Năm nhà khoa học phát minh và phát triển công nghệ mạng toàn cầu là chủ nhân của Giải thưởng chính, trị giá 3 triệu USD của giải thưởng VinFuture năm 2022, vì những gì họ tạo ra đã làm thay đổi vĩnh viễn cách chúng ta sống, giao tiếp và làm việc. Với chủ đề “Hồi Sinh và Tái Thiết”, mùa giải VinFuture năm nay đã nhận được 2618 đối tác đề cử với 970 hồ sơ đề cử từ 71 quốc gia trên khắp 6 châu lục.

Các công trình năm nay tập trung giải quyết những thách thức lớn của nhân loại để hồi sinh sau đại dịch như sức khỏe, lương thực, môi trường và năng lượng bền vững cũng như những ứng dụng của công nghệ trong mọi mặt của đời sống. Về nội dung này, hóng viên Đài TNVN phỏng vấn GS Dan. M. Kammen, Thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture 2022.

GS Kammen: Tôi nghĩ chủ đề này rất là quan trọng bởi vì thế giới sau đại dịch cần quá trình kết nối với nhau để cùng tạo ra đổi mới sáng tạo. Và những vấn đề nổi trội của thế giới sau đại dịch đưa mọi người lại gần nhau hơn, cùng phối hợp và quyết định đâu là những vấn đề quan trọng như an ninh lương thực, năng lượng sạch, bình đẳng giới…. những vấn đề mà giải thưởng VinFuture nhấn mạnh. Chúng ta cần đầu tư thêm về đổi mới sáng tạo, kết nối với nhau và đây là điều giải thưởng VinFuture có thể hướng tới nhiều hơn.

GS Dan. M. Kammen, Thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture 2022

PV:  Theo GS thì những vấn đề quản lý, chuyển đổi năng lượng xanh từ COP27 đặt ra những vấn đề như thế nào với thế giới và đặc biệt là với Việt Nam?

GS Kammen: Chúng ta đã đạt được nhiều bước tiến về năng lượng sạch, năng lượng mặt trời, năng lượng gió. Ngày nay những năng lượng này rẻ hơn là năng lượng hóa thạch. Việc sử dụng năng lượng là vấn đề chúng ta hướng tới tương lai và đây là vấn đề toàn cầu. Ở VN tôi thấy các bạn có nguồn năng lượng mặt trời, năng lượng gió rất tuyệt vời. Cần kết hợp giữa năng lượng gió, năng lượng mặt trời với thủy điện là lợi thế rất lớn cho Việt Nam. Vấn đề hiện nay là các Chính phủ muốn đầu tư bao nhiêu vào khí ga từ nhiên liệu hóa thạch. Chúng ta cũng biết những vấn đề này cần được thực hiện ngay để đảm bảo không ảnh hưởng tới biến đổi khí hậu. Vấn đề này cần được tính toán kỹ lưỡng và nghiên cứu thêm.

PV: Ngoài giải thưởng chính thì Giải thưởng VinFuture còn có 3 giải đặc biệt dành cho các nhà khoa học nữ, nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển và nhà nghiên cứu các lĩnh vực mới. Phải chăng điều này tạo điều kiện hơn cho các nhà khoa học nữ nghiên cứu và tham gia đề cử?

GS Kammen: Đây là điều nước Mỹ cũng phải học hỏi Việt Nam khi nước bạn có số lượng các nhà khoa học nữ nghiên cứu và làm việc trong phòng thí nghiệm cao hơn nước Mỹ. Phòng thí nghiệm chúng tôi luôn tự hào là có nhiều phụ nữ và nhiều người là người Mỹ gốc Phi hoặc đến từ các nước Đông Nam Á. Chúng ta cần nhiều hơn những giải thưởng như thế này để tiếp sức cho phụ nữ làm khoa học.

PV: Và ông có lời khuyên nào với các bạn trẻ đang yêu thích khoa học, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới?

GS Kammen: Hãy đến với chúng tôi và chúng ta cùng làm khoa học. Chúng tôi có rất nhiều dự án thú vị. Chúng tôi có những dự án phát triển năng lượng, tầng điện thông minh và sử dụng dữ liệu, trí tuệ nhân tạo… Chúng ta cùng phát triển năng lượng sạch và giúp cho thực phẩm chúng ta sử dụng an toàn hơn. Chúng ta cùng bảo vệ hệ sinh thái rừng nhiệt đới. Tôi hiện là nhà vật lý nhưng khi còn nhỏ tôi từng ước mơ là phi công, khi tôi đi sâu nghiên cứu về năng lượng tôi tìm thấy rất nhiều điều thú vị, làm thế nào để nguồn năng lượng sạch này trở nên bền vững hơn.

Cảm ơn GS Dan. M. Kammen.