(VOV)_នាថ្ងៃទី ១០ ឧសភា សន្និសីទកំពូលអាស៊ាន លើកទី២៤ ​ប្រារព្ធ
ឡើងនៅ ទីក្រុង Nay Pyi Taw របស់មីយ៉ាន់ម៉ា ដោយមានការ ចូលរួម របស់អ្នក ប្រមុខរដ្ឋចំនួន១០ប្រទេស។ ​ប្រព្រឹត្តទៅ​នៅពេលដែល​សភាព​ការណ៍នៅលើ
សមុទ្រខាងកើត កំពុងមាន​បំរែបំរួលដ៏ស្មុគ្រស្មាញ​និងក្នុងប៉ុន្មានថ្ងៃកន្លងទៅ​
 ការដែលចិន បញ្ជូនស្ថានីយខួងប្រេងនៅតំបន់ខ្ពង់រាបបាតសមុទ្ររបស់វៀត
ណាម  សន្និសីទលើកនេះ មិនគ្រាន់តែជាវេទិកាដើម្បីវៀតណាមបង្ហាញនូវ
គោលជំហររបស់ ខ្លួន ក្នុងកិច្ចការពារអធិបតេយ្យភាពកោះសមុទ្រប៉ុណ្ណោះទេ
 ថែមទាំង នេះ គឺជាឱកាសដើម្បីអាស៊ានអះអាងជាថ្មីម្ដងទៀតនូវស្មារតីសាមគ្គី
ភាពក្នុងប្លុក  ជាកត្តាសំខាន់១ដើម្បីកសាងសហគមន៍មួយ វាសនាមួយ។

សន្និសីទកំពូលអាស៊ានលើកទី២៤-ស្មារតីសាមគ្គីភាពរបស់អាស៊ាន(TTXVN)

ក្នុងចំណោមប្រទេសអាស៊ានចំនួន១០ មានប្រទេសមួយចំនួនទាក់ទិន
ផ្ទាល់ដល់អធិបតេយ្យភាពលើសមុទ្រតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ បញ្ហាសមុទ្រខាងកើត
បានធ្វើអោយសន្និសីទកំពូលនិងសន្និសីទទាក់ទិននានាក្នុងអាស៊ានក្តៅឡើងៗ។ ពីព្រោះ នេះមិនគ្រាន់តែជាបញ្ហាទ្វេភាគី រវាងប្រទេសអាស៊ានជាបញ្ហាក្តៅជា
និច្ច​។ ​នេះគឺជាបញ្ហាសន្តិភាព ស្ថិរភាព សន្តិសុខ សុវត្ថិ ភាពនាវាចរណ៍នៅ
សមុទ្រខាងកើត។ ដូច្នេះ​វាជាចំណុច១ត្រូវ​យកចិត្តទុកដាក់រួម របស់ប្រទេស
  អាស៊ាននានា  ក៏ដូចជារបស់បណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់និងអន្តរ ជាតិទៀតផង។

          សមុទ្រខាងកើតជាបញ្ហាសំខាន់ត្រូវបានលើលយកមកពិភាក្សា

        ព្រឹត្តិការណ៍១ដែលធ្វើអោយសាធារណមតិរបស់អាស៊ាននិងពិភព លោក
ទាំង មូលយកចិត្តទុកដាក់ និងព្រួយបារម្ភណ៍យ៉ាងខ្លាំងក្លា ក្នុងរយៈ ពេលប៉ុន្មាន
ថ្ងៃ កន្លងទៅ គឺការដែលចិនបញ្ជូលស្ថានីយខួងប្រេងដោយខុសច្បាប់នៅដែន
សមុទ្ររបស់វៀតណាម។ ដោយហេតុនេះ សន្និសីទកំពូលលើកនេះ នឹងប្រមូល ផ្តុំពិភាក្សាអំពីការរក្សារសន្តិភាព សន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពនាវា ចរណ៍នៅក្នុងតំបន់។អនុរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសវៀតណាម លោក Pham Quang Vinh បានអះអាងនៅក្នុងសន្និសីទកាសែតនាថ្ងៃទី៦ ឧសភាថា៖

          “ បណ្ដាថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ាននឹងពិភាក្សាអំពីខ្លឹមសារនេះ។ បណ្ដាថ្នាក់ ដឹកនាំអាស៊ានទាំងអស់នឹងបង្ហាញនូវការព្រួបារម្ភ​​ និងស្នើភាគីនានា ត្រូវអត់ធ្មត់ គោរពតាមច្បាប់អន្តរជាតិ អនុសញ្ញាស្ដីពីច្បាប់សមុទ្រ និងដោះស្រាយរាល់ ជំលោះដោយសន្តិវិធី មិនបានគំរាមគំហែងឬប្រើប្រាស់កម្លាំងនៅ សមុទ្រខាងកើត។”

សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អាស៊ានស្តីពី៦ចំណុចនាខែកក្កដាឆ្នាំ២០១២

រួមមានការធនាសន្តិភាពស្ថិរភាពសុវត្ថិភាពនាវាចរណ៍និងអាកាសចរណ៍លើ

សមុទ្រកើត។សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះបានគូសបញ្ជាក់ទៅលើការគោរព

តាមច្បាប់អន្តរជាតិអនុសញ្ញាស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ​។គោរពសេចក្តីថ្លែង ការ

ណ៍ស្តីពីការ​ប្រតិបត្តិរបស់ភាគីនានា​នៅសមុទ្រខាងកើត(DOC) និងឈានទៅ

សម្រេចក្រមប្រតិបត្តិតំបន់នៅសមុទ្រខាងកើត  (COC)​យ៉ាងពេញលេញ។

ក្នុងដំណើរដោះស្រាយរាល់បញ្ហាស្មុគស្មាញបបន្តរក្សាភាពអត់ធ្មត់និងការ

មិនទុកឲ្យសភាពការណ៍កើតកាន់តែតឹងឡើងថែមទៀត។ជាងនេះទៅទៀតគឺ

ត្រូវគោរពសិទ្ឋិអំពីតំបន់ខ្ពង់រាបបាតសមុទ្រនិងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់

បណ្តាប្រទេស​ឆ្នេរសមុទ្រតាមអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពី

ច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ១៩៨២ទៀតផង។ជាច្បាស់លាស់ថា៖ទង្វើរបស់ចិន​ ​ នាពេល
ថ្មីនេះគឺ ដើរបញ្ជា្រស់ទៅនឹងកិច្ចសន្យានិងកិច្ចព្រមព្រៀងតំបន់ដែលក្នុងនោះមាន DOCនិងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួអាស៊ានចិនក្នុងឱកាសរំលឹកខួបលើកទី១០នៃDOC។បំរ៉ែបំរួលដ៍ស្មុគស្មាញលើសមុទ្រខាងកើតនាបច្ចុប្បន្នបាននិងកំពុងចោទឡើងនូវ
ការសាកល្បងនានាសំរាប់តួនាទីរបស់អាស៊ានក្នុងការដោះស្រាយជំលោះនៅទីនេះ ។

ការចែករំលែកការទទួលខុសត្រូវក្នុងការរក្សាសន្តិភាពលើសមុទ្រខាងកើត

នៅសន្និសីទលោកនេះអាស៊ានត្រូវអះអាងឡើងវិញនូវកិច្ចសន្យាដែលបានសម្រេច
ក្នុងការរក្សាសន្តិភាពសន្តិសុខ ស្ថិរភាពសុវត្ថិ ភាពនាវាចរ ណ៍និង អាកាសចរណ៍លើ
សមុទ្រ កើតដែលក្នុងនោះមានការធ្វើសុក្រិដ្ឋក្របខ័ណ្ឌ គត្តិយុត្ត១ដ៍មាំមួនធ្វើជាគ្រឹះ
ដ្ឋាន ដោះស្រាយរាល់បញ្ហាស្មុគ្រ​ស្មាញដែល​ទើបកើតមានឡើង។លោក Le Hai Binh នាយកស្ដីទីនាយកដ្ឋាន​សារព័ត៍មាន​ ក្រសួងការបរទេសវៀតណាម បានអោយដឹងថា៖

          “ វៀតណាមអំពាវនាវអោយភាគីទាំងឡាយត្រូវគោរពរាល់​ការ​កំណត់ក្នុង​សេច
ក្ដី​ថ្លែងការ​ណ៍ DOC ដើម្បីសន្តិភាព ស្ថិរភាព ការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងតំបន់។ ចំពោះ ក្រម
ប្រតិបត្តិ តំបន់នៅសមុទ្រខាងកើត  (COC)​ វៀតណាមក៏មានទស្សនះ​ដូចនឹងប្រទេស អាស៊ាននានាថាត្រូវសម្រេចក្រមប្រតិបត្តិនេះយ៉ាងឆាប់ៗ ​ដើម្បីគោលដៅសន្តិភាព  ស្ថិរភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងតំបន់ ដោយឈរលើ​សិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ដ៏ត្រឹម
ត្រូវរបស់ បណ្ដាប្រទេសនៅឆ្នេរសមុទ្រ។ ”

          ក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំកន្លងទៅ អាស៊ានជានិច្ចកាលខំប្រឹងប្រែងសាមគ្គី​​ស្រុះចិត្ត គំនិត ដើម្បីពង្រីកតួនាទីជាកណ្ដាលរបស់ខ្លួន ក្នុងតំបន់ ដែលក្នុងនោះ​មានបញ្ហា
សមុទ្រ ខាងកើត។ ពីព្រោះ ផលប្រយោជន៍ជាតិ​មិនអាច​កាត់ផ្តាច់ចេញពីផល ប្រយោជន៍របស់តំបន់បានឡើយ។ មិនគ្រាន់តែប្រទេសមានសមុទ្រទើបទាក់ទិន នោះទេ គឺប្រទេសជាសមាជិកទាំងឡាយត្រូវបង្កើនការចែករំលែកការទទួលខុស
ត្រូវ ដើម្បីរក្សារសន្តិភាពលើសមុទ្រខាងកើត។ ក្នុងពេលដែល​អាស៊ាននិងប្រទេស
ទាក់ ទិននានាកំពុងខំប្រឹងប្រែងសុក្រិត COC យ៉ាង​ឆាប់ៗ សំដៅកសាងសហគមន៍
អាស៊ាន មួយប្រកបដោយសន្តិភាព សម្បូរ​រុងរឿងនោះ បណ្ដាសកម្មភាពរំលោភទៅ លើការសន្យានានាដោយចេតនា ដើរបញ្ជ្រាស់ទៅនឹងការខំប្រឹងប្រែងរួមរបស់ភាគី
នានា ដោយមិនអើពើដល់ច្បាប់អន្តរជាតិ ពិតប្រាកដមិនទទួលបានការគាំទ្រ ជួយ
ជ្រោមជ្រែងទេ។ សន្និសីទកំពូលលើកទី២៤ និងសន្និសីទទាក់ទិននានា  នៅមីយ៉ាន់ម៉ា  នឹងដើរតាមស្មារតីនោះ៕