Nói đến nhà tù, cơ bản trong suy nghĩ của chúng ta là gam màu u tối. Nhưng không hẳn thế, đối với hơn 2000 phạm nhân, đa phần mang án nặng tại Trại giam số 3, thuộc Bộ Công An ở huyện miền núi Tân Kỳ, thuộc tỉnh Nghệ An, thì nơi đây, không chỉ là trại giam, mà còn là nơi giáo dưỡng đang mang lại cho họ con đường sáng, ấm áp, nghĩa tình để họ sớm hoàn lương, trở về với cuộc đời.

Chúng ta cùng phóng viên VOV5 thăm nơi được coi là nguồn sáng của những người từng gây ra những vụ trọng án ở ngoài đời.

Khi cánh cổng chính của Phân trại 2, Trại giam Tân Kỳ mở ra, phía bên trong là nơi giam giữ và sinh hoạt của hơn 1000 phạm nhân trong những dãy nhà xây 2 tầng, với khuôn viên cây xanh, cây cảnh được bố trí ngăn nắp, gọn gàng.

Qua vòng cổng thứ 2 là dãy nhà nơi giam giữ phạm nhân được xây kiên cố

Trước nhà là dãy bàn ghế có mái che, nơi phạm nhân ngồi chơi vào mỗi buổi sáng hoặc chiều về. Cuối dãy là nhà ăn tập thể.

Đầu nhà có bàn bóng bàn để phạm nhân chơi thể thao

Và đây là nơi giam giữ, là nơi ngủ, nghỉ của phạm nhân thì đúng hơn. Trong ngôi nhà xây cao hai tầng, tầng 2 được thiết kế như hai gác xép dài có lối lên ở đầu nhà, phía trong. Mỗi phòng đều có 1 chiếc ti vi màn hình phẳng to, có âm li và loa, đồng hồ. Phạm nhân được xem ti vi vào buổi trưa, buổi tối với nhiều kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.

Một dãy gác xép ngủ ở tầng hai. Mỗi phạm nhân đều có chăn, màn, gối, chiếu riêng và một túi đựng tư trang để trên kệ phía trên chỗ mình ngủ.

Cửa sổ hai bên đèu rộng rãi, thoáng để ánh nắng tràn vào

Các phạm nhân đều có khăn tay rửa mặt, khăn tắm, bàn chải và thuốc đánh răng riêng được phơi, xếp ngay ngắn. Chắc có nhiều người hỏi thế phạm nhân đâu? Khi chúng tôi có mặt là khoảng 8 giờ sáng, lúc này phạm nhân đã ra phía ngoài trại để lao động.

Cuối dãy nhà là một phòng vệ sinh chung gồm hai bể nước lớn dành cho phạm nhân tắm, giặt và khu đại tiểu tiện phía trong cùng. Cảm nhận chung là sạch sẽ.

Sau mỗi dãy nhà đều được thiết kế hệ thống dây phơi nhiều tầng ngoài trời, đủ để phạm nhân phơi các loại quần, áo, chăn màn.

Dọc theo lối đi và xung quanh các khu nhà được bố trí hệ thống loa truyền thanh trên mặt đất có chất lượng âm thanh rất tốt nhập từ Nhật Bản để hàng ngày phát các chương trình của Đài Tiếng nói Việt Nam và những thông báo của trại. Hệ thống này cũng được dùng để phát các chương trình ca nhạc, thông tin luật pháp, những bài nói chuyện, bài giảng của các vị hòa thượng, chuyên gia về sức khỏe và đạo đức, nếp sống của con người.

Trại giam số 3 - Tân Kỳ có hai phân trại, phân trại 1 được hình thành từ cách đây mấy chục năm nên ở đây có nhiều cây to, tỏa bóng mát cho các lối đi, giữa các dãy nhà giam.

Khu trạm xá, nơi khám chữa bệnh cho phạm nhân

Hàng ngày, phạm nhân được ăn ba bữa, với định suất theo đúng quy định của Nhà nước và có phần cải thiện từ thành quả lao động.

Ngoài ra, trong trại cũng có căng tin chung cung cấp hàng trăm loại hàng hóa thiết yếu, từ quần, áo, dầu gội, xà phòng, bánh, kẹo ... đến các loại hoa quả tươi. Phạm nhân được ký gửi tiền và mua đồ dùng từ tiền ký gửi ấy.

Giá được niêm yết rất rõ ràng.

Trại dùng nồi hơi để nấu ăn cho phạm nhân nên khu nhà bếp rất rất sạch sẽ, ngăn nắp.

Thức ăn của  phạm nhân được đựng trong các hộp, có nắp đậy sạch sẽ

Canh cũng được đựng trong các hộp nhựa riêng, mỗi người một hộp

Sân trước hội trường, giữa hai dãy nhà giam được trông hoa và tưới nước tự động. Những tháng cuối năm được trồng hoa hướng dương nở vàng rực khắp khuân viên trại.

Những bức tranh tường lớn được chính phạm nhân vẽ về phong cảnh đẹp ở Nghệ An và đất nước

Phần 2: Giáo dưỡng để trở lại với cuộc đời