(VOV5) - Lễ cầu an theo tiếng Bana còn gọi là Puh hơ drih,  là một trong những lễ hội truyền thống có từ lâu đời  liên quan đến con người và mùa màng.


Nghe nội dung chi tiết tại đây:

 Lễ hội được tổ chức với mong muốn cầu cho buôn làng ấm no, khỏe mạnh, tránh khỏi chiến tranh, dịch bệnh, xua đuổi những xui xẻo, tai họa khỏi buôn làng. Tuyết Mai, Phóng viên Đài TNVN, có bài viết: “ Độc đáo lễ cầu an của người Bana”

 

Lễ cầu an của đồng bào dân tộc Ba Na, tỉnh Kon Tum thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách thập phương

Sinh động và độc đáo là cảm nhận của đông đảo người dân cũng như du khách khi được trải nghiệm lễ hội cầu an của đồng bào dân tộc Bana (Kon Tum) được tổ chức tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) mới đây. Lễ hội độc đáo này của đồng bào Bana đã được tái hiện trong khuôn khổ Những ngày “Đại đoàn kết ASEAN – Một tầm nhìn, một bản sắc, một cộng đồng” do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt nam tổ chức từ ngày 20-24/11. Thông thường, lễ hội cầu an của đồng bào Bana được tổ chức vào tháng 11, 12 dương lịch, sau khi người dân thu hoạch xong. Nghệ nhân A Thút, xã Hơ Moong, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum, cho biết: Đây là lễ hội có từ xa xưa và được người Bana truyền lại cho con cháu. Lễ hội bắt nguồn từ khi làng của người Bana bị đại dịch hoành hành. Nhiều người chết, nên người dân tổ chức lễ cúng thần, cầu mong thần linh xua đuổi tà ma. Nghệ nhân A Thút cho biết: Lễ hội cầu an là xin các vị thần linh cầu mong cho dân làng mình khỏe mạnh,, xua đuổi mọi bệnh tật, ốm đau, xui xẻo ra khỏi làng. Dân làng mình được khỏe mạnh, làm nhiều rẫy, làm nhiều ngô, nhiều khoai, chăn nuôi phát triển, đàn trâu, bò để làng có cuộc sống sung túc, no ấm, xây dựng làng mình phát triển lên, tốt đẹp hơn.

 

Lễ hội được tổ chức với ý nghĩa xua đuổi những điều xấu, dịch bệnh khỏi buôn làng

Trước khi tổ chức lễ hội, Già làng tổ chức cho dân  trong buôn phát dọn đường đi sạch sẽ, sửa sang nhà Rông, bến nước, dọn vệ sinh các con đường trong buôn. Để chuẩn bị cho lễ hội, người dân chuẩn bị 4 hình nộm người làm bằng các vật liệu, sản vật sẵn có trong tự nhiên hay từ những sản phẩm nông nghiệp. Tùy vào điều kiện kinh tế  mà dân trong buôn  cúng cho Yang( Thần linh)  những lễ vật hiến sinh phù hợp. Thông thường, lễ vật cúng thần của người Bana có thể là những con bò, heo, dê, gà…Tuy nhiên, những năm gần đây, bà con Bana thường chọn con dê làm con vật hiến sinh. Theo quan niệm của đồng bào, dê là con vật linh thiêng, là anh của các súc vật trong làng. Vào ngày lễ hội, tất cả thành viên trong buôn đều tập trung  trước nhà Rông để làm lễ cúng thần. Già làng là người chủ trì buổi lễ. Già làng cầm khiên, đao đi đầu, bên cạnh là một thanh niên đeo mặt nạ cầm mác; tiếp sau là 4 thanh niên mang theo hình nộm. Tiếp nữa là 2 thiếu nữ, mỗi người cầm cây lá đót. Cuối cùng là đội cồng chiêng và đi sau là toàn thể dân trong buôn. Giờ phút được chờ đợi nhất của lễ hội đó là lúc Già làng làm lễ cầu khấn các thần linh phù hộ, cảnh người dân làm các động tác hú gọi xua đuổi tà ma  trong tiếng cồng chiêng nổi lên dồn dập. Việc xua đuổi những con ma xấu diễn ra cho đến khi đoàn người đi hết khắp buôn làng, đuổi dồn về cuối buôn. Lúc này, tất cả các đạo cụ như: hình nộm, lá đót, mặt nạ…được dân bỏ lại, rồi đoàn người  quay về tập trung tại nhà Rông. Ngay sau phần lễ, tất cả dân làng cùng đánh cồng chiêng, trình diễn trang phục cổ truyền, uống rượu cần, liên hoan ẩm thực và hát dân ca. Ông Ma Lê, người dân tộc Bana hiện đang sống tại Hà Nội, chia sẻ cảm xúc sau khi xem lại lễ hội: Thuở bé, tôi xa quê hương nên tôi được xem những điệu múa này tôi rất thích, điệu múa, tiếng cồng chiêng nhịp điệu, lễ nghi theo đúng ngày xưa. Tôi thấy rất phấn khởi”.

 

Lễ hội cầu an của người Bana được tái hiện tại làng văn hoá du lịch các dân tộc Việt nam ở thủ đô Hà Nội đã phần nào tái hiện đời sống văn hoá phong phú của đồng bào Bana và để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng người xem. Anh Nguyễn Hồng Việt, du khách sống ở Hà Nội chia sẻ cảm xúc: Tôi cực ký ấn tượng với lễ hội này, bởi chúng ta sống ở đầu thế kỷ 21, nhưng ở đây qua lễ hội, đời sống đầu thế kỷ trước của người Bana hiện lên với nhiều nét nguyên sơ, chân thực. Cho đến nay, nhiều thứ đã không còn nữa, nhưng  lễ hội này cho chúng ta biết được nhiều điều mà chúng ta chưa từng biết trong quá khứ

 

Ngày nay, những lễ hội cầu an, cầu mùa của đồng bào Bana không chỉ đơn thuần là hoạt động tâm linh truyền thống nhằm tạ ơn trời đất cho vụ mùa bội thu, mà còn là dịp để đồng bào vui chơi, đánh cồng chiêng, uống rượu cần...Lễ hội cũng là dịp để người Bana thể  hiện tinh thần đoàn kết, góp phần giáo dục con cháu bảo tồn nét văn hoá truyền thống, làm giàu thêm đời sống tinh thần của bà con dân tộc Bana trong cuộc sống hôm nay./.