(VOV5) - Tháp Po Klong Garai là một trong những cụm tháp Chàm hùng vĩ và đẹp nhất còn lại ở Việt Nam. Công trình này có kiểu kiến trúc, nghệ thuật điêu khắc đạt đến trình độ đỉnh cao.
Tháp Po Klong Garai tọa lạc trên đồi Trầu, phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận. Di tích kiến trúc nghệ thuật tháp Po Klong Garai được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là di tích Quốc gia đặc biệt năm 2016.
Nghe âm thanh bài viết tại đây:
Theo truyền thuyết của người Chăm, tháp Po Klong Garai được Vua Jaya Simhavarman III (Sử Việt gọi là Chế Mân) cho xây dựng vào cuối thế kỷ XIII để thờ Vua Po Klong Garai (1151 - 1205) - vị Vua có nhiều công lao đối với người Chăm trong chống giặc ngoại xâm; khai mương, đắp đập làm cho ruộng đồng tươi tốt, mùa màng bội thu.
Tháp Po Klong Garai là một trong những cụm tháp Chàm hùng vĩ và đẹp nhất còn lại ở Việt Nam. Công trình này có kiểu kiến trúc, nghệ thuật điêu khắc đạt đến trình độ đỉnh cao.
 Di tích tháp Po Klong Garai. Ảnh: Ngọc Anh/ VOV |
Anh Thành Nhảy, Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận, cho biết: "Tháp Po Klong Grai là công trình kiến trúc nghệ thuật tháp Chăm còn nguyên vẹn nhất đối với hệ thống tháp Chăm hiện nay. Sau khi Thủ tướng ký quyết định công nhận tháp là di tích Quốc gia đặc biệt, lượng khách du lịch tới tham quan càng ngày càng đông. 9 tháng năm 2022 chúng tôi tiếp đón và phục vụ khách trên 120.000 lượt khách. 3 tháng tới, đặc biệt trong tháng 10 có lễ hội katê, chúng tôi dự kiến đón hơn 87.000 lượt khách. Du khách đến đây được nghe thuyết minh về tháp bằng 2 ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Anh. Hiện nay chúng tôi đã có dịch vụ xe điện đưa du khách tham quan. Trước đây chỉ biểu diễn văn nghệ vào dịp lễ hội katê nhưng hiện nay chúng tôi có biểu diễn văn nghệ vào các ngày cuối tuần, ngày lễ, Tết phục vụ du khách. Điểm đến di tích tháp Po Klong Garai là điểm nhấn du lịch của tỉnh Ninh Thuận."
 Du khách tham quan tháp Po Klong Garai. Ảnh: Ngọc Anh/ VOV5 |
Di tích tháp Po Klong Garai hiện còn 1 tượng Linga Yoni; 1 tượng bò thần Nandin; 2 bia ký khắc trên cửa tháp, một bia đá 3 mặt có chữ; 1 bia không còn chữ; 1 tượng Kút hoàng hậu và 1 trụ đá (Linga) ở ngoài vòng thành phía Nam quần thể di tích. Ngoài ra, còn một số hiện vật hiện vốn thuộc di tích đang được Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận bảo quản, trưng bày và phát huy giá trị. Trong di tích có các quầy hàng bán hàng lưu niệm, sản vật địa phương phục vụ du khách.
Anh Vạn Quan Phú Đoan, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn làng nghề Chăm, cho biết: "Tôi đại diện cho 2 làng nghề gốm Bàu Trúc và dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp mang sản phẩm gốm và dệt lên tháp để bán cho du khách ở khu du lịch tháp Po Klong Garai. Tôi đã bán hàng ở đây 5 năm. Tôi thấy khi sản phẩm 2 làng nghề dân tộc Chăm của chúng tôi được đưa đến đây thì khách thập phương rất ưa chuộng và họ mua nhiều sản phẩm để làm quà lưu niệm. Đối với sản phẩm dệt thì dễ mang còn sản phẩm gốm khó hơn. Chúng tôi có dịch vụ ký gửi sản phẩm gửi cho khách du lịch. Du khách còn có thể ghé thăm 2 làng nghề chúng tôi để xem trực tiếp nghệ nhân biểu diễn làm nghề tại chỗ và mua hàng lưu niệm."
Du khách tham quan tháp Po Klong Garai
Tháp Po Klong Garai là một tổng thể gồm ba tháp: tháp trung tâm (KaLan), tháp cổng (Gopura) và tháp nhà (tháp lửa). Các hạng mục phụ trợ của khu di tích tháp Po Klong Garai, gồm: sân, vườn, tường rào, đường nội bộ, cổng (cổng vào di tích và cổng phía Đông), công trình phục vụ du lịch - văn hóa, miếu thờ, phế tích kiến trúc…
Tới tham quan di tích tháp Po Klong Garai, anh Phạm Đại Duy, du khách đến từ thành phố Hải Phòng, cảm nhận: "Tôi thấy văn hóa dân tộc Chăm rất thú vị có nhiều điểm chưa khám phá được. Tôi đến tháp xem nét đặc trưng kiến trúc. Kiến trúc rất đẹp ngày xưa mà xây được tháp như này là rất giỏi. Đường nét kiến trúc tháp khác biệt so với những nơi khác. Ví dụ ở Tây Nguyên có nhà rông, nhà dài, ở Tây Bắc thì có nhà sàn. Vào đây thấy tòa tháp đẹp quá, kiến trúc tuyệt vời. Tôi đến đây lần đầu tiên và tôi sẽ quay lại."
Hàng năm, tại di tích tháp Po Klong Garai, diễn ra các nghi lễ tín ngưỡng tôn giáo, các lễ hội truyền thống của người Chăm, các buổi biểu diễn văn hóa, nghệ thuật. Nổi bật và thu hút được sự quan tâm đặc biệt của du khách và người dân địa phương, chính là lễ katê - Tết của người Chăm theo đạo Bàlamôn, tổ chức vào tháng 7 hàng năm theo lịch Chăm (tháng 9 hoặc tháng 10 dương lịch). Tháp Po Klong Garai là biểu tượng tâm linh của nền văn hóa Chăm Pa, là điểm đến du lịch đặc biệt hấp dẫn, không thể bỏ qua với du khách mỗi khi có dịp ghé thăm tỉnh Ninh Thuận.