Nhân Ngày Phát thanh Thế giới (13/2), phóng viên VOV phỏng vấn ông Vũ Hải, Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV):

PV: Năm nay là năm thứ 4 chúng ta kỷ niệm ngày Phát thanh Thế giới – một dịp để chúng ta nhìn lại giá trị cũng như sức mạnh to lớn của phát thanh đối với đời sống xã hội. Tuy nhiên, trong bối cảnh các phương tiện truyền thông phát triển hết sức mạnh mẽ và có sự cạnh tranh gay gắt như hiện nay, phát thanh đang phải đối mặt với những thách thức gì, thưa ông?

Phó Tổng Giám đốc VOV Vũ Hải: Trước hết, tôi xin được chúc mừng các bạn bè đồng nghiệp nhân ngày Phát thanh thế giới, những người đã và đang góp phần khẳng định sức sống, sự cần thiết và giá trị của phát thanh đối với mọi mặt của xã hội hiện tại.

Cũng cần nói thêm rằng, việc UNESCO chọn ngày 13/2 là Ngày Phát thanh Thế giới không chỉ là một sự vinh danh đối với phát thanh mà còn là một sự khẳng định những giá trị cốt lõi, những nền tảng về văn hóa tinh thần mà phát thanh đã đem lại cho con người - điều mà bất kỳ một xã hội nào, dù phát triển đến đâu cũng không thể thiếu hay xem nhẹ.

Lịch sử phát thanh thế giới đã có từ hơn 100 năm nay. Đến cuối những năm 20 của thế kỷ trước, xuất hiện thêm truyền hình; rồi đến những năm 90 xuất hiện thêm báo điện tử.

Trong bối cảnh các phương tiện truyền thông phát triển hết sức mạnh mẽ, phát thanh và báo in bị cạnh tranh khốc liệt. Xã hội càng phát triển, nhu cầu hưởng thụ thông tin của con người cũng ngày càng cao và đa dạng. Phát thanh nếu không theo kịp xu thế đó sẽ mất dần đi công chúng và tầm ảnh hưởng của mình.

Trong thời đại phát triển như vũ bão của công nghệ số, thói quen nghe nhìn của con người cũng thay đổi với sự xuất hiện của những chiếc iPhone, iPad cầm tay, thay cho những chiếc đài bán dẫn xưa kia. Con người hưởng thụ thông tin bằng đầy đủ những giác quan của mình chứ không phải chỉ là nghe. Đó là một thực tế mà chúng ta phải nhìn nhận và đối mặt với nó. Đây cũng là thách thức chung của phát thanh thế giới chứ không chỉ riêng gì Việt Nam.

PV: Vậy trước những thách thức đó, Đài TNVN đã và đang có những giải pháp gì để tiếp tục khẳng định vị thế cũng như có được sự tin yêu của bạn nghe đài trong và ngoài nước?

Phó Tổng Giám đốc VOV Vũ Hải: Tôi muốn được nhấn mạnh lại rằng, dù đang phải đối mặt với nhiều thách thức, phát thanh vẫn có một sức mạnh mà không một phương tiện truyền thông nào có thể thay thế được, đó là khả năng thông tin nhanh chóng, trực tiếp và tiện dụng ở mọi nơi, đáp ứng nhu cầu thông tin của mọi đối tượng, đặc biệt là người khiếm thị, người đang đi trên đường hay đang lao động trong các nhà máy, xí nghiệp, trên các cánh đồng...

Phát thanh có khả năng len lỏi tới mọi ngõ ngách của đời sống xã hội, gắn kết nhu cầu thông tin từ đồng bằng tới miền núi, thành thị với nông thôn và tạo ra sự công bằng trong việc hưởng thụ thông tin giữa các vùng miền, tầng lớp trong xã hội.

Ngay tại Mỹ, nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới, tỷ lệ người nghe đài phát thanh rất cao: 142 phút/ngày/người, trong khi thời lượng truy cập internet là 113 phút/ngày/người và xem truyền hình là 95 phút 30 giây/ngày/người. Ở Đức, trên 90% người được hỏi cho biết nghe đài thường xuyên. Tại Thụy Sĩ, phát thanh còn mang lại thuế cho nhà nước với 160USD/đài/năm. Những ưu thế của phát thanh vẫn luôn được các đài phát thanh trên thế giới tận dụng và phát huy thế mạnh. Đối với Đài TNVN, chúng tôi không ngừng đổi mới các chương trình phát thanh, tăng cường các chương trình phát thanh trực tiếp, thực tế, tăng tính tương tác để luôn đem lại những chương trình phát thanh có chất lượng cho thính giả. Các khung chương trình của các kênh, hệ như VOV1 (Điểm hẹn 17h, Theo dòng thời sự), VOV2 (Khách đến chơi nhà, Xin chờ hồi kết), VOV3 (Chuyển động Vpop), VOV4 (Kết nối 54)… đã tạo được ấn tượng và sự phản hồi tích cực của đông đảo thính giả, là món ăn tinh thần không thể thiếu được của nhiều người.

Nắm bắt được nhu cầu thông tin trong thời buổi truyền thông hiện đại, Đài TNVN cũng hướng tới xây dựng Tổ hợp truyền thông đa phương tiện với cả 4 loại hình: báo nói, báo hình, báo in, báo điện tử. Đồng thời, xây dựng các kênh chuyên biệt, thiết yếu như Kênh Truyền hình Quốc hội Việt Nam vừa chính thức lên sóng vào đầu năm 2015; sắp tới chúng tôi cũng tiếp tục cho ra mắt Kênh Phát thanh tiếng Anh trực tiếp 24/7, Kênh FM Cảm Xúc, mở rộng Kênh VOV Giao thông quốc gia trên toàn quốc, xây dựng Đề án Kênh phát thanh Dân tộc quốc gia…

Chúng tôi  đã, đang và sẽ tiếp tục đổi mới bởi đó là yêu cầu sống còn của phát thanh trong thời buổi công nghệ và hội nhập toàn cầu như hiện nay. Trong đó, chúng tôi xác định thính giả là trọng tâm, vừa là mục tiêu và động lực của mọi sự phát triển.

PV: Chủ đề của Ngày Phát thanh thế giới năm nay là “Thanh niên và Phát thanh”. Đài Tiếng nói Việt Nam định hướng như thế nào để tiếp tục thu hút được sự quan tâm của người nghe ở lứa tuổi thanh niên, thưa ông?

Phó Tổng Giám đốc VOV Vũ Hải: Tôi cho rằng hoàn toàn hợp lý và có ý nghĩa khi chủ đề của phát thanh năm nay là “Thanh niên và Phát thanh”. Thanh niên chiếm một tỷ lệ lớn trong thính giả và luôn đi đầu trong việc ứng dụng các công nghệ internet, mạng di động hay các thiết bị định vị toàn cầu... Đó là những chủ nhân tương lai của đất nước và sẽ quyết định phương thức cũng như nhu cầu hưởng thụ thông tin của phát thanh hiện đại và tương lai.

Việt Nam cũng đang trong thời kỳ dân số vàng với khoảng 40 triệu thanh niên và đó là một đối tượng công chúng đông đảo và nhiều tiềm năng để chúng ta hướng đến. Với đối tượng thanh niên, bên cạnh việc tuyên truyền, phản ánh các hoạt động của Đoàn Thanh niên, các chương trình phát thanh thanh niên trên làn sóng Đài TNVN luôn chú trọng hướng đến việc giáo dục tuyên truyền đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho thanh thiếu niên dưới nhiều hình thức khác nhau như tương tác, giao lưu, tọa đàm, với phong cách trẻ trung, năng động phù hợp với thanh niên. Nhiều chương trình của Đài như “Cửa sổ Tình yêu”, “Quà tặng âm nhạc”, “Chuyển động Vpop”… nhận được sự yêu mến và tham gia của rất nhiều thính giả trẻ trên khắp mọi miền đất nước.

Đài TNVN cũng hướng đến việc coi thanh niên là trung tâm, là chủ thể trong việc xây dựng các chương trình để họ có thể nói lên tiếng nói và những tâm tư, nguyện vọng của mình.