(vovworld)- ວັນທີ 17/12, ໂດຍຮັບຄຳເຊີນຂອງທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຫວຽດນາມ ຫງວຽນເຕີນຢູງ, ທ່ານ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Haiti, Laurent Salvador Lamothe ເລີ່ມຕົ້ນການຢ້ຽມຢາມ ຫວຽດນາມ ຢ່າງເປັນທາງການໃນເວລາ 3 ວັນແຕ່ວັນທີ 16 - 18/12/2012. ພ້ອມກັບການພົບປະ, ເຈລະຈາຂັ້ນສູງຄັ້ງຕ່າງໆກັບບັນດາການນຳ ຫວຽດນາມ, ການຢ້ຽມຢາມ ຄັ້ງນີ້ຂອງທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Haiti ແມ່ນກາລະໂອກາດເພື່ອໃຫ້ສອງຝ່າຍຊຸກຍູ້ການພົວພັນຮ່ວມມື, ເປີດກວ້າງກາລະໂອກາດຂຸດຄົ້ນບັນດາຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນ ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການພັດທະນາຂອງ Haiti ແລະ ຫວຽດນາມ.
ສາທາລະນະລັດ Haiti ຂຶ້ນກັບເຂດ Caribe ຕັ້ງຢູ່ທາງທິດຕາເວັນຕົກ ເກາະ La Espanola, ທາງທິດຕາເວັນອອກແມ່ນຕິດກັບ ສາທາລະນະລັດ Dominicana. Haiti ນອນໃນປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ, ມີລະດັບການພັດທະນາເສດຖະກິດ ແລະ ລາຍຮັບຕໍ່ຫົວຄົນໃນລະດັບຕຳ່ຢູ່ ພາກພື້ນ ອາເມລິກາລາຕີນ. ໂຄງປະກອບການພັດທະນາເສດຖະກິດຂອງ Haiti ຄື: ໃນຂົງເຂດກະສິກຳກວມ 25%, ອຸດສາຫະກຳ 16% ແລະ ບໍລິການ 59%. ບັນດາຜະລິດຕະພັນກະສິກຳຕົ້ນຕໍ ຊຶ່ງລວມມີ: ກາເຟ, ຕົ້ນອ້ອຍ, ກ້ວຍ, ສາລີ, ເຂົ້າສານ, ມັນຕົ້ນ. Haiti ມີບັນດາຂະແຫນງອຸດສາຫະກຳປຸງແຕ່ງອາຫານ, ຫລອມເຫລັກກ້າ, ຕ່ຳແຜ່ນຕັດຫຍິບ, ຜະລິດກົນຈັກ. ປີ 2011, ການສົ່ງອອກຂອງ Haiti ບັນລຸກວ່າ 720 ລ້ານ USD, ໃນນັ້ນ ການສົ່ງສິນຄ້າໄປຍັງ ອາເມລິກາ ກວ່າ 83%. ບັນດາປະເພດສິນຄ້າຕົ້ນຕໍ ນັ້ນແມ່ນ ເຄື່ອງຕຳ່ແຜ່ນຕັດຫຍິບ, ກາກາວ, ໝາກມ່ວງ, ກາເຟ. ບັນດາປະເພດສິນຄ້ານຳເຂົ້າ ລວມມູນຄ່າ 3,3 ຕື້ USD ດ້ວຍບັນດາປະເພດສິນຄ້ານຳເຂົ້າຕົ້ນຕໍ ແມ່ນ: ເຄື່ອງເຟີນີເຈີ, ອາຫານ, ກົນຈັກ, ອຸປະກອນການຜະລິດ, ຂົນສົ່ງ, ເຊື້ອເພິງ.
ຫວຽດນາມ ແລະ Haiti ໄດ້ສ້າງຕັ້ງສາຍພົວພັນທາງການທູດ ເມື່ອວັນທີ 26/9/1997. ເຖິງວ່າສອງປະເທດແມ່ນຫ່າງໄກກ່ຽວກັບພູມີປະເທດກໍຕາມ, ແຕ່ການພົວພັນດ້ານການເມືອງ ລະຫວ່າງ ຫວຽດນາມ ແລະ Haiti ໄດ້ພັດທະນາຢ່າງຈົບງາມ. ພິເສດ ພາຍຫລັງເຫດແຜ່ນດິນໄຫວເກີດຂຶ້ນຢ່າງຮ້າຍແຮງເມື່ອວັນທີ 12/1/2010 ຢູ່ Haiti ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ຜູ້ຖືກເສຍຊີວິດ ກວ່າ 300.000 ຄົນ ແລະ 3 ລ້ານຄົນມີເຮືອນຊານຖືກທຳລາຍ ແລະ ເປ່ເພ, ການນຳພັກ, ລັດ ແລະ ລັດຖະບານ ຫວຽດນາມ ໄດ້ສົ່ງໂທລະເລກສະແດງຄວາມເສົ້າສະຫລົດໃຈມາຍັງການນຳ Haiti, ນັ້ນເປັນການສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມສາມັກຄີກັບ Haiti ແລະ ຜ່ານສະພາກາແດງ ຫວຽດນາມ ຊ່ວຍເຫລືອ ໃຫ້ແກ່ Haiti ຈຳນວນເງິນ 150.000 USD ເພື່ອແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຢ່ອນຫລັງ.
ໃນການພົວພັນດ້ານເສດຖະກິດ ລະຫວ່າງສອງປະເທດ ຍັງຈຳກັດຢູ່. ການພົວພັນດ້ານການຄ້າ ແລະ ການລົງທຶນສອງຝ່າຍ ຫວຽດນາມ ແລະ Haiti ປະຈຸບັນ ຍັງຢູ່ລະດັບຕຳ່ ແຕ່ຍັງຄົງເພີ່ມຂຶ້ນໃນແຕ່ລະປີ. ວົງເງິນການຄ້າສອງສົ້ນ ປີ 2011 ບັນລຸເກືອບ 40 ລ້ານ USD (ປີ 2010 ແມ່ນ 11 ລ້ານ USD), ໃນນັ້ນ ຫວຽດນາມ ສົ່ງອອກ 15 ລ້ານ USD ແລະ ນຳເຂົ້າ 25 ລ້ານ USD. ໃນ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ 2012 ວົງເງິນການຄ້າສອງສົ້ນບັນລຸ 19 ລ້ານ USD. ຫວຽດນາມ ນຳເຂົ້າສິນຄ້າຈາກ Haiti ວັດຖຸດິບເຄື່ອງຕຳ່ແຜ່ນຕັດຫຍິບ, ເກີບຫນັງ, ສິ່ງເສດເຫລືອຂອງເຫລັກກ້າ, ຫົວອາຫານສັດ… ຫວຽດນາມ ສົ່ງສິນຄ້າໄປຍັງ Haiti ລວມມີ: ເຄື່ອງຕຳ່ແຜ່ນຕັດຫຍິບ, ເຄື່ອງຈັກສານ, ເຄື່ອງເຟີນີເຈີ ແລະ ຜະລິດຕະພັນໄມ້, ໝີ່ສຳເລັດຮູບ, ເຄມີ ແລະອື່ນໆ. ປີ 2010 ກຸ່ມບໍລິສັດໂທລະຄົມກອງທັບ ຫວຽດນາມ Viettel ແລະ ບໍລິສັດໃຫຍ່ໂທລະຄົມ Haiti (Teleco S.A) ໄດ້ຮ່ວມມືສ້າງຕັ້ງບໍລິສັດຮ່ວມທຸລະກິດໂທລະຄົມ NATCOM S.A ດ້ວຍຍອດຈຳນວນເງິນລົງທຶນ 100 ລ້ານ USD, ໃນນັ້ນ Viettel ປະກອບ 60% ຈຳນວນທຶນ ແລະ ບໍລິສັດດັ່ງກ່າວນຳເຂົ້າເຄື່ອນໄຫວນັບແຕ່ວັນທີ 7/9/2011. ໄລ່ມາຮອດເດືອນ 9/2012, NATACOM ກວມ 20% ຕະຫລາດເຄືອຂ່າຍເຄື່ອນທີ່ຂອງ Haiti. ປະຈຸບັນ ມີ ຄົນງານຫວຽດນາມ 220 ຄົນ ພວມເຮັດວຽກຢູ່ Haiti.
ເຖິງວ່າ Haiti ມີພົນລະເມືອງບໍ່ຫລາຍ, ມີລາຍຮັບສະເລ່ຍຕໍ່ຫົວຄົນຢູ່ໃນລະດັບຕຳ່ ແລະ ແມ່ນຕະຫລາດທີ່ມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນ, ມີຄວາມຕ້ອງການເໝາະສົມກັບສິນຄ້າສົ່ງອອກຈຳນວນຫນຶ່ງຂອງ ຫວຽດນາມ, ມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນໃນການຮ່ວມມືລົງທຶນໃນບັນດາຂະແຫນງໂທລະຄົມ, ກໍ່ສ້າງ,ເຄື່ອງຕຳ່ແຜ່ນຕັດຫຍິບ, ຜະລິດອຸປະກອນໂທລະຄົມ, ເຄື່ອງເອເລັກໂຕນິກນຳໃຊ້ໃນຄອບຄົວ, ຜະລິດພລາສະຕິກ, ການຜະລິດຄືນໃຫມ່. ຫວຽດນາມ ສາມາດແລກປ່ຽນບົດຮຽນ ແລະ ການຮ່ວມມື ກັບ Haiti ໃນບັນດາຂົງເຂດກະສິກຳ, ການສຶກສາ, ສາທາລະນະສຸກ ບົນພື້ນຖານຂອບເຂດການຮ່ວມມື NAM - NAM ແລະ ການຮ່ວມມືສາມຝ່າຍ. ຍາມໃດ ຫວຽດນາມ ແລະ Haiti ກໍຮັກສາການພົວພັນຮ່ວມມືອັນດີງາມຢູ່ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ແລະ ເວທີປາໄສຫລາຍຝ່າຍ. ປະຈຸບັນ ສາທາລະນະລັດ Haiti ແມ່ນສະມາຊິກຂອງ ສະຫະປະຊາຊາດ, ອົງການຈັດຕັ້ງບັນດາປະເທດ ທະທີບ ເອເມລິກາ (OAS), ປະຊາຄົມ Caribe (CARICOM), ສະຫະສະມາຄົມບັນດາປະເທດ Caribe (AEC) ແລະ ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງອ່ືນຄື: ອົງການແຮງງານສາກົນ (ILO), ອົງການການຄ້າໂລກ (WTO)…
ໃນສະພາບການນັ້ນ, ການຢ້ຽມຢາມ ຫວຽດນາມ ຄັ້ງນີ້ຂອງທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Haiti, Laurent Salvador Lamothe ຈະແມ່ນກາລະໂອກາດທີ່ດີເພື່ອໃຫ້ສອງປະເທດແລກປ່ຽນກ່ຽວກັບບັນດາມາດຕະການຊຸກຍູ້ການພົວພັນມິດຕະພາບການຮ່ວມມືລະຫວ່າງ ຫວຽດນາມ ແລະ Haiti, ເປັນຕົ້ນໃນຂົງເຂດເສດຖະກິດ, ການຄ້າ, ການລົງທຶນ, ກະສິກຳ, ໂທລະຄົມ, ກໍ່ສ້າງ, ສາທາລະນະສຸກ… ພ້ອມທັງແລກປ່ຽນບັນດາບັນຫາສາກົນ ແລະ ພາກພື້ນຊຶ່ງຕ່າງຝ່າຍຕ່າງມີຄວາມສົນໃຈ.