Nhiều tháng nay, cứ vào các buổi tối, lớp học xóa mù chữ quốc ngữ (Tiếng Việt) ở xã biên giới Can Hồ, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu, lại diễn ra sôi nổi. Các học viên ở tuổi làm bà, làm mẹ, mới bắt đầu làm quen với từng con chữ, song ai nấy đều nỗ lực vì ước mơ ngày mai biết đọc, biết viết, đem kiến thức học được về thắp sáng bản làng, quê hương.

 Nghe âm thanh bài viết tại đây: 

Sau 1 ngày lao động sản xuất trên nương ruộng của gia đình, tối đến, các mẹ, các chị người Hà Nhì... ở các bản thuộc xã Can Hồ, huyện Mường Tè, Lai Châu, lại cùng nhau đến lớp học chữ. Nhiều tháng nay, khu lớp học ở Trường Tiểu học và THCS Can Hồ luôn vang lên tiếng ê, a học chữ. Đây là lớp học đặc biệt, bởi người ít tuổi nhất cũng đã gần 25, người lớn nhất là 60 tuổi. Chị Pờ Hà Xó ở bản Nậm Hạ, xã Can Hồ, 40 tuổi, là một trong những học viên tích cực của lớp.

Mỗi ngày, chị đều phải đi gần chục km, vượt đồi núi để đi làm nương, nhưng tối đến, bất kể thời tiết thế nào, chị đều hăng hái đến lớp: "7 giờ sáng em đi làm nương về thì đến 7 giờ tối lên lớp. Ở đây, cô giáo dạy chữ trước, sau em biết rồi thì về dạy con cái. Biết được một tí rồi. giờ em rất là vui, vì đến đây còn được gặp cô giáo và bạn bè nữa."

Dù đã nhiều tuổi, nhưng học viên các lớp xóa mù chữ ở Lai Châu luôn rất siêng năng học tập. Ảnh: VOV

Gần 20 năm bám trường, bám lớp và trải qua nhiều đơn vị trường nơi biên giới huyện Mường Tè, Lai Châu, cô giáo Nguyễn Thị Thắm, quê ở tỉnh Vĩnh Phúc, không nhớ hết minh đã phụ trách giảng dạy bao nhiêu lớp học xóa mù. Sinh sống cùng đồng bào lâu năm, biết tiếng và am hiểu văn hóa của nhiều dân tộc, nên cô luôn được tin tưởng lựa chọn là giáo viên giảng dạy mỗi khi lớp xóa mù chữ được mở. Cô Thắm chia sẻ: Lớp học ở Can Hồ hiện tại có 30 học viên, tất cả đều là dân tộc Hà Nhì.

Do học viên ở nhiều lứa tuổi, người chưa biết chữ, có người lại biết một ít rồi nên những ngày đầu, cô phải chia lớp thành 2 nhóm để giảng dạy cho phù hợp. Khi trình độ các học viên đồng đều như nhau, cô mới ghép lớp để dạy đại trà theo chương trình quy định: "Để duy trì được sĩ số, thì giáo viên chủ nhiệm, chính quyền địa phương cũng như trưởng bản cũng thường xuyên động viên, vận động các bác, các chị em ra lớp. Các bà, các cô có tuổi rồi, ngại giao tiếp, viết cũng gặp rất nhiều khó khăn. Sau thời gian dài kiên trì dạy, các bà, các cô cũng đã biết đọc, biết tính toán đơn giản và giờ cũng rất là tự tin khi đọc và chia sẻ với cô giáo."

Kiên trì học chữ để mang kiến thức về thắp sáng bản làng, quê hương. Ảnh: VOV

Để lớp học đạt hiệu quả cao, trên cơ sở chương trình quy định, các cô giáo đều phải nghiên cứu tìm ra phương pháp truyền đạt đơn giản, dễ hiểu nhất để các học viên dễ tiếp thu. Thầy giáo Đặng Quốc An, Phó hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Can Hồ, huyện Mường Tè, cho biết: Nhà trường hiện đang duy trì 7 lớp xóa mù chữ, với hơn 160 học viên.

Trong số này, nhiều người từng học đến lớp 3 phổ thông, hoặc tập 3 chương trình xóa mù chữ, nhưng ít sử dụng nên đã tái mù chữ. Thời gian đầu, huy động các bà, các mẹ đến lớp, nhà trường cũng gặp không ít khó khăn, nhưng nhờ nỗ lực và kiên trì, nên các lớp đều dần đi vào nề nếp. 

"Bước đầu, thấy các học viên tương đối hồ hởi, tích cực trong việc tham gia học tập nhằm nâng cao nhận thức của bản thân. Tuy nhiên, với bà con ở đây cũng có một số người lớn tuổi quá rồi, mắt cũng mờ nên rất vất vả."

Theo ông Pờ Gạ Chừ, Phó Chủ tịch UBND xã Can Hồ, tỷ lệ người dân mù chữ và tái mù chữ ở địa phương khá cao. Xã đang đặt mục tiêu cuối năm nay, xóa mù chữ cho trên 90% số dân trên địa bàn có tuổi từ 15 - 60: "Mục tiêu của các lớp xóa mù này là để nhân dân tiếp cận với cái chữ, cái số và để cho người dân biết đọc, biết nói, biết viết tốt hơn. Từ đó để bà con nhân dân biết áp dụng vào trong thực tế và chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước tốt hơn. Mục tiêu của xã phấn đấu trong năm đạt chuẩn nông thôn mới, nên cũng nâng cao chất lượng và tiêu chí giáo dục."

Trải qua thời gian đầu duy trì sĩ số và học tập với nhiều khó khăn, giờ đây, đa số học viên các lớp xoá mù chữ ở Can Hồ đã biết ghép vần, đọc các bài thơ, đoạn văn ngắn, cũng như làm được những phép tính đơn giản. Những nét chữ dù còn nguệch ngoạc, tiếng đánh vần còn ngọng nghịu, song "ánh sáng" từ những lớp học xóa mù chữ này đang mang đến những hy vọng về một diện mạo mới tươi đẹp hơn ở nơi biên cương của Tổ quốc.