Nghe âm thanh bài viết tại đây:

Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo sinh năm 1947 tại Diễn Châu, Nghệ An, được Giải thưởng Nhà nước về Văn hóa nghệ thuật năm 2012 với tập thơ “Đồng dao cho người lớn” và trường ca “Con đường của những vì sao”. Nhà thơ xứ Nghệ đã vĩnh viễn rời ra nhân thế, nhưng bạn hữu văn chương và những người yêu thơ vẫn nhớ tới ông bằng những tình cảm thiết tha nhất. Họ cùng chung tay để hoàn thành bộ sách “Nguyễn Trọng Tạo-Tuyển tập”-NXB Văn Học ấn hành ra mắt gần đây.

Bộ sách Nguyễn Trọng Tạo - Tuyển tập gồm ba cuốn: Tập 1, Thơ và Nhạc; Tập 2, Văn xuôi; Tập 3, Nhịp đồng dao - Những bài viết về Nguyễn Trọng Tạo. - Ảnh:vietnamnet

Sinh thời, các sáng tác của nhà thơ - nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo trải dài trên nhiều lĩnh vực và thể loại. Trong làng văn nghệ Việt Nam, hiếm có nghệ sĩ nào có thể cùng lúc tung hoành trên nhiều mặt trận và thu được những thành công ấn tượng như ông.

TS Nguyễn Anh Vũ – Giám đốc – Tổng biên tập NXB Văn học cho biết với tính chất của một tuyển tập, bộ sách đã chứa đựng những gì tinh túy nhất để tổng kết một đời sáng tạo nghệ thuật của nhà thơ - nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo: “NXB Văn học trong 70 năm xây dựng và phát triển đã ra hàng trăm bộ sách toàn tập và tuyển tập của các tác giả, tuy nhiên bộ Nguyễn Trọng Tạo tuyển tập là bộ sách tương đối đặc biệt trong quá trình thực hiện. Từ lúc lên ý tưởng cho đến lúc thực hiện là thời gian tương đối ngắn để kịp ra mắt đúng vào dịp 1 năm ngày mất của nhà thơ, nhạc sỹ Nguyễn Trọng Tạo… Bộ sách này là những gì tinh túy nhất của ba thể loại thơ, văn và nhạc của ông. Còn lại thì còn rất nhiều tác phẩm khác cũng đã được lưu hành cho bạn đọc…”

Chân dung nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo do nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Toán chụp.

Có thể nói trong thành tựu về văn học nghệ thuật của nhà thơ – nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo thì thành công nhất chính là thơ. Ông là một trong những thế hệ nhà thơ tiêu biểu trong thời kỳ chống Mỹ có tư duy đổi mới, nhưng đổi mới không phải về thi pháp hay ngôn ngữ mà là đổi mới về tư duy thơ.

Vẫn trên cơ sở nền của truyền thống, thơ của ông cất cánh từ chất làng quê miền Trung, đặc biệt là xứ Nghệ quê hương ông. Giọng thơ của ông là riêng biệt, rất khó lẫn lộn bởi cấu tứ chặt chẽ, khả năng từ vựng, cách gieo vần, ngắt câu và biểu đạt vừa tinh tế lại khơi gợi như nhận định sau của họa sĩ – nhà văn Đỗ Phấn: “Mảng thơ quan trọng nhất. Tập trung nhiều nhất sức lực của ban biên tập. Anh Tạo nổi bật lên là người rất đặc biệt trong làng thơ của đất nước. Cứ làm suốt cả một đời như thế thì cũng đến lúc nó có một thứ gọi là tay nghề thơ, rất là cao cường. Tôi nghĩ cuốn sách này sẽ là một dấu mốc rất quan trọng đối với không chỉ riêng nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo mà là đối với tất cả anh em đồng nghiệp, đối với tất cả những người quan tâm đến anh Tạo kể cả độc giả.”

72 nhạc phẩm được chia làm bốn phần với những nội dung: hùng ca - tình ca - đời ca và nhi ca. Tuy không nhiều nhưng chính âm nhạc là cầu nối đưa tên tuổi Nguyễn Trọng Tạo đến gần hơn với công chúng cả nước. Hai ca khúc nổi tiếng và được ưa chuộng là “Làng quan họ quê tôi” và “Khúc hát sông quê” đã đi vào đời sống âm nhạc của các thế hệ khán thính giả nước ta.

Nói về quá trình tuyển chọn những tác phẩm để đưa vào tuyển tập, nhà văn Trần Quang Quý – Phó chủ tịch thường trực Hội Nhà văn Hà Nội đồng thời là trưởng nhóm biên soạn không khỏi nể phục sức lao động đáng nể của nhà thơ – nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo: “Cái khó khăn là kho hồ sơ của ông rất là dày. Chúng tôi cho thử dàn trang sơ bộ là đến 15k trang. Chúng tôi phải vào tận Nghệ An ở một cái vùng gần như là cấm cung không hoạt động gì bên ngoài cả. Mà tập trung vào làm cho kịp thời gian. 3 người làm. Và tôi là người thẩm định chính đọc lên. Các bạn còn lại nghe xem có đồng ý chọn tác phẩm đó hay không. Và chọn như thế nào vì bởi vì quan điểm của chúng tôi là chỉ chọn 1 bài tiêu biểu nhất viết về 1 tác giả hay các tác giả viết về Nguyễn Trọng Tạo.”

Không chỉ là con người tài hoa, nhà thơ – nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo còn là người anh tận tâm, người bạn thân cận của đông đảo bạn bè văn nghệ sĩ. Chỉ trong một thời gian ngắn, tập sách đã được hoàn thành từ tấm lòng anh em và sự cố gắng của NXB Văn học để ra mắt công chúng đúng ngày giỗ đầu của ông, được xem như một nén tâm hương thành kính dành để tri ân tới người nghệ sĩ tài hoa này.

Chị Nguyễn Thị Thu Hương – con cả của nhà thơ – nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo rất xúc động trước tình cảm của những người đồng nghiệp thân thiết của cha mình khi thực hiện bộ tuyển tập theo đúng ước vọng của chính tác giả: “Tôi rất cảm động vì tình cảm của các cô, bác, anh, chị. Và các bạn của ba tôi cũng làm việc với gia đình và tất cả những người xung quanh để thu thập được tài liệu. Sau khi sàng lọc tài liệu còn 5-7k trang sách và các cô các chú cũng đọc từng câu từng chữ để ra được 1 quyển sách hiện nay ở trên bàn là rơi khoảng 3 cuốn và gần khoảng 3000 trang. Tôi cũng hy vọng trong thời gian tới gia đình sẽ làm tiếp về những gì còn lại mà ba tôi viết được mà gia đình sưu tập được cũng như bạn bè viết về ông. Đấy là một niềm tự hào của gia đình.”

Nhà thơ – nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo đã sống cuộc đời tận hiến cho nghệ thuật. Bộ sách “Nguyễn Trọng Tạo – tuyển tập” là món quà không chỉ dành cho những người ở lại mà còn là sự tri ân người đã mất. Tác phẩm sẽ giúp bạn đọc có một khái niệm về toàn bộ sự nghiệp cũng như khẳng định quá trình và thành quả một đời sáng tác và cống hiến cho văn học nghệ thuật của nhà thơ.