Có một địa điểm mà bất kỳ du khách nào khi đến với Bình Định đều không thể bỏ qua, đó là Bảo tàng Quang Trung,ở thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, cách thành phố Quy Nhơn khoảng 45 km. Nơi đây lưu giữ những hiện vật lịch sử liên quan tới cuộc khởi nghĩa  Tây Sơn, dấu tích ba anh em nhà Tây Sơn nói riêng cũng như ghi dấu về một thời kỳ lịch sử hào hùng của dân tộc. Mời quý vị cùng phóng viên Đài TNVN tới thăm địa danh này

Nghe âm thanh tại đây:

Du khách đang nghe hướng dẫn viên giới thiệu

Du khách tới đây sẽ được tìm hiểu về giai đoạn lịch sử của nhà Tây Sơn, gắn với cuộc khởi nghĩa Tây Sơn. Việc trưng bày được thực hiện theo từng sự kiện, có điểm nhấn, kết nối với nhau, dẫn dắt người xem theo mốc thời gian. Đặc biệt, tại phòng trưng bày, còn sử dụng một số phương pháp mới như đưa công nghệ 3D vào diễn đạt các trận đánh lịch sử, sử dụng phần mềm nhận dạng trên smartphone để truy xuất nội dung của hiện vật trưng bày, đồng thời kết nối bảo tàng với các điểm tham quan du lịch trên địa bàn. Du khách khi tới thăm bảo tàng Quang Trung đều có những cảm nhận, chia sẻ riêng của mình. Chị Lê Thị Thúy Hằng, ở Ba Vì, Hà Nội và anh Thiện Tâm, ở Long An cho biết:

Không gian trưng bày của bảo tàng

Mỗi nơi một khác, chọn chỗ nào yêu thích thì đến. Ngoài bắc, em năm nào cũng có người vào đây nên biết. Nghe hướng dẫn viên nói cảm nhận hay lắm. Thời kỳ ngày xưa gian khổ, vất vả. Cảm thấy yêu dân tộc Việt Nam. Tôi quay phim chụp ảnh để về cho con cháu xem.

Mình đến đây để tìm hiểu khởi nghĩa nông dân của Quang Trung. Quang Trung khởi nghĩa dẹp chúa Nguyễn. Đến đây hiểu được một điều nhà nước nên lấy dân làm gốc

Giếng nước nhà Tây Sơn

Bảo tàng Quang Trung được xây dựng ngày 12 tháng 12 năm 1977 và chính thức được khánh thành vào ngày mùng 1 tháng 2 năm 1979 nhân kỷ niệm 190 năm chiến thắng Ngọc Hồi-Đống Đa. Bảo tàng Quang Trung được xây dựng tại quê hương ba anh em nhà Tây Sơn. Trong khu vườn nhà Tây Sơn, vẫn còn lưu giữ những di tích vô cùng quý giá đó giếng nước và  Cây me cổ thụ trên dưới 300 năm tuổi. Anh Đặng Công Lập, phó trưởng phòng  Bảo tàng Quang Trung, người trực tiếp hướng dẫn khách tham quan cho biết, bảo tàng là điểm tham quan mà du khách không thể bỏ qua khi tới Bình Định. Đặc biệt, cao điểm như dịp hè, có hơn 1 ngàn du khách tới đây mỗi ngày. Chia sẻ về công việc của mình, anh Đặng Công Lập cho biết: Nhiệm vụ chính của chúng tôi là giới thiệu cho du khách tham quan, giới thiệu cho các đoàn. Trước tiên, là khách đến viếng di tích đền thờ Tây Sơn tam kiệt, cây me, giếng nước, nằm bên trái nhà bảo tàng, sau đó xem nội thất bảo tàng. Có nhu cầu xem nhạc võ cổ truyền Tây Sơn, nét riêng của Bình Định. Tôi cũng sinh ra và lớn lên trên đất huyện Tây Sơn. Học xong về làm việc và tự hào về truyền thống của quê hương, của Bình Định, đặc biệt là vai trò của anh hùng áo vải Quang Trung Nguyễn Huệ, làm nên cuộc khởi nghĩa vào thế kỷ 18, đánh đuổi các thế lực ngoại xâm, thống nhất đất nước. Từ 1 lãnh tụ nông dân trở thành một anh hùng giải phóng dân tộc. Thông qua giới thiệu cho du khách, cũng nghiên cứu và càng thêm tự hào về truyền thống cha ông, đặc biệt là của triều đại Tây Sơn. Rất nhiều bài học giá trị về lịch sử, văn hóa, các lĩnh vực khác.

Nằm trong quần thể bảo tàng là điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt cùng các danh tướng thân cận của nhà Tây Sơn. Điện thờ được khởi công xây dựng vào năm 1958 và hoàn thành vào năm 1960 ngay trên nền nhà cũ của ba anh em nhà Tây Sơn, với diện tích lên đến hơn 2300 m2. Vào thắp hương tại điện, chúng tôi nghe người hướng dẫn viên tại đây giới thiệu như sau: Đền này thì cất theo kiểu nhà lá mái miền Trung. Cột thì gỗ, vách bằng đất, mái thì lợp bằng tranh. Ban đầu,  cỡ 100 m2, được ông Hồ Phi Phúc và bà Nguyễn Thị Đồng thân phụ và thân mẫu của ba anh em nhà Tây Sơn cất. Ba anh em nhà Tây Sơn sinh ra và lớn lên chính trên gian này. Bên cạnh này còn hai nhân chứng sống là cây me và giếng nước, trên dưới 300 năm. Ngôi đền này được nhiều lần nâng cấp, tu bổ. Bộ văn hóa công nhận là di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2014. Xứng tầm thì 2019, được Bộ văn hóa đầu tư và mở rộng thêm 2 gian nữa.

Bảo tàng Quang Trung là một địa điểm đặc trưng riêng của Bình Định mà không nơi nào có được. Chính vì vậy, việc bảo tồn di sản văn hóa lịch sử của Bảo tàng nói riêng và nhiều di tích khác ở vùng đất võ luộn được quan tâm. Ông Huỳnh Khắc Lợi, Phó Giám đốc Sở văn hóa thể thao tỉnh Bình Định cho biết: Các nhà nghiên cứu nói là lịch sử ba anh em nhà Tây Sơn và hệ thống di tích nhà  Tây Sơn thì chỉ Bình Định mới có chứ không nơi nào có được. Biển nơi nào cũng có, núi nơi nào cũng có, nhưng hệ thống di tích nhà Tây Sơn chỉ có Bình Định mới có. Cho nên đó là nét riêng. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh phân cấp, quản lý di tích theo hướng, những di tích nào mà Sở quản lý tốt hơn thì giao cho Sở văn hóa và thể thao tỉnh; Những di tích nào mà địa phương có điều kiện quản lý tốt hơn thì giao cho địa phương quản lý, gắn vào đó trách nhiệm đầu tư kinh phí trùng tu, tôn tạo và phát huy di tích đó.

Bảo tàng Quang Trung Bình  Định không chỉ là nơi lưu giữ những hiện vật lịch sử mà còn là nơi lưu truyền tinh thần võ thuật Tây Sơn. Tới Bảo tàng Quang Trung, trong không gian kết nối với lịch sử của dân tộc, du khách còn được thưởng thức nhạc võ cổ truyền với màn trống trận dồn dập, với những bài múa võ đặc sắc. Tất cả tạo nên hào khí Tây Sơn, niềm tự hào của người dân đất võ.