Vào dịp tròn 70 năm Quốc khánh Việt Nam, mùng 2/9/2015, Đại sứ quán Việt Nam tại LB Nga nhận được một lá thư của một phụ nữ Nga với nhu cầu được tham dự cuộc gặp mặt của nhân Quốc khánh Việt Nam. Bởi một lý do là Bà rất nhớ Việt Nam, đất nước mà bà từng có mặt từ cách đây hơn 50 năm. 

PV: Thưa bà, trước hết, xin bà có thể giới thiệu đôi nét về mình cũng như công việc khiến bà gắn bó với Việt Nam?

Bà Vera: Tên tôi là Vera Vaxilievna Somova. Tôi dạy tiếng Nga và Văn học Nga. Nhiều năm trước đây, cụ thể là vào những năm 60 của thế kỷ trước, tôi nhận được  nhiệm vụ sang Việt Nam đào tạo phiên dịch viên tiếng Nga cho các sinh viên Việt Nam.

Tôi đã nhận nhiệm vụ này với một niềm thích thú vì tôi rất mong muốn được giúp đỡ nhân dân Việt Nam. Và thế là tôi đã làm việc 2 năm ở Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, dạy tiếng Nga cho các sinh viên Việt Nam. Các em sinh viên mà tôi dạy khi đó đã được học ít nhiều tiếng Nga trước khi tôi sang Việt Nam, họ đã biết đọc, nói được và viết khá tốt tiếng Nga. Bởi vậy chúng tôi bắt tay vào công việc không mấy khó khăn.

Tôi giữ mãi trong tâm khảm tôi thời gian làm việc với nhóm các sinh viên này. Tôi giữ suốt đời tình yêu của tôi với Việt Nam. Tôi vẫn còn lưu giữ rất nhiều những lá thư, những bài viết của các em. Ví dụ như thư của cựu sinh viên đã viết cho tôi để bày tỏ tình cảm, lòng biết ơn và kính trọng chúng tôi, kính trọng người dân Nga, trước đó còn là Liên Xô. Điều chính yếu nhất là tôi vẫn giữ suốt đời những kỷ niệm về Việt Nam, về con người Việt Nam.

Ở thành phố Hạ Novgorod của tôi còn có một người đã từng tham gia vào cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam. Ông ấy về sau cũng tham gia công tác giảng dạy tiếng Nga và ông đã soạn 2 cuốn giáo trình dạy tiếng Nga.

Ông ấy cũng giữ những tình cảm rất tốt đẹp đối với nhân dân Việt Nam. Trước khi tôi lên Moscow tham dự buổi gặp mặt nhân dịp Tết Nguyên đán của Việt Nam mà Đại sứ quán tổ chức, ông ấy nói với tôi rằng: “Bà hãy chuyển lời chào trân trọng của tôi tới nhân dân Việt Nam; Hãy nói rằng, tôi đã từng có thời gian rất đẹp ở Việt Nam, tôi rất nhớ đất nước và nhân dân Việt Nam”.

PV: Vậy bà còn mối liên lạc gì nhiều với những người từng công tác tại Việt Nam hiện sống ở thành phố của bà không?

Bà Vera: Tôi không biết nhiều, chỉ có ông ấy và còn 2 người khác nữa mà tôi biết là từng đến Việt Nam sau khi chiến tranh kết thúc. Tôi thì đến Việt Nam khi đang diễn ra cuộc chiến tranh. Tôi có một người bạn. Khi chiến tranh ở Việt Nam xảy ra ông ấy đã nói: “Hãy đưa cho tôi một khẩu súng để tôi sang Việt Nam và bắn máy bay Mỹ”. Tuy nhiên, mọi người đã nói rất cảm ơn ông ấy và không đưa súng cho ông ấy. 

Bản thân tôi còn rất vinh dự được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người đã mời chúng tôi tới dự tiệc chiêu đãi nhân dịp Năm Mới. Tôi vẫn còn giữ bài Thơ của Người viết nhân dịp này, đó là bài “chào Xuân mới Nhâm Dần (1962), trong đó có những câu là:

Năm Dần mừng xuân thế giới,

Cả năm châu phấp phới cờ hồng!

....

Chủ nghĩa xã hội càng thắng lợi,

Hoà bình thống nhất quyết thành công.

Ý chính của bài thơ mà Người viết là mong muốn Hòa bình cho tất cả nhân dân thế giới. Khi đọc về Người, tôi đã hiểu những mong muốn của Người dành cho nhân dân, cho đất nước. Điều đó thực sự gây xúc động mạnh mẽ trong tôi. Tôi thực sự trân trọng Người và vẫn giữ bức chân dung Người như biểu tượng của Nhân dân Việt Nam. Tôi xin nhắc lại, tôi rất yêu Việt Nam và thực sự hạnh phúc khi hôm nay được gặp lại tại đây những người Việt Nam.

PV: Như vậy là bà cũng đã được cùng nhân dân Việt Nam đón Tết cổ truyền phải không ạ? Vậy bà còn nhớ điều gì?

Bà Vera: Có, tôi đã từng được đón Tết ở Việt Nam. Tôi vẫn nhớ là rất vui. Mọi người thường có những cuộc gặp mặt chúc Tết.

Tôi thật may mắn là được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người mời chúng tôi tới dự bữa tiệc Mừng Quốc khánh. Tại cuộc chiêu đãi đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chúc mừng tất cả chúng tôi; tới bắt tay từng người chúng tôi và bên chiếc bàn tiệc rất lớn, Người đã mời từng người chúng tôi, quan tâm chăm sóc từng người trong chúng tôi... Tôi cảm thấy thật hạnh phúc khi trong cuộc đời mình lại được tham dự một cuộc gặp mặt như vậy. Quả thực tôi sẽ không bao giờ quên ký ức tuyệt vời ấy.

PV: Vậy là khi trở về từ Việt Nam bà đã về thành phố Hạ Novgorod và tiếp tục công việc của mình phải không và ở đó có người Việt Nam theo học không?

Bà Vera: Vâng tôi trở về Hạ Novgorod và tiếp tục là giáo viên tiếng Nga và văn học Nga ở trường phổ thông, dạy học sinh Nga chứ không có sinh viên Việt Nam ở thành phố chúng tôi nữa. Hiện nay tôi đã nghỉ hưu, nhưng tôi vẫn tiếp tục tham gia các hoạt động xã hội, trong đó có việc chỉ đạo một nhóm nghệ thuật ở trường âm nhạc để tham gia biểu diễn chương trình nghệ thuật chào mừng kỷ niệm Ngày Chiến thắng.

PV: Nhân dân Việt Nam đang tưng bừng chào đón Tết Cổ truyền Bính Thân. Bà có điều gì muốn nói với nhân dân Việt Nam?

Bà Vera: Nhân dịp này, tôi xin được chúc nhân dân Việt Nam hạnh phúc, thực hiện tốt những kế hoạch của mình về phát triển đất nước mà Chính phủ đã đề ra. Tôi cũng cầu mong hòa bình trường tồn, không để xảy ra cuộc chiến tranh như đã từng xảy ra ở Việt Nam cách đây đã lâu. Cuộc chiến tranh ấy đã cướp đi sinh mạng của một số học viên của tôi. Chính bởi vậy, tôi muốn chúc mừng Năm Mới tất cả các bạn.

Chúc mọi điều tốt lành, Chúc cuộc sống bình yên và tôi cũng mong rằng quan hệ hữu nghị giữa hai nước chúng ta sẽ ngày càng phát triển. Tôi biết rằng, người Liên Xô trước kia, người Nga ngày nay, tất nhiên cũng có người này người khác, nhưng tựu chung lại thì ai cũng yêu mến nhân dân Việt Nam, kính trọng nhân dân Việt Nam... Và điều đó sẽ còn tồn tại mãi mãi.