(VOV)_ក្រោយរយៈពេល៥ខែ ចាប់ពីពេលកិច្ចព្រមព្រៀងនុយគ្លេអ៊ែររវាង​អ៊ីរ៉ង់
និងក្រុម P5+1 ត្រូវបានចុះហត្ថលេខា ដោយមានការខ្វែងគំនិត ​និងរិះគន់​ជា​ច្រើន 
អាមេរិកនិងបណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិច បានឯកភាពលុបចោលបណ្ដាបទដាក់​
ទណ្ឌកម្មចពោះ Tehran។ ប្រការនេះត្រូវបានចាត់ទុកជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ ​
បង្កើតឡើងទំព័រថ្មី ក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសលោកខាងលិចជាមួយ​អ៊ីរ៉ង់ 
ក្រោយរយៈពេល៣៥ឆ្នាំប្រឈមមុខគ្នា ហើយបើកចេញឱកាសធំធេងមួយសំ
រាប់អ៊ីរ៉ង់ ក្នុងដំណើការធ្វើសមាហរណកម្មអន្តរជាតិ។

ទំព័រថ្មីក្នុងទំនាក់ទំនងអ៊ីរ៉ង់និងបណ្ដាប្រទេសមហាអំណាច

ការលុបចោលបណ្ដាបទដាក់ទណ្ឌកម្មជាជំហានបន្ទាប់នៃកិច្ចព្រមព្រៀងនុយ
គ្លែ​អ៉ែប្រវត្តិសាស្ត្រដែលទទួលបាន នាខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៥កន្លងទៅ រវាងអ៊ីរ៉ង់និង
​ក្រុម P5+1(រួមមានអាមេរិក រុស្ស៊ី ចិន បារាំង អង់គ្លេស និងអាល្លឺម៉ង់)។ ​កិច្ចព្រមព្រៀង
នេះទទួលបាន ក្រោយរយៈពេល២ឆ្នាំកន្លះ ចរចារដ៏តឹងតែង ត្រូវបានបិទបញ្ចប់ 
តភ្ជាប់ឡើងវិញទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិក ប្រទេសលោកខាងលិច និងអ៊ីរ៉ង់ ក្រោយ
រយៈពេល៣៦ឆ្នាំត្រូវផ្អាក ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៧៩មក។ 

          ទំនុកទុកចិត្តត្រូវបានបង្កើត

        ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសនាថ្ងៃទី១៦ មករា ទីភ្នាក់ងារ​ថាមពលបរមាណូ​អន្តរជាតិ
(IAEA)បានអះអាងថា៖​Tehran​បានអនុវត្តតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ ​បន្ទាប់ពី​ពេល
​ដែល IAEA ចេញសេចក្ដីប្រកាសនេះ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Barack Obama
  បានចុះហត្ថលេខាលើអនុក្រិត លុបចោលបណ្ដាបទដាក់ទណ្ឌកម្ម។ ​តាមនោះ 
អាមេរិកបានលុបចោលការហ៊ុំព័ទ្ធទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អ៊ីរ៉ង់ ប្រមាណ ១៥០ពាន់
លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ បាន​អនុម័ត
អោយបណ្ដាក្រុមហ៊ុនអាមេរិកនាំចូលស្បៀងអាហេរ និងមុខទំនិញផ្សេងៗពី 
Tehran ។ នាថ្ងៃនេះដែរ ដំណាងទទួលបន្ទុកបញ្ហាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ របស់​ EU
  លោកស្រី Federica Mogherini ក៏បានអះអាងថា៖ ប្រទេសមហា​អំណាច​ចំនួន៦
 លើពិភពលោកបានឯកភាពលុបចោលបទដាក់ទណ្ឌកម្ម ក្នុងវិស័យ​ធនាគារ 
ឧស្សាហកម្មដែកថែប ដម្លើងនាវា និងវិស័យជាច្រើនទៀត ចំពោះអ៊ីរ៉ង់។

          សហគមន៍អន្តរជាតិបានស្វាគមន៍កាយវិការពោលខាងលើ និងចាត់ទុកថានេះ
គឺជាជោគជ័យនេះទំនុកទុកចិត្តរបស់ភាគីនានា​ក្នុងពេលអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង​នានា។
 អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Ban Ki Moon បានសង្កត់​ធ្ងន់​ថា៖​ការ
អនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងនុយគ្លេអ៊ែរនេះជាជោគជ័យនៃកិច្ចការបរទេស​ មានចរិតលក្ខ
ណះប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយជឿជាក់ថាបណ្ដាជំហានជាបន្តនឹងជំរុញស្ថិរភាពនៅក្នុងតំ
បន់។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក John Kerry បានអះ​អាងថា៖នេះគឺជាជំ
ហានដើមដំបូងដើម្បីកសាងទំនុកទុកចិត្ត។ រីឯ ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់ លោក Hassan
 Rouhani បានហៅនេះជាជ័យជំនះសំខាន់របស់ប្រទេស​អ៊ីរ៉ង់។​ ជោគជ័យនេះជា
សាក្ខីភាពអំពីសុទិដ្ឋិនិយមនយោបាយ ការប្តេជ្ញាចិត្ត ​និងទំនាក់ទំនងពហុទិស 
ភាគីទាំងឡាយអាចដោះស្រាយបានបញ្ហាស្មុគ្រស្មាញ​បំផុត។

          អ៊ីរ៉ង់ឈានចូលដំណាក់កាលអភិវឌ្ឍន៍សម្បូរុងរឿង?

        ការលុបចោលបណ្ដាបទដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិកនិងប្រទេសលោកខាង
លិច ចំពោះអ៊ីរ៉ង់ តាមបណ្ដាអ្នកវិភាគថា៖ នឹងជួយអ៊ីរ៉ង់ក្លាយទៅជាប្រទេស​មហា
អំណាចនៅក្នុងតំបន់។

          ស្ដីអំពីវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ដោយមិនអើពើដល់បទដាក់ទណ្ឌកម្ម អ៊ីរ៉ង់នៅស្ថិត
នៅក្នុងចំណោមប្រទេសមានខឿនសេដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍។ ប្រៀបធៀបជាមួយ​ប្រទេស
កំពុងអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗទៀត ជាពិសេសគឺប្រឈមមុខនឹងការខូចខាត​ដោយសង្គ្រាម 
និងបទដាក់ទណ្ឌកម្ម សន្ទស្សន៍អភិវឌ្ឍន៍មនុស្ស ( HDI) របស់​អ៊ីរ៉ង់ ​នៅបានកែលំ
អរ។ អ៊ីរ៉ង់ត្រូវបានវាយតំលៃថាមានកំណើនខ្ពស់ក្នុងវិស័យ​បច្ចេកទេសខ្ពស់ និងវិនិ
យោគ ក្នុងវិស័យស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ ច្រើនជាង​ប្រទេសនានាទាំងអស់ ក្នុងតំបន់
មជ្ឈឹមបូពា៍។ ឆ្នាំ ២០១៥ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់អ៊ីរ៉ង់ ទទួលបាន៣%។​ ការលុប
ចោលបទដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចក៏បានគូស​សញ្ញា​អំពីការស្ដាឡើងវិញរបស់បណ្ដា
រោងចក្រផលិតប្រេងរ៉ែរបស់អ៊ីរ៉ង់នៅ​លើ​ទីផ្សារប្រេងសកល។ តាមការប៉ាន់ស្មាន
ថា៖ អ៊ីរ៉ង់អាចបង្កើនការនាំចេញបរិមាណប្រេងឡើងដល់៦០% ក្នុងឆ្នាំនេះ។ ទន្ទឹម
នឹងនោះ ប្រទេសនេះមានចំនួនប្រជាជន ៨០លាននាក់ និងបរិមាណសេដ្ឋកិច្ចស
រុបប្រចាំឆ្នាំទទួលបាន៤០០ពាន់លាន​ដុល្លារអាមេរិក ប្រទេសនេះនឹងជាទីផ្សារគួរ
អោយទាក់ទាញចំពោះវិនិយោគិន​បរទេស​។

          ស្ដីអំពីវិស័យនយោបាយនិងតួនាទី Tehran បានក្លាយទៅជាប្រទេសមាន​តួនា
ទី​ខាងនយោបាយ ក្នុងតំបន់ និងការលុបចោលបណ្ដាបទដាក់ទណ្ឌកម្មនេះ​ នឹងបាន
លើកកំពស់តួនាទីរបស់អ៊ីរ៉ង់លើឆាកអន្តរជាតិ។ ​

          បទដាក់ទណ្ឌកម្មត្រូវបានលុបចោល ទំព័រមាសថ្មីក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រអ៊ីរ៉ង់ត្រូវ
បានបើកចេញ រួមជាមួយគ្នានោះគឺ បណ្ដាឱកាសធំធេងអំពីសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ។
 កិច្ចព្រមព្រៀងនុយគ្លេអ៉ែរ អ៊ីរ៉ង់ជាមួយការលុបចោលបទដាក់ទណ្ឌកម្ម ត្រូវ​បាន
ចាត់ទុកជារបត់សំខាន់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាជំហានដំបូង ក្នុងការកសាងទំនុកទុក
ចិត្តរវាងអ៊ីរ៉ង់ជាមួយប្រទេសមហាអំណាចនានា៕