Đi về Việt Nam hay ở lại nước ngoài là câu hỏi thường được đặt ra với những người Viêt Nam đang sinh sống,  học tập và làm việc xa Tổ quốc. Mỗi người có một suy nghĩ và một quan điểm riêng được nhìn nhận và tiếp cận theo nhiều cách khác nhau. Dù vậy, đi hay ở cũng là để hướng về quê hương, giúp cho sự phát triển của đất nước.

Tiến sĩ Lê Duy Anh, nhiều năm sống và làm việc tại Vương quốc Anh đã quyết định trở về quê hương mặc dù anh đang có một công việc rất tốt ở nước ngoài.  Quyết định trở về đã được anh đưa ra sau nhiều thời gian suy nghĩ.

Tiến sĩ Lê Duy Anh tại Ngày Hungary tại Hà Nội

Ở lại với một công việc tốt, mức thu nhập đáng kể hay trở về, với mức lương thấp hơn nhưng đổi lại, được làm việc tại quê hương, đóng góp trực tiếp cho quê nhà. Và cũng như nhiều bạn trẻ khác ở nước ngoài, quyết định trở về vì anh nhìn thấy được sự lựa chọn đúng đắn từ những người bạn của mình cũng như niềm tin của một người trẻ vào tương lai của đất nước: Trước đây, có nhiều rào cản, thông tin và quan điểm chưa thực sự chính xác về Việt Nam nên khiến nhiều người có tâm lý ngại trở về. Nhưng với trường hợp của tôi thì không đúng.  Rất nhiều người bạn của tôi học tại các trường danh tiếng đã trở về Việt Nam, có thể làm nhà nước, làm tư nhân hoặc lập công ty riêng. Họ về mang theo cả vợ con, nếu có và ở lại với thời gian rất lâu. Điều này rất là tốt,thể hiện niềm tin của những người trẻ, các du học sinh về tương lai của đất nước.

Anh Quốc Anh, du học sinh Việt Nam tại Trung Quốc

Với Quốc Anh, một bạn trẻ đang du hoc tại Trung Quốc, đây cũng là câu hỏi mà anh và nhiều bạn của mình luôn suy nghĩ, khi ra trường sẽ ở lại hay về nước. Qua tiếp xúc với các bạn trẻ du học, Quốc Anh càng có thêm niềm tin cho lựa chọn sau này khi thấy các bạn trẻ ngày càng chín chắn, trưởng thành và suy nghĩ về đóng góp cho quê hương cũng sâu sắc hơn:Khi em sang đây, khi em được tiếp xúc với các bạn trẻ thì em nhận thấy tư tưởng của các bạn dịch chuyển rất lớn. Trước đây, thường có tư tưởng, nếu học ở nước ngoài thì thường ở lại. Còn giờ, các bạn năng động, giỏi, nhiệt huyết, tình yêu nước cháy bỏng. Nên khi tiếp xúc với các bạn, phần lớn các bạn đều có suy nghĩ đất nước ngày càng phát triển. Nên việc các bạn về nước là tất yếu

Xu thế tất yếu của những người trẻ là trở về để đóng góp trực tiếp cho quê hương. Họ nhìn thấy sự phát triển của đất nước từng ngày, với những chính sách, cơ chế ngày càng rộng mở thu hút nguồn lực của cộng đồng người Việt ở nước ngoài.
Còn đối với những người không thể trở về, họ có nhiều lý do riêng và có thể đóng góp từ xa cho quê hương thông qua nhiều hình thức, như chia sẻ của anh Đỗ Tân, người Việt tại Hungary với những câu chuyện của những kiều bào đã nhiều năm định cư ở nước ngoài: Đi hay ở không quan trọng, nếu về làm cho đất nước cũng tốt thôi. Còn nếu không có điều kiện, cơ hội quay về làm cho nước mình thì đóng góp từ xa. Tôi nghe nhiều câu chuyện của các cô chú bên này, ai cũng muốn về Việt Nam, không ai là không muốn về phục vụ đất nước nhưng họ ở đây quá lâu rồi, đã có cuộc sống rất ổn định. Và tôi chia sẻ điều này với họ, tôi nghĩ, không sao, các cô, chú ở xa nhưng một lòng hướng về Tổ quốc điều này rất vui

Tiến sĩ Phan Mạnh Hưởng, kiều bào tại Mỹ

Đi hay ở, câu hỏi này giờ đây có nhiều hướng mở. Người Việt ở nước ngoài không thể trở về quê hương nhưng nếu mong muốn, bằng tấm lòng, họ có thể góp sức theo nhiều cách, nhiều kênh khác nhau.
Với tiến sĩ Phan Mạnh Hưởng, người Việt ở Mỹ, nhiều năm trước, đây cũng là đắn đo rất lớn của anh. Và anh quyết định ở lại đóng góp từ xa với lời khuyên từ những người thầy: hãy mang tri thức tiên tiến để kết nối về Việt Nam và đây sẽ là cách cống hiến tốt nhất. Giờ đây, tiến sĩ Phan Mạnh Hưởng đã có nhiều hoạt động kết nối, hỗ trợ với các trường đại học trong nước. Vào thời điểm này, anh lại có những lời khuyên xác đáng cho những học trò của mình với câu hỏi đi hay ở:Tôi cũng có lời khuyên, giờ đang thế giới mở, Việt Nam điều kiện nghiên cứu 10 năm trở lại đây khác với 10 năm trước. Nên các bạn muốn về đóng góp thì hãy tự tin. Việt Nam giờ có thiết bị, phòng thí nghiệm rất tốt và có những người thầy như tôi được đào tạo ở nước ngoài và đóng góp cho quê hương. Nhiều bạn trở về rất thành công vì được đóng góp trực tiếp. Cá nhân tôi, tôi thấy ở nước ngoài thì tôi giúp ích cho Việt Nam nhiều hơn và tôi tiếp tục làm điều đó.

Suy nghĩ và cách nhìn nhận “ đi hay ở” luôn được người Việt ở nước ngoài quan tâm và có những lựa chọn tùy theo hoàn cảnh.  Tuy nhiên, trong thế giới phẳng, với thời đại công nghiệp 4.0, đặc biệt, là sự phát triển không ngừng của đất nước sẽ giúp cho mỗi người có quyết định dễ dàng hơn. Và cuối cùng,ở lại hay trở về cùng chung một mục tiêu là được góp sức cho sự phát triển của quê hương.