Tay trống Alex Trần: Âm nhạc truyền thống giúp tôi tìm được về nguồn
15 năm trong nghề, trải nghiệm qua đủ các thể loại âm nhạc, tạo dựng được một niềm tin vững vàng trong nghề nghiệp tại Pháp, cho đến ngày Alex Trần “bắt gặp” âm nhạc truyền thống Việt Nam. Đối với Alex, việc tìm đến âm nhạc Việt như thế tưởng ngẫu nhiên mà lại thực sự là sự trở về nguồn, bởi dường như điều đó đã nằm sâu trong tiềm thức của anh.
Sự xuất hiện của Alex Trần, cùng những nghệ sĩ Pháp gốc Việt và các nghệ sĩ nổi tiếng của các quốc gia khác, trong một số buổi biểu diễn âm nhạc do Trung tâm văn hóa, ngôn ngữ Pháp tổ chức thực sự mang lại một ấn tượng mới về cho các nền văn hóa âm nhạc khác nhau. Như thông cáo của ban tổ chức thì “Dựa chủ yếu vào các bài hát ru dân gian thuở ấu thơ, âm nhạc truyền thống, nơi mang lại kỷ niệm êm đềm cho các thế hệ người sống ly hương dù là Việt Nam, Tây Ban Nha hay Châu Phi, là trung tâm của sự sáng tạo và sự kết hợp nghệ thuật này”. Nhưng với Alex Trần, lý do hẳn nhiền hơn thế.
Sinh tại Pháp năm 1975, Alex Trần có cha là một họa sỹ Việt Nam và mẹ người Pháp. Vào năm 7 tuổi, anh bắt đầu học bộ gõ và dương cầm cổ điển tại nhạc viện Metz. Và sau đó cũng học trống điện tử với các nghệ sỹ người Ca-ri-bê. Anh nói, dường như nhịp điệu của trống, của âm nhạc đã luôn lôi cuốn trong tim, đã sôi động trong nhịp sống hàng ngày của mình. Năm 20 tuổi, Alex Trần dạy trống tại nhạc viện Metz trong vòng 4 năm. Sau đó, anh rời trường và bắt đầu việc biểu diễn và các dự án âm nhạc - từ Jazz, nhạc Cu ba, nhạc vùng Ca-ri-bê, châu Phi, Funk, Rock và nhạc Pháp - bằng bộ gõ hoặc trống hiện đại hơn một chục năm trời. 15 năm trải nghiệm trong nghề, cũng là quãng thời gian dài để một nghệ sĩ trống như Alex tự thể hiện mình và không ngừng tìm tòi. Gần đây Alex mới quan tâm và tiếp xúc với âm nhạc truyền thống Việt Nam, khi gặp gỡ nghệ sĩ, ca sĩ Hương Thanh và nhạc sĩ Nguyên Lê, cùng hợp tác với nhau qua album “Vẻ đẹp mong manh”. Hương Thanh và Nguyên Lê lúc này đã cho ra mắt một số album dân ca Việt Nam phối theo kiểu jazz, thu được những thành công rất lớn ở Pháp. Đã thể nghiệm đủ thể loại, nên việc gặp Nguyên Lê và Hương Thanh với Alex là cơ duyên để tìm thêm một hướng đi mới.
Ca sĩ Hương Thanh và nhạc sĩ, nhà sản xuất Nguyên Lê phát hiện ra Alex Trần trong một buổi hòa nhạc và sau đó mời anh cộng tác cùng. Lý do thứ nhất chính vì nguồn gốc Việt của anh, và thứ hai đương nhiên vì khả năng chơi nhạc. Đối với Alex, việc tìm đến âm nhạc Việt như thế tưởng ngẫu nhiên mà lại thực sự là sự trở về nguồn, bởi dường như điều đó đã nằm sâu trong tiềm thức của anh. Không khí nghệ thuật trong gia đình Alex có được từ người cha họa sĩ gốc Việt. Nhưng Alex chưa bao giờ nói chuyện được với cha mình về quê hương, vì cha không bao giờ nói về nguồn gốc, không giải thích cho anh hiểu. Sự gặp gỡ với Hương Thanh không chỉ giúp Alex tiếp xúc được với âm nhạc truyền thống Việt Nam, mà nhờ thế, anh còn hiểu được hơn một phần nguồn cội của mình.
Alex Trần giải thích, âm nhạc truyền thống Việt Nam rất hay và nhiều cảm xúc: “Tôi thấy tò mò là tại sao nhạc có ngũ âm thôi mà diễn tả được nhiều trạng thái tình cảm và cách thể hiện có thể tinh tế đến như vậy. Tôi cảm thấy nhạc của Việt Nam giàu tình cảm hơn là nhạc Pháp hiện đại. Nhạc Pháp chắc là phải quay lại thời Debussy thì mới có những loại nhạc tình cảm như thế. Tất cả những điều đó đều rất phong phú với tôi.” Sau khi cộng tác với Hương Thanh trong album về các bài hát ru, hiện nay Alex Trần đang tìm hiểu về giai điệu của các dân tộc ít người ở Việt Nam, và dự định sẽ nghiên cứu kỹ hơn về âm nhạc cồng chiêng.
Alex nói anh sẽ cố gắng học tiếng Việt, “bởi vì tôi là người Pháp gốc Việt. Và khi ở trong nước thì tôi cảm thấy bị tổn thương vì không thể nói được tiếng Việt. Tôi có dự định tháng 4 trở lại và sẽ ở lâu hơn, và sẽ có giao lưu với các đồng nghiệp trong nước.”
Hà Hương