Nguyễn Hữu Hồng Minh là một nghệ sĩ đa tài. Anh nghiên cứu về nghệ thuật, làm báo, viết văn, làm thơ, phổ nhạc cho thơ, và sáng tác ca khúc. Những ca khúc của anh phản ánh tâm hồn đa cảm, với câu từ sâu lắng, chất chứa những tâm sự của một hồn thơ đầy duyên nợ với cuộc đời. Và bởi vậy, cho đến giờ, những ca khúc của nhạc sĩ Hồng Minh luôn mang một nỗi buồn cố hữu, đi vào lòng người nghe và ở lại đó như một niềm an ủi, sự sẻ chia…

Nghe âm thanh chương trình tại đây:

BTV: Chào nhạc sỹ Nguyễn Hữu Hồng Minh. Xin được hỏi, những giai điệu đầu tiên đã đến với anh – nhà thơ Nguyễn Hữu Hồng Minh như thế nào?

Nhạc sĩ Nguyễn Hữu Hồng Minh: Tôi có may mắn được sinh ra trong một gia đình mà bố tôi là một giáo sư rất quý trọng những tác phẩm âm nhạc, thi ca và văn học. Vì vậy tôi được nghe từ rất sớm những ca khúc của Văn Cao, Trịnh Công Sơn, Phạm Duy… Bài Khuôn mặt em, tôi viết vì rất thích một bài thơ của Văn Cao, nói về mối tình “duy nhất” dành cho vợ mình. Trong bài thơ, Văn Cao nói lên nỗi lòng của mình trong sự nhớ nhung, trong khoảng cách… Ông so sánh người ông yêu như một vầng trăng, một sườn núi, một ánh cỏ dại. Những hình ảnh đó cho tôi có tình yêu đối với bài thơ này. Tôi phổ bài thơ đó thành ca khúc Khuôn mặt em.

BTV: Kể từ sau tác phẩm đầu tiên, anh đã có những đêm nhạc để đem những ca khúc của mình đến với người nghe. Và mới đây thôi, nhạc sĩ Nguyễn Hữu Hồng Minh đã có đêm nhạc thứ 6 “Mặt trời soi vết thương yêu”. Anh có thể chia sẻ đôi chút về hành trình chinh phục con tim của khán thính giả bằng âm nhạc?

Nhạc sĩ Nguyễn Hữu Hồng Minh: Tôi rất may khi được bạn bè ủng hộ, có cơ duyên làm được một số đêm nhạc, trong đó có những buổi làm ở các trường Đại học. Có đêm nhạc tôi làm ở Đà Nẵng “Chiều rỗng hồn em” – tên một bài thơ của nhà thơ Đà Nẵng Võ Kim Ngân. Sau đó tôi có một số đêm nhạc ở TPHCM như “Sài gòn Paris mơ đến ngàn sau”. “Mặt trời soi vết thương yêu”… Tôi nghĩ một bài hát khi ra đời có số phận của nó, cũng như một nghệ sĩ khi viết ca khúc thì ôm ấp những suy tư và có những cơn cớ để dành cho bài hát. Và khi viết ra và đến được với khán giả là một sự may mắn mà không phải người viết nào cũng có được.

BTV: Như nhạc sĩ Nguyễn Hữu Hồng Minh vừa chia sẻ, qua những sáng tác đầu tiên, anh đã có những ca khúc viết về những triết lý, suy tưởng rút ra từ cuộc sống. Chất liệu âm nhạc này, dường như chúng ta đã bắt gặp ở Phạm Duy, ở Trịnh Công Sơn…?!

Nhạc sĩ Nguyễn Hữu Hồng Minh: Trước khi viết nhạc, tôi đã có thời gian dài viết văn và làm thơ. Người làm âm nhạc, bên cạnh những khám phá, những tổ chức về giai điệu thì ca từ là rất quan trọng. Ví dụ như ca từ của Trịnh Công Sơn hay Văn Cao – các ông thể nghiệm được nhiều về riết lý của đời sống. Tôi cho rằng bài hát hay, ngoài sự tìm kiếm những thể nghiệm về giai điệu thì ca từ là không thể thiếu được. Nếu một nhạc sĩ, bên cạnh thế mạnh khai phá được hòa âm và những giai điệu mới, và có ca từ tuyệt hảo thì bài hát đó sẽ gắn bó với thời gian, đi xa và sống rất lâu trong ký ức người nghe.

BTV: Tôi nhớ có lần anh đã nói, “nếu những ai muốn biết những đổ vỡ, mong manh bất toàn của cuộc đời mà vẫn luôn khát vọng, tìm kiếm xây dựng thì nghe âm nhạc của tôi”? Và quả thực, đọc thơ và nghe nhạc của anh, tôi thấy ẩn chứa trong đó những triết lý rất sâu sắc?

Nhạc sĩ Nguyễn Hữu Hồng Minh: Tất cả những triết lý đó, cũng giống như một câu nói trong tập thơ “Vỉa từ” của tôi đã viết, là qua một hạt muối chúng ta có thể nếm được vị mặn của đại dương. Nghĩa là trong nỗi đau cũng có vẻ đẹp, có sự lấp lánh. Trong một hạt muối không chỉ có nỗi đau mà còn có vị ngọt – điều này càng thôi thúc ý chí của người sáng tạo nghệ thuật. Nếu anh không có trải nghiệm thì anh không thể viết được, nếu không rơi xuống vực thẳm thì sẽ không thấy được đỉnh cao. Đây là một triết lý sống mà tôi nghĩ chúng ta có thể thấy rõ khi quan sát.

Như Chế Lan Viên có viết một câu là “Từ thung lũng đau thương ra cánh đồng vui”. Thung lũng chính là nỗi đau, từ nỗi đau đó ta như bị rơi xuống, còn trước những niềm vui, những hân hoan của cuộc đời thì ta như bay lên. Cảm xúc rơi xuống vực thẳm và bay lên đó chính là sự biện chứng, là hai mặt của một vấn đề. Vì vậy tôi nghĩ khi chúng ta có những nỗi buồn, có những bất hạnh, đứng ở góc độ nào đó chính là tài sản, hay là phần thưởng của Thượng đế dành cho bạn. Cái khổ đau đó sẽ đem đến mật ngọt – điều này rất quan trọng đối với một nghệ sĩ sáng tạo. Tôi nghĩ rằng những tác phẩm của tôi cũng như những hạt muối, để người nghe tìm được vẻ đẹp hân hoan, vẻ đẹp bất hạnh, hay những tài sản lớn nhất là những năm tháng chúng ta sống, chúng ta được thử thách và chúng ta đi tới bằng tình yêu và khát vọng mới.

BTV: Trong số những ca khúc của anh mà tôi đã được nghe, có một bài tôi rất ấn tượng. Là bởi anh sinh ra ở Đà Nẵng, hiện tại sống ở TPHCM, và lại có một ca khúc về Hà Nội rất tình, rất sâu lắng?

Nhạc sĩ Nguyễn Hữu Hồng Minh: Tôi yêu Hà Nội bằng một tình yêu mà tôi nghĩ rằng mọi người Việt Nam đều yêu Hà Nội như thế. Hà Nội như trái tim của mỗi người vậy. Lần đầu tiên tôi đến Hà Nội khi học lớp 11, trong một buổi sớm mưa. Ngay lập tức tôi có cảm xúc sâu lắng đặc biệt, từ thời tiết, tiếng nói, con người... Những âm thổ đó vang mãi trong tôi. Vẫn biết trên mỗi vùng đất đều có những trầm tích văn hóa riêng, nhưng với Hà Nội dường như sự tích tụ văn hóa đó thành vỉa, thành tầng, thành ký ức, thành điểm nhấn mà mỗi khi nghĩ đến đất nước thì mỗi người lại nghĩ đến tình yêu dành cho Hà Nội. Cái tình cảm đó cứ miên man, cứ đi dài theo tôi, tôi muốn viết một cái gì đó cho chính tình yêu của mình nhưng không thể làm được.

Cho đến khi tôi đọc được bài thơ của chị Phạm Thị Phương Thảo, trong đó có một cái tứ thế này: “Hà Nội giọt đêm tan chảy”. Khi ấy tôi vỡ ra một điều rằng, tôi đã rất nung nấu nhưng không thể nào viết được bởi tôi quá nhiều kỉ niệm, quá nhiều điều muốn viết ra. Nhưng thực ra, những kỉ niệm đó, cũng như cái tứ của bài thơ, sẽ là những hạt mưa đêm tan chảy, và vấn đề của người viết là phải rã băng nó ra. Ví như trong câu nói “Tôi yêu em” đã nói lên tất cả, mà không cần phải nói thêm “yêu như thế nào”. Với bài “Hà Nội giọt đêm tan chảy”, tôi được tháo gỡ từ một bài thơ, và ngay trong đêm đó tôi đã hoàn thành ca khúc mình ấp ủ quá lâu.

BTV: Xin cảm ơn nhạc sĩ Nguyễn Hữu Hồng Minh. Chúc anh sẽ có những đêm nhạc đầm ấm đến với khán thính giả yêu nhạc.