(VOV)_ការធ្វើសង្គ្រាម ដោយជាតិគីមីដោយកងទ័ពអាមេរិកដំណើការនៅ វៀតណាមបានប្រព្រឹទ្ធទៅមុននេះ៥០ឆ្នាំហើយ (ពីឆ្នាំ១៩៦១) ប៉ុន្តែផលវិបាករបស់វាចំពោះសុខភាពមនុស្សនៅកើតមានឡើង។ ចំពោះស្ថានភាពជាក់ស្ដែងនេះ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមរួមជាមួយអង្គការ ស្ថាប័នសង្គម បាននិងកំពុងជួយឧបត្ថម្ភ ជនរងគ្រោះវៀតណាមដោយជាតិគីមីពុលពណ៌លឿងទុំ/Dioxin ឆ្លងកាត់រាល់ការលំបាកនៅក្នុងជីវភាពរស់នៅ។
 |
| វៀតណាមខំប្រឹងប្រែងជួយឧបត្ថម្ភជនរងគ្រោះវៀតណាមដោយជាតិគីមីពុលពណ៌លឿងទុំ/Dioxin |
ក្នុងសង្គ្រាមអយុត្តិធម៌ឈ្លានពានវៀតណាម ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំ(ពីឆ្នាំ ១៩៦១-១៩៧១) កងទ័ពអាមេរិកបានប្រើប្រាស់ជាតិគីមីចំនួន៨០លានលីត្រ
ដែលក្នុងនោះ ៦១%ជា ជាតិគីមីពុលពណ៌លឿងទុំ/Dioxin រោយលើ១/៤ផ្ទៃដី
តំបន់ ភូមិភាគខាងត្បូងវៀតណាម។ ជាតិគីមីDioxinនេះ បានធ្វើអោយជនវៀត ណាមចំនួន៤,៨លាននាក់ត្រូវរងជាតិគីមី និងក្នុងនោះមានជនរងគ្រោះជាច្រើន ជាកុមារ ជំនាន់ទី២ និងទី៣ហើយ។ ជនរងគ្រោះរាប់សែននាក់ត្រូវស្លាប់ក្នុងការ
ឈឺឆាប់ខ្លាំង។ មនុស្សរាប់សែននាក់ទៀតកំពុងរស់នៅក្នុងជំងឺរាំរ៉ៃដោយសារ
ជាតិគីមី។
ពហុបែបបណ្ដារបៀបជួយឧបត្ថម្ភ
ក្រោយពីប្រទេសជាតិមានសន្តិភាព ឯកភាពឡើងវិញ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម
បានមានផែនការជាក់ស្ដែងដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាផលវិបាកដោយ ជាតិគីមី ពុលពណ៌លឿងទុំ/Dioxinបណ្ដាលឡើង។ វៀតណាមបានចេញគោលនយោ
បាយចំពោះអ្នកចូលរួមការតស៊ូ និងកូនរបស់គេត្រូវរងផលបះពាន់ដោយ ជាតិ
គីមីពុល។រហូតមកដល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមដោះស្រាយបានករណី
ចំនួនជាង៣០ម៉ឺននាក់ ជាអ្នកចូលរួមការតស៊ូ និងកូនរបស់គេត្រូវផ្ទុកជាតិគីមី
ពុលពណ៌លឿងទុំ/Dioxin។ សាស្ត្រាចារ្យរង បណ្ឌិត Nguyen The Luc អគ្គលេខា
ធិការសមាគមជនរងគ្រោះវៀតណាមដោយជាតិគីមីពុលពណ៌លឿងទុំ/Dioxin
បានអោយដឹងថា៖
“ រហូតមកដល់ពេលនេះ ជនរងគ្រោះដោយជាតិគីមីពុលពណ៌លឿងទុំ/Dioxin ចំនួន៣០% ត្រូវបានផ្តល់ប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងសុខាភិបាល។ កុមារ ពី២០-២៥% ត្រូវឆ្លងដោយជាតិគីមីពុលពណ៌លឿងទុំ/Dioxin ត្រូវបានថែទាំ។ រួមជាមួយនោះគឺបណ្ដាគោលនយោបាយជួយឧបត្ថម្ភទុន កម្ចីប្រាក់ ដោយឥត សំណង ឬដោយអាទិភាព…។លៗ ដើម្បីធ្វើផលិតកម្ម អាជីវកម្ម ។”
រួមជាមួយការជួយឧបត្ថម្ភខាងសុខាភិបាលអប់រំ បណ្ដុះបណ្ដាល នោះការ
ប្រ មូលផ្តុំបណ្ដាប្រភពកម្លាំង សម្ភារះដើម្បីជួយឧបត្ថម្ភជនរងគ្រោះត្រូវបានយក
ចិត្តទុកដាក់។ លោក Nguyen The Luc បានអោយដឹងថែមទៀតថា៖
“ សមាគមជនរងគ្រោះវៀតណាមដោយជាតិគីមីពុលពណ៌លឿងទុំ/Dioxin បានប្រើចំនួនទឹកប្រាក់នេះដើម្បីកសាងមជ្ឈមណ្ឌលថែទាំ បីបាច់ជនរងគ្រោះដិ យជាតិគីមីពុលពណ៌លឿងទុំ/Dioxin កសាងផ្ទះសំរាប់ជនរងគ្រោះ…។ល។ ការថែទាំនេះកាន់តែអភិវឌ្ឍនពហុបែប និងពហុទិសដែរ។”
បន្តការតស៊ូទាមទារយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះ វៀតណាមដោយជាតិគីមីពុលព័ណ៌លឿងទុំ/dioxin
នាថ្ងៃទី៣០មករាឆ្នាំ២០១៤ ក្នុងថានះជាតំណាងសមូហភាពសម្រាប់ ជនរងគ្រោះ សមាគមជនរងគ្រោះវៀតណាមដោយជាតិគីមីពុលព័ណ៌លឿងទុំ/dioxin រួម ជាមួយជនរងគ្រោះទាំង ឡាយ ធ្វើជាដើមចោទប្តឹងក្រុមហ៊ុនជាតិគីមីចំនួន ៣៧របស់អាមេរិកដែលផលិត និងផ្គត់ផ្គង់ជាតិគីមីពុលឲ្យកងទ័ព អាមេរិកប្រើប្រាស់ ក្នុងសង្គ្រាមនៅវៀតណាមពី មុននេះ ដោយទាមទារសំណង់រដ្ឋប្បវេណីសំរាប់ជន
រងគ្រោះ។ រឿងក្តីនេះ ធ្វើឲ្យផ្លាស់ប្តូរអាកប្បកិរិយា និង ការយល់ដឹងរបស់មជ្ឈដ្ឋាន
មន្រ្តីអាមេរិក ជាពិសេសគឺស្ថាប័ននីតិបញ្ញត្តិ និងប្រតិបត្តិ ច្បាប់របស់អាមេរិក។ ពីចំណុចបដិសេធទាំងស្រុងអំពីបញ្ហាជាតិគីមីពុលព័ណ៌លឿង ទុំ/dioxinដល់ចំណុចទទួលស្គាល់ថា មាន ជនរងគ្រោះដោយជាតិគី
មីពុលព័ណ៌លឿងទុំ និងមានចំណុចក្តៅ dioxin រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក បានមាន ការជួយឧបត្ថម្ភចំណាយ ថវិកាជួយសំអាតចំណុចក្តៅទាំងនោះ។ អគ្គលេខាធិការ
សមាគម ជនរងគ្រោះដោយជាតិគីមីពុលព័ណ៌លឿងទុំ/dioxin វៀតណាម លោក
Nguyen The Luc អះអាងថា៖
នាសព្វថ្ងៃ យើងខ្ញុំកំពុងអនុវត្តការប្តឹងតវ៉ាបណ្តាក្រុមហ៊ុនជាតិគីមីពុលនៅ
អាមេរិក ដោយទាមទារឲ្យគេមានការទទួលខុសត្រូវអំពីផ្នែកយុត្តិធម៌ផង និង
សិលធម៌ផង ចំពោះជនរងគ្រោះនិយាយរួម ក្នុងនោះមានទាំងអតីតយុទ្ធជនអា
មេរិក និងអតីត យុទ្ធជនរបស់ប្រទេសជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិកដែលចូលរួមស
ង្គ្រោមនៅវៀត ណាមទៀតផង។
រាល់ការខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ក៏ដូចជាការគាំទ្ររបស់អង្គការ បុគ្គលពីបរទេស បានរួមចំណែកកាត់បន្ថយការឈឺចាប់ របស់ ជនរងគ្រោះដោយ
ជាតិគីមីពុលព័ណ៌លឿងទុំ/dioxin វៀតណាម ជួយឲ្យពួកគេរឹងមាំជាងក្នុងជីវភាព រស់នៅប្រចាំថ្ងៃ៕