Với mong muốn giúp người Việt Nam tại Cộng hòa Czech bớt khó khăn hơn khi học ngôn ngữ nước bạn, hai nhà ngôn ngữ, một đến từ Việt Nam và một tại Czech quyết tâm biên soạn một Đại từ điển giáo khoa Czech- Việt. Hiện nay 2 tập đầu tiên với hơn 1300 trang của Đại từ điển dự kiến gồm 6 tập đã ra mắt cộng đồng người Việt tại Czech. Công trình này được coi là biểu tượng của tình bạn trong sáng, của tình yêu đối với nền văn hóa của nhân dân hai nước Việt Nam và Cộng hòa Zech. Phóng sự “Đại từ điển giáo khoa Czech- Việt: Cuốn sách của tình bạn”của nhóm phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam.

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Ý tưởng viết cuốn đại từ điển giáo khoa Czech - Việt được ông Nguyễn Quyết Tiến, kỹ sư ngành điều khiển học, nhưng lại rất say mê ngôn ngữ, ấp ủ từ khi ông được cử sang Tiệp Khắc (nay là Cộng hòa Czech) học tập. Những ngày sống xa Tổ quốc, ngoài thời gian học tập và nghiên cứu, ông tranh thủ giảng dạy tiếng Việt và tiếng Czech cho con em người Việt sinh sống ở đây. Cũng từ những buổi dạy ấy, kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến luôn trăn trở về những khó khăn của người Việt khi học tiếng Czech. Ông nghĩ đến một công trình khoa học, đó là thực hiện một cuốn Đại từ điển giáo khoa Czech – Việt để giúp hơn 65 nghìn người Việt Nam đang sinh sống tại đây bớt khó khăn khi học ngôn ngữ. Khi bắt đầu viết từ điển, ông Nguyễn Quyết Tiến nghĩ ngay đến Tiến sỹ Ivo Vasilijev, một chuyên gia có nhiều năm nghiên cứu về đất nước, văn hóa và ngôn ngữ Việt Nam.

Ông Nguyễn Quyết Tiến và ông Ivo Vasiljev trong buổi nói chuyện với phóng viên

Gia đình Tiến sỹ Ivo Vasilijev cách thủ đô Praha gần 200 km. Thế nên để viết cuốn từ điển Czech – Việt, Intenet trở thành nhịp cầu nối kết giữa hai người bạn. Họ quy ước với nhau, mỗi ngày phải trao đổi hơn 40 mục từ và dành 6-7 tiếng làm việc để có thể hoàn thành những tập đầu tiên của cuốn từ điển. Ông Nguyễn Quyết Tiến chia sẻ: Chúng tôi quỹ thời gian ngắn thì 2 anh em tranh thủ làm mỗi ngày 5,7 tiếng, không có thì cũng 10 tiếng/người/ngày cố gắng 1 năm một tập. Từ khi làm cái này tôi từ người mà hoạt động rất nhiều nên từ khi làm quyển từ điển này gần như đóng cửa làm việc, phải hi sinh thôi.

Nhiều năm miệt mài, cần mẫn trên “cánh đồng” ngôn ngữ, đầu năm ngoái, kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến và Tiến sỹ Ivo Vasilijev đã hoàn thành hai tập đầu tiên với hơn 1.300 trang của bộ Đại từ điển giáo khoa Czech – Việt. Gần nửa đời người sinh sống và làm ăn trên đất nước bạn, ông Trương Mạnh Hùng rất xúc động khi cầm trên tay cuốn từ điển của hai nhà ngôn ngữ, bởi như chia sẻ của ông, kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến và Giáo sư Ivo Vasilijev đã làm được điều mà cộng đồng người Việt ở Czech trông đợi từ rất lâu. Ông Trương Mạnh Hùng chia sẻ : "Phải nói rằng hồi chúng tôi sang Czech, học tiếng rất là khó khăn, hòa nhập về ngôn ngữ, văn hóa của đất nước bạn là một điều mà chúng tôi rất trăn trở. Đặc biệt giờ người Việt ở Zzech đã có thế hệ thứ 3, việc làm thế nào để gắn kết giữa hai ngôn ngữ Việt – Czech trong các em là điều mà chúng tôi mong mỏi và cuốn từ điển này là món quà đối với chúng tôi."

Đại sứ Việt Nam tại Cộng hoà Czech Trương Mạnh Sơn cho rằng, cuốn Đại từ điển giáo khoa Czech – Việt không chỉ giúp người Việt học tiếng Czech, mà thông qua công trình này, bạn đọc có thể hiểu hơn về cuộc sống và văn hóa của 2 đất nước: "Tôi nghĩ đây là một sự may mắn lớn của cộng đồng người Việt Nam tại Czech bởi sự tâm huyết của kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến và Tiến sỹ Ivo Vasilijev. Có lẽ lịch sử không thể lập lại được khi có hai con người của hai đất nước mà lại có thể hoà hợp với nhau được lại chung một ý tưởng ra đời một sản phẩm  văn hoá mang ý nghĩa rất cao của hai dân tộc."

Với ông Ivo Vasiljev Bộ đại từ điển giáo khoa Czech - Việt là kết tinh tình cảm của ông dành cho Việt Nam

Niềm tin ấy như càng được nhân lên khi họ thực hiện công trình này từ nền tảng của tình bạn trong sáng, của tình yêu văn hóa, đất nước hai dân tộc. Kỹ sư Nguyễn Quyết Tiến chia sẻ: "Khoảng 1- 2 tuần, anh Ivo Vasilijev lại lên họp ở viện ngôn ngữ tại Praha. Khi đó, chúng tôi gặp nhau tại một quán nhỏ ở nhà ga trung tâm để bàn luận về công việc sắp tới. Ngoài ra chúng toi gặp nhau trên phòng của tàu hỏa trong những chuyến đi để bàn công việc."

Khi chúng tôi gọi điện, ngỏ ý muốn tìm hiểu về cuốn từ điển để thực hiện bài viết này, Tiến sỹ Ivo Vasilijev không quản đường xa, bắt vội chuyến tàu hỏa cuối cùng trong ngày, trải qua chặng đường hơn 200 cây số lên thành phố Praha để gặp nhóm phóng viên Việt Nam. Trò chuyện với hai nhà ngôn ngữ, nghe kể về cuốn Đại từ điển, về cuộc sống, văn hoá hai dân tộc, chúng tôi hiểu được vì sao, họ có thể làm nên một công trình văn hoá tầm cỡ mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc./.