Tuyên bố của lãnh đạo Ủy ban đối ngoại Thượng viện và Hạ viện ủng hộ quyết định của chính quyền Mỹ nhằm làm rõ quan điểm của nước này rằng các yêu sách lãnh thổ và trên biển của Trung Quốc ở Biển Đông là trái pháp luật.

Tuyên bố cho rằng Trung Quốc đã không tuân thủ phán quyết của Tòa trọng tài thường trực có ràng buộc về mặt pháp lý từ năm 2016 hoặc cung cấp lý giải về mặt pháp lý đáng tin cậy cho các yêu sách của mình. Thay vào đó, Trung Quốc đã tìm cách cưỡng ép các nước láng giềng, tiến hành chiến dịch bồi đắp và quân sự hóa các thực thể và tiếp tục các hoạt động tại các vùng đặc quyền kinh tế của những nước khác. Trung Quốc đã gia tăng các hoạt động của mình trong nhiều tháng qua trong khi thế giới đang tập trung đối phó với Covid-19. 

Hai nhóm tác chiến tàu sân bay USS Nimitz và USS Ronald Reagan Mỹ tập trận trên Biển Đông ngày 6/7/2020. - Ảnh: Hải quân Mỹ

Tuyên bố nhấn mạnh Mỹ cam kết duy trì luật pháp quốc tế; về hàng không và hàng hải cũng như hoạt động ở những nơi mà luật pháp quốc tế cho phép; đồng thời ủng hộ các đối tác và tổ chức trong khu vực tìm kiếm các giải pháp ngoại giao hòa bình cho tranh chấp ở Biển Đông. Lãnh đạo Ủy ban đối ngoại Thượng viện và Hạ viện Mỹ bày tỏ hy vọng quyết định này sẽ dẫn tới những nỗ lực tiếp theo của Mỹ, các đối tác của Mỹ và toàn bộ thành viên cộng đồng quốc tế nhằm ủng hộ luật pháp quốc tế liên quan tới Biển Đông. 

Một số nghị sỹ Mỹ đã lên tiếng ủng hộ tuyên bố của bộ Ngoại giao Mỹ. Thượng nghị sỹ Tom Cotton nhấn mạnh Mỹ sát cánh cùng các đối tác và đồng minh của mình ở Đông Nam Á và phản đối chủ nghĩa bành trướng và các hành động gây hấn của Trung Quốc ở Biển Đông.

Hạ nghị sỹ Ted Yoho cáo buộc Trung Quốc đã liên tiếp vi phạm tuyên bố chủ quyền của các nước láng giềng trên biển đồng thời tiến hành xây dựng các khu đất trái phép cùng các cơ sở quân sự ở Biển Đông trong nhiều năm. Trong khi đó, Thượng nghị sỹ Jim Inhofe cho rằng các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông là trái pháp luật, không có cơ sở. Thượng nghị sỹ Jim Inhofe cũng nhấn mạnh Mỹ phản đối các hành động bắt nạt của Trung Quốc trong khi sát cánh cùng các đồng minh và đối tác của mình ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.