Hoạt động xuất nhập khẩu 5 tháng qua ghi nhận sự tăng trưởng cao nhờ sự phục hồi của nhiều thị trường trong đó có thị trường khu vực châu Âu và Bắc Mỹ. Tuy nhiên, cùng với ảnh hưởng của dịch covid-19, chi phí logistics tăng cao “phi mã" cho thấy những thách thức trong hoạt động Xuất nhập khầu thời gian tới. Phóng viên Đài TNVN phỏng vấn ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục XNK, Bộ Công Thương:

 Nghe âm thanh phỏng vấn tại đây:       

Trần Thanh Hải: Tăng trưởng XNK 5 tháng đầu năm chúng ta thấy riêng xuất khẩu đã đạt kim ngạch 130 tỷ USD Mỹ với mức tăng trưởng gần 31%, với nhập khẩu thì chúng ta cũng đã đạt trị giá tương tự với mức tăng nhập khẩu khoảng 35%. Cả hai con số này đều phản ánh hoạt động xuất nhập khẩu hiện nay đang có sự phục hồi rất mạnh mẽ. Cùng với sức mua của thế giới cũng đang gia tăng trở lại, cũng như sự chuyển dịch của các nguồn cung, đặc biệt là đối với nhu cầu về hàng hóa của thị trường Việt Nam hiện nay đang gia tăng rất cao, và do vậy các sản phẩm của Việt Nam hiện nay cũng đang có sự gia tăng xuất khẩu đáng kể.

PV: Đồng thời với đó chúng ta đã ghi nhận có nhập siêu trong 5 tháng đầu năm. Theo ông, nguyên nhân lag do đâu và có điều gì bất thường hay không?

Trần Thanh Hải: Sau 4 tháng chúng ta duy trì mức xuất siêu thì đến tháng 5 chúng ta có mức nhập siêu nhẹ. Tôi cho rằng điều này cũng không có gì quá bất thường vì hiện nay các mặt hàng chúng ta nhập khẩu nhiều chủ yếu là các nguyên liệu để phục vụ cho hoạt động sản xuất, đặc biệt trong đó phục vụ cho sản xuất của nhóm hàng xuất khẩu. Ví dụ như linh kiện điện tử, các nguyên phụ liệu trong ngành dệt may, da giày là những ngành hiện nay đang có đà phục hồi tăng trưởng rất mạnh mẽ, và do vậy sự gia tăng nhập khẩu cũng là điều tất yếu.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam dự báo, xuất khẩu thủy sản trong quý II/2021 sẽ tiếp đà tăng trưởng 10% và đạt khoảng 2,1 tỷ USD. Ảnh minh họa VOV

PV: Thưa ông, các doanh nghiệp cũng đã có những kiến nghị về chi phí logistics tăng cao, đặc biệt là chi phí cho hàng hóa xuất nhập khẩu, và trong tháng 5 vừa rồi ảnh hưởng của dịch covid 19 cũng đã cho thấy chi phí trong hoạt động xuất nhập khẩu gia tăng khá cao. Ông có thể cho biết cụ thể những lý do nào khiến chi phí của doanh nghiệp tăng cao như vậy?

Trần Thanh Hải: Chi phí logistics tăng cao trong thời điểm vừa qua có cả những yếu tố đến từ ngoài nước và trong nước.

Đối với ngoài nước thì đó là những chi phí liên quan đến cước tàu biển đã tăng từ quý 4 năm 2020 và đến nay đã có mức tăng phi mã, và trung bình hiện nay gấp từ 4 đến 5 lần so với mức phí mà trước thời điểm quý 4 năm ngoái. Đây cũng là sự tăng cước chung trên thị trường toàn cầu, và do vậy các doanh nghiệp của chúng ta cũng đang chịu ảnh hưởng, do sự gia tăng đột biến của dòng thương mại sau khi nền kinh tế của khu vực đặc biệt là châu Âu và Bắc Mỹ cũng đang phục hồi.

Còn đối với chi phí ở trong nước thì chúng ta cũng thấy những vấn đề về phí tại các cảng biển, như việc thu phí hạ tầng ở các cửa ngõ lớn trong đó có Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh. Đây cũng là các mối quan ngại của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Đặc biệt là dự kiến sắp tới, từ 01/7/2021 Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiến hành thu phí, trong điều kiện hiện nay các doanh nghiệp vẫn đang chịu ảnh hưởng rất lớn của các đợt dịch mới. Và do vậy các doanh nghiệp cũng có kiến nghị, đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh lùi thời hạn thu phí xuống cuối năm hoặc xa hơn nữa.

PV:Một số doanh nghiệp họ cho rằng lái xe của họ cũng đang gặp phải những khó khăn khi mà những yêu cầu về phòng dịch covid-19 làm đội chi phí của họ lên do bắt buộc phải có những chứng nhận xét nghiệm covid-19. Bộ Công Thương có những giải pháp cụ thể như thế nào để hỗ trợ cho các doanh nghiệp?

Trần Thanh Hải:  Hiện nay chúng ta cũng đang tuân thủ các biện pháp, các quy định về phòng dịch do Bộ Y tế, Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch covid-19 đưa ra. Và hiện nay Bộ Y tế cũng đã có những hướng dẫn để đáp ứng với tình hình mới, đặc biệt là việc cho phép sử dụng các test nhanh kháng nguyên để làm công cụ phục vụ xét nghiệm có độ chính xác tương đối cao. Chính vì vậy các địa phương cũng nên thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Y tế để làm sao các biện pháp phòng chống dịch mà vẫn có thể đảm bảo để cho hàng hóa lưu thông trong điều kiện tốt nhất, và cũng tránh gây ra những chi phí gia tăng không cần thiết, làm ảnh hưởng đến hoạt động logistics nói riêng cũng như sự vận hành của chuỗi cung ứng nói chung.

PV: Trong tháng 5 chúng ta đã thấy dịch covid-19 quay trở lại lần thứ tư và cũng đã bắt đầu ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như xuất nhập khẩu ở một số tỉnh có sản xuất công nghiệp, thương mại lớn. Bộ Công Thương đã có dự báo như thế nào về tình hình xuất nhập khẩu trong những tháng tới, đặc biệt là từ nay đến cuối năm?

Có thể nói với những diễn biến của dịch bệnh như hiện nay thì cũng rất khó để đưa ra những dự báo chính xác đến tận cuối năm. Trong đợt dịch này thì hiện nay khu vực ảnh hưởng nặng nề là Bắc Ninh và Bắc Giang - đây là hai địa phương có kim ngạch xuất khẩu rất lớn, Bắc Ninh đứng ở vị trí thứ hai còn Bắc Giang đứng ở vị trí thứ 8 trong tổng số 63 tỉnh, thành phố của cả nước. Tác động đối với hai địa phương này chắc chắn cũng sẽ gây ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu chung của đất nước. Chúng ta cũng đang chờ đợi xem đợt dịch này sẽ có khả năng bị chặn lại sớm hay không. Và như vậy chúng ta mới có thể thấy được tác động của đợt dịch đến đâu và ảnh hưởng của việc sụt giảm xuất khẩu (nếu có), đặc biệt là đối với nhóm hàng về điện tử và các máy móc thiết bị nó sẽ có tác động giảm nhiều hay ít.

PV: Vâng xin trân trọng cảm ơn ông về cuộc trao đổi!