Trong con ngõ nhỏ ở khu North Point thuộc Đặc khu hành chính Hongkong (Trung Quốc), có một quán hàng mang bảng tên tiếng Việt khá khác biệt với những bảng hiệu bằng tiếng Quảng Đông ở xung quanh – tên chỉ có một chữ “Huế”. Quán không rộng rãi như những nhà hàng ăn uống lớn, nhưng được bố trí ấm cúng và trang nhã. Ở chính giữa trong quầy Bar của quán, nơi mọi người đi từ cửa vào đều có thể nhìn thấy tấm ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh khá lớn được treo trang trọng.

Quán Huế chỉ bán những món ăn thuần Việt và nơi đây là địa chỉ ẩm thực thường xuyên của đông đảo thực khách bản địa cũng như khách du lịch quốc tế đến Hongkong. Chủ quán là một phụ nữ người Việt Nam đã sang đây lập nghiệp từ cuối những năm 80 của thế kỷ trước. Chị tên là Lancy Nguyen, một cô gái Hà Nội, với tên đầy đủ là Nguyễn Thị Tuyết Lan. Lúc chúng tôi đến quán của chị là vào giờ trưa, lúc thực khách đến ngồi kín gian phòng ăn và bà chủ quán đang tất tả chào hỏi, sắp xếp chỗ ngồi cho khách. Nghe tiếng trao đổi và những nụ cười thân thiện, chúng tôi biết khách của chị đều là những người quen.

Lancy Nguyen gây ấn tượng với chúng tôi với mái tóc cắt ngắn khỏe khoắn, dáng người cao gầy, nhanh nhẹn và khuôn mặt góc cạnh cá tính. Vừa thúc giục nhân viên mang thức ăn cho khách, chị vừa kéo nhóm phóng viên chúng tôi vào nơi tiếp khách ngay cạnh đó, thái độ thân thiết, tự nhiên như người nhà. “Mọi người thông cảm nhé. Giờ này là lúc quán đông khách đến tranh thủ ăn trưa rồi họ lại đi làm việc. Nếu anh em muốn phỏng vấn ai thì cứ nói với chị để còn hỏi ý kiến họ trước. Người Hongkong họ cẩn thận lắm, nếu không giới thiệu và có sự đồng ý mà cứ bật máy ghi âm là họ không nói đâu. Nhưng đều là khách quen nên chị sẽ thu xếp cho nhé, nhưng đừng hỏi dài quá vì họ tranh thủ ăn nhanh. Bữa ăn tối thì họ mới thảnh thơi được…” – Lancy Nguyen mở đầu câu chuyện với chúng tôi một cách trực tiếp và không khách sáo, có lẽ vì chị coi chúng tôi – những người từ Việt Nam sang – như những người thân quen lâu mới gặp.

Quán ăn đậm đà hương vị Việt Nam

Giới thiệu về quán Huế của mình, Lancy Nguyen cho biết: Quán hoạt động như một gia đình, mọi người từ chủ quán đến các nhân viên đều chủ động làm các công việc của mình. Bản thân chị Lancy Nguyen cũng tự mình làm cả những công việc của nhân viên như rửa bát, quét dọn vệ sinh, thu dọn bếp… khi thời điểm quán quá bận rộn hoặc nhân viên xin nghỉ do ốm đau. Quán ăn Huế của Lancy Nguyen chủ yếu phục vụ các món ăn thuần Việt, nhất là món ăn Huế cho đủ các thành phần thực khách, từ khách là người Hongkong, Nhật Bản, khách du lịch quốc tế đến người Việt Nam sinh sống ở đây. Vì chủ yếu là khách quen nên chị luôn đặt tiêu chí “sạch, ngon, bắt mắt và giá cả hợp lý” trong kinh doanh.

Đi lên từ hai bàn tay trắng và đã lăn lộn mưu sinh ở Hongkong nhiều năm nên Lancy Nguyen hiểu rằng chữ Tín trong kinh doanh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nếu muốn đứng vững ở mảnh đất này. Chính vì vậy, quán ăn của chị dù nằm trong ngõ khuất, không ở nơi bắt mắt sầm uất nhưng “một đồn mười, mười đồn trăm” từ chính những thực khách khó tính nên vào các múi giờ trưa và tối, quán luôn đông khách. “Quán của mình có nhiều khách quen đã ăn ở đây hơn 10 năm rồi nên món ăn phải đặc trưng, vị nào ra vị ấy. Tôi biết họ đến đây ăn vì món ăn của Việt Nam mình rất đặc trưng nên ngay cả những chi tiết nhỏ nhất cũng phải chú ý. Như món bún chả, có nhân viên mới làm không hiểu nên cũng cho hành lá vào bát làm khác đi hương vị, tôi cũng phải chú ý giám sát, thấy nhầm là phải sửa lỗi ngay” – Lancy Nguyen chia sẻ.

Chị nói hồi ở Việt Nam, đến ngay cả nấu cơm cũng không biết làm. Nhà có tới 9 anh em và chị là con út nên việc bếp núc không phải đụng tới. Bố và các chị gái nấu ăn rất ngon nên chị cũng rất sành ăn. Khi sang đến Hongkong, lập gia đình thì việc bếp núc tất nhiên phải làm. Tuy nhiên, Lancy Nguyen cho biết khi đi ra ngoài ăn món Việt Nam ở các quán ẩm thực, chị thấy các món ăn Việt chế biến không đặc sắc, hương vị không đúng như món Việt thuần chất do đầu bếp chủ yếu là người Hoa. Vì vậy, ý tưởng mở một nhà hàng chuyên món ăn Việt nảy sinh và chị bàn với chồng quyết tâm mở quán.

Khó khăn đầu tiên khi mở quán ăn là ngôn ngữ. Chị Lancy Nguyen chia sẻ: Lúc đầu không rành ngôn ngữ, chị luôn bị nhầm lẫn giá tiền giữa hai món ăn “phở tái” và “cơm xườn”, tiền của món này thì lại thu thành tiền của món kia. Cũng may chồng chị là người Hongkong nên anh giúp chị học tiếng Quảng Đông, học cách đọc khi nhìn chữ viết nên khó khăn về ngôn ngữ cũng được cải thiện nhiều.

Rồi việc nấu món ăn đậm chất Việt cũng gặp không ít khó khăn. Lancy Nguyen phải tự mày mò, nghiên cứu cách chế biến, tẩm ướp, nấu nướng món ăn Việt. Biết tự học thì khó “tinh” nên chị nghĩ phải về chính quê hương mình học thì mới đạt yêu cầu. Do vậy, có thời điểm trong 1 năm chị về Việt Nam tới 7 lần để học nấu món Việt, nhất là những món ăn của Hà Nội. Chăm chỉ học hỏi, làm nhiều thì quen tay, những món ăn Việt của chị được nhiều thực khách bản địa ưa thích, trong đó có cả những người Việt Nam sành miệng ăn.

“Hương vị món ăn Việt của tôi nấu phải theo tiêu chí không nhạt nhẽo, nhưng cũng không quá cay hay ngọt như món ăn Sài Gòn. Trừ một hai món đặc trưng của Huế thì phải để vị cay để đảm bảo tính nguyên gốc, còn lại tôi đều gia giảm cho hợp lý để hương vị thanh, ngọt ngào tự nhiên để tạo bản sắc riêng. Những món như bún chả, phở tái, bún riêu, nem rán, bánh cuốn… rất được ưa thích do hương vị lạ, đặc sắc. Nhân nem tự chế biến, cuốn bằng tay. Bánh cuốn tự tráng nên những món này của quán Huế mang hương vị riêng không giống bất cứ quán ăn khác” – Lancy Nguyen tâm sự.


Tuy sinh ra và lớn lên ở Hà Nội nhưng Lancy Nguyen cho biết chị lại rất thích món ăn Huế như bún bò Huế, bánh xèo, nem Huế… Chị lấy tên quán là Huế để thể hiện sở thích ăn món cố đô của mình và cũng để tạo nên cái tên không trộn lẫn với những quán ăn khác. Cái tên “Huế”, theo chị, cũng thể hiện được nét đặc trưng của một quán ăn Việt ở Hongkong. Hiện thực đơn của quán Huế đã lên tới 40 món, trong đó có một số món được chế biến từ hải sản do thị trường hải sản ở Hongkong khá phong phú. Tuy nhiên, món ăn hải sản của Lancy Nguyen lại được chế biến theo phong cách Việt. Có những gia vị phải đặt mua từ Việt Nam đưa sang như rau thơm, húng quế, mắm tôm, nước mắm…, đến cả cà phê cũng là sản phẩm mang sang từ Việt Nam.

Quán khi mở nằm trong ngõ khuất nên không mấy người biết đến, chị phải đứng ra ngoài đường để phát tờ rơi quảng cáo món ăn cho người qua lại. Khi có khách vào quán ăn xong, chị lại tới từng người để hỏi xem khách có hài lòng không, món ăn có ngon và hợp khẩu vị không để biết điều chỉnh cho hợp lý. Bên cạnh đó, chị cũng học cách quản lý và bán hàng một cách bài bản, chú trọng đến hình thức kinh doanh hơn…

Sau thời gian kinh doanh hợp lý và có được uy tín nhất định, Lancy Nguyen đã tạo dựng cho riêng mình một thương hiệu quán Huế với món ăn Việt đặc sắc. Ngay cả báo chí ở Hongkong cũng đăng bài viết về quán Huế, giới thiệu về bà chủ quán và những món ăn Việt Nam đậm đà khó quên. Quán Huế cũng được nhiều thực khách biết tới và Lancy Nguyen lại có thêm nhiều người bạn mới…

Ở nơi “tấc đất tấc vàng” như Hongkong, năm 2009, gia đình chị đã mua lại ngôi nhà là quán Huế hiện nay - nơi mà trước đó chị phải thuê để mở cửa hàng. Chị cũng cho biết sau Tết Nguyên đán, chị cùng một số người bạn sẽ mở một lớp dạy nấu ăn và ẩm thực Việt Nam cho mọi người, kể cả người Hongkong để quảng bá hơn nữa văn hóa-ẩm thực Việt Nam ở nơi đây.

Luôn trân trọng hai tiếng “đồng bào”

Ngoài việc là một chủ quán ăn kinh doanh thành đạt, Lancy Nguyen được cộng đồng người Việt Nam ở Hongkong biết đến nhiều do chị rất tích cực tham gia vào các hoạt động cộng đồng, như từ thiện, dạy nấu món ăn Việt, ủng hộ tương trợ đồng bào gặp khó khăn… Chị là mẫu người phụ nữ mạnh mẽ, quyết đoán, năng động, “làm được, chơi được”, không câu nệ trong giao tiếp.

Khi giúp đỡ những người khác gặp khó khăn, chị luôn tâm niệm bản thân mình xa quê hương nhiều năm nên “tình máu mủ, nghĩa đồng bào” là trân trọng nhất lúc tha phương. Chính quán ăn của chị cũng là nơi quy tụ nhiều người Việt đến quây quần, dù nhiều khi có người đến chỉ để ăn một bát phở, nói tiếng quê hương vài phút rồi lại vội vàng từ biệt. Cuộc sống và công việc náo nhiệt, vội vã ở Hongkong hiếm có được khoảng lặng quý giá nên Lancy Nguyen càng biết cách trân trọng những giây phút đó. “Người Việt mình đi đâu, ở đâu thì cũng luôn nhớ đến quê hương, xứ sở. Nhiều lúc nhớ nhà, nhớ người thân lắm, nước mắt cứ trào ra. Nên mỗi khi gặp được đồng bào mình thấy quý lắm và cũng thương lắm. Cuộc sống là vậy và mọi người đều phải mưu sinh mà” – Lancy Nguyen nói chùng xuống, mắt long lanh như muốn khóc.

Chị cho biết cộng đồng người Việt Nam ở Hongkong cũng rất tích cực trong các hoạt động hướng về quê hương. Nghe tin ở quê nhà bị bão lũ, thiên tai, trẻ em ở vùng cao còn khó khăn thiếu thốn…, chị kêu gọi mọi người rủ nhau quyên góp, tài trợ để gửi về sẻ chia. Với những đóng góp tích cực của mình, năm 2013, Lancy Nguyen đã vinh dự được Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam tặng Bằng khen vì “Đã có thành tích xuất sắc trong việc củng cố, phát triển cộng đồng, góp phần tích cực quảng bá văn hóa Việt Nam tới sở tại và cộng đồng quốc tế”. Bằng khen và chiếc nón Huế được chị treo trang trọng ở bên cạnh quầy Bar của nhà hàng, với sự tự hào và hãnh diện. Bên cạnh đó, hàng năm chị cũng được Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Hongkong-Macau (Trung Quốc) tặng giấy khen thưởng.

Lancy Nguyen cho biết đến giờ chị vẫn không chuyển quốc tịch Hongkong mà vẫn giữ quốc tịch của quê hương. Chồng chị là người Hongkong, mang họ Đặng. “Khi lấy nhau, đúng ra thì tôi phải mang họ Đặng của chồng ở trong tên của mình và chuyển quốc tịch. Nhưng tôi nói với ông xã là em nghĩ mình luôn mang dòng máu Việt, em là người Việt Nam nên không mang họ nhà chồng đâu. Được cái ông xã của tôi cũng rất tâm lý và chiều vợ nên anh ủng hộ quyết định của tôi. Tôi giữ quốc tịch Việt Nam vì luôn nghĩ rằng khi có tuổi, không lao động làm ăn nữa thì sẽ về sống ở quê hương mình…” – Lancy Nguyen tâm sự.

Lúc chia tay, chị nói chỉ còn vài ngày nữa là đến Tết cổ truyền của dân tộc. Hai con của chị đang du học ở nước khác cũng sắp về, đòi mẹ nấu cơm ngày Tết của người Việt để ăn như mọi năm. Chị nói với giọng tự hào: “Cả chồng và các con tôi đều rất thích ăn nem rán, bánh chưng, giò lụa… Tôi cũng hay làm cỗ Tết theo yêu cầu của khách ăn quen là người Việt Nam mình ở bên này. Có năm mới sáng mùng 2 Tết mà đã phải mở quán làm cỗ vì mọi người nói nhớ món ăn Tết do Lancy Nguyen làm…”.

Tiết trời ở Hongkong lành lạnh và mưa rả rích như Hà Nội rét mướt mấy ngày giáp Tết Nguyên đán Bính Thân. Nhưng trong quán Huế ở Hongkong vẫn đầm ấm và ngọt ngào hương vị Việt.