(VOV5) - Hôm nay, ông Ngoc San Roland Pham, Hôị viên hội Ái hữu Việt Nam - Nouvelle Calédonie đã tìm được một văn bản xin hồi hương của một Chân Đăng trong đống hồ sơ lưu trữ tại đây.
Bức thư ký tên ông Trần Văn Phiến và bà Vũ Thị Hợi được viết ngày mùng 1 tháng 5 năm 1951 và gửi lên ''Xếp thanh tra lao động” với một ước nguyện đơn giản: “Khi nào có tàu về Đông Dương thì cho tôi và vợ con được về”.
Ông Ngoc San Roland Pham chia sẻ: “Đây là nỗi lòng của những người con xa Xứ, mà chỉ có những ai phải xa nhà, xa Quê, không có ngaỳ hẹn trở về mới thấu hiểu nỗi niềm cuả họ. Thời ấy làm gì có thư từ qua lại, làm gì có điện thoại, và càng không thể có cái mà bây giờ chúng ta có việc gì cần trao đổi với nhau là lại ''CHÁT'' vài dòng là mọi việc được giải quyết thoả đáng”.
Khi cụ Phiến viết thư trình bày sự việc naày, là lúc Cụ đã xa Quê mười sáu năm, tức là cụ ra đi năm 1935. Ông Ngoc San Roland Pham chia sẻ: “Để đạt được nguyện vọng như cụ Phiến đây, ba má chúng ta, những người Chân Đăng, phải trải qua chặng đường tranh đấu gần mười năm sau mới thành hiện thực. Ngày hôm nay, chúng con thấu hiểu nỗi niềm cuả các Ba các Má ngày ấy và nỗi niềm khi các Ba Má đã đưa chúng con trở về Quê Hương”.
Hồ sơ của cụ Trần Văn Phiến
Ông Ngoc San Roland Pham cho biết Chân Đăng là những người đăng ký đi phu bên Tân Đảo, những chuyến đầu từ năm 1891, đến những chuyến cuối năm 1939. Đã có hơn hơn hai vạn người đi sang Tân Đảo trong những chuyến đi ấy.
Cách đây sáu năm, vào năm 2011, Hội người Việt ở Tân Đảo ghi nhận được có 35 cụ ở Nouméa và Việt Nam. Các cụ sống rải khắp các tỉnh trong cả nước, từ Bắc đến Nam. Đến nay, chỉ còn 7 cụ còn sống bên con cháu.