong 75 năm qua. Đây là thành tựu mà tôi nghĩ là lớn nhất.

Điều thứ hai là Liên Hợp Quốc rất thành công trong lĩnh vực phát triển. Ngoài việc định hướng phát triển của toàn nhân loại, nhất là sau Chiến tranh Lạnh Liên Hợp Quốc đã định ra các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ và bây giờ chúng ta đang thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững. Đấy là những khung định hướng chính sách cho tất cả các nước đi theo.

Ngoài ra, Liên Hợp Quốc cũng có các chương trình thông qua Chương trình Phát triển của Liên Hợp Quốc (UNDP) và những chương trình phát triển khác để hỗ trợ các nước, nhất là các kém phát triển, nước còn nghèo để đi theo hướng đó. Chính nhờ những chương trình đó mà sự phát triển của thế giới đi theo các hướng ngày càng tiến bộ hơn và hàng trăm triệu người được hỗ trợ trong quá trình đó, nhất là phụ nữ và trẻ em ở những nước nghèo.

Điểm thứ ba mà còn tranh cãi nhất về Liên Hợp Quốc là những thành tựu về an ninh. Ít nhất Liên Hợp Quốc cũng đóng góp một vai trò rất quan trọng để không dẫn đến chiến tranh thế giới thứ ba và điều thứ hai nữa là trong kiểm soát vũ khí giết người hàng loạt. Đây là 3 thành tựu của Liên Hợp Quốc mà tôi cho rằng không thể phủ nhận được. Chúng ta thử hình dung xem nếu không có Liên Hợp Quốc trong 75 năm qua thì thế giới đã như thế nào.

Phóng viên: Đại sứ đánh giá như thế nào vai trò của Việt Nam tại các cơ chế, diễn đàn của Liên Hợp Quốc, đặc biệt là tại Hội đồng Bảo an trên cương vị Ủy viên không thường trực?

Đại sứ Đặng Đình Quý: Chúng ta tham gia Liên Hợp Quốc chính thức từ năm 1977 và mới đây Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres có chúc mừng Việt Nam nhân dịp 75 năm Quốc khánh, ông nói rằng Việt Nam là một đối tác mạnh của Liên Hợp Quốc và trên thực tế là chúng ta tham gia rất tích cực ngay từ những ngày đầu. Lúc đầu chúng ta là người được hưởng lợi từ các chương trình của Liên Hợp Quốc, bây giờ chúng ta tham gia ngày càng tích cực hơn và bắt đầu đóng góp cho Liên Hợp Quốc, kể cả nguồn lực. Chúng ta không những tham gia trong lĩnh vực phát triển, vốn được Liên Hợp Quốc nhắc đến nhiều lần là “hình mẫu của các nước đang phát triển, các nước vươn lên từ đói nghèo, từ đổ nát chiến tranh” và trở thành một nước có thu nhập trung bình.

Trong lĩnh vực an ninh cũng thế, chúng ta ngày càng tham gia tích cực hơn; Chúng ta tham gia vào lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc và được đánh giá rất cao; Chúng ta tham gia vào những cơ chế quyết định chính sách cao nhất của Liên Hợp Quốc như Hội đồng Bảo an.

Nhiệm kỳ Hội đồng Bảo an trước chúng ta đã hoàn thành xuất sắc và ở nhiệm kỳ này, cho tới nay, chúng ta được đánh giá là một đối tác tích cực. Với vai trò năm nay vừa là Chủ tịch ASEAN ở khu vực vừa là ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc cho đến bây giờ chính Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc đánh giá chúng ta đang làm rất tốt nhiệm vụ của mình.

Phóng viên: Theo Đại sứ, những yếu tố nào đã giúp cho Việt Nam có được sự ủng hộ và thành công như vậy ở một tổ chức đa phương có tới hơn 190 nước thành viên như Liên Hợp Quốc?

Đại sứ Đặng Đình Quý: Tôi nghĩ rằng có nhiều nhân tố nhưng có lẽ có 3 nhân tố quan trọng nhất.

Thứ nhất, truyền thống dân tộc. Vừa rồi trong dịp kỷ niệm 75 năm Quốc khánh nước ta, tôi nhận được rất nhiền tin nhắn chúc mừng của trưởng đại diện các nước tại Liên Hợp Quốc, trong đó đánh giá rất cao truyền thống đấu tranh giữ nước của dân tộc Việt Nam, nhất là trong hai cuộc kháng chiến vừa qua. Đọc những tin nhắn tôi thực sự rất cảm động, có người nói rằng họ thuộc thế hệ thời Việt Nam chống Mỹ và cho đến bây giờ những hình ảnh của Việt Nam, sự hy sinh của Việt Nam vẫn là tấm gương cho tất cả các dân tộc đã vượt lên đói nghèo, vượt lên kém phát triển để hướng tới.

 Yếu tố thứ hai là chúng ta đã đổi mới, mở cửa thành công, đã chơi theo luật quốc tế, tạo nên những thành tích được các nước đánh giá rất cao về xóa đói giảm nghèo, về tăng trưởng, về đem lại phúc lợi xã hội cho tất cả người dân với khẩu hiệu “không để ai bị bỏ lại phía sau” và bây giờ chúng ta đang làm tốt việc thực hiện các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ.

 Yếu tố thứ ba là sự ứng xử về đối ngoại của chúng ta. Chúng ta ứng xử rất đàng hoàng với các nước lớn, rất chung thủy với các nước bạn bè truyền thống, cũng như đối với tất cả các nước trên toàn cầu. Chính vì vậy người ta nhìn Việt Nam không chỉ là một nước có trách nhiệm, mà còn là một người bạn tin cậy và ứng xử đàng hoàng. Tôi cho rằng đây là 3 yếu tố chính khiến Việt Nam được đánh giá cao trên các diễn đàn đa phương, đặc biệt tại Liên Hợp Quốc. 

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!