ແຂວງຫາຍເຢືອງ, ແຕ່ດົນນານມາແລ້ວ ໄດ້ມີຊື່ສຽງດ້ວຍບັນດາເຍື່ອງອາຫານພິເສດ ແລະ ອຸດົມສົມບູນ, ແຕ່ພົ້ນເດັ່ນຂຶ້ນແມ່ນຕ້ອງເວົ້າເຖິງເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວ. ຈາກບັນດາຜະລິດຕະພັນກະສີກຳເຊັ່ນ : ຖົ່ວຂຽວ, ນ້ຳຕານ, ນ້ຳມັນໝູ, ດ້ວຍສີມືອັນຄ່ອງແຄ້ວຂອງຊາວຫາຍເຢືອງ ໄດ້ປຸງແຕ່ງເປັນເຂົ້າໜົມຊະນິດໜຶ່ງທີ່ແຊບ, ຫອມ ແລະ ດູດດື່ມ.
ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວ-ລົດຊາດພິເສດຂອງແຂວງຫາຍເຢືອງ |
ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວຂອງແຂວງຫາຍເຢືອງ ໄດ້ເລີ່ມມີຊື່ສຽງນັບແຕ່ຮ້ອຍປີມານີ້ ແລະ ມັນຕິດພັນກັບເລື່ອງລາວກ່ຽວກັບເຈົ້າຊີວິດບາວດ້າຍ (1913-1997) . ຕາມບັນດາຜູ້ອາຍຸສູງໃນແຂວງ ເລົ່າຄືນສູ່ຟັງວ່າ : ໃນການສະເດັດໄປຢ້ຽມຢາມແຂວງເທື່ອໜຶ່ງຂອງເຈົ້າຊີວິດບາວດ້າຍ, ປະຊາຊົນຢູ່ແຫ່ງນີ້ໄດ້ຖະຫວາຍເຂົ້າໜົມຊະນິດໜຶ່ງທີ່ປຸງແຕ່ງຈາກຖົ່ວຂຽວ, ນ້ຳມັນໝູ, ນ້ຳຕານ. ເມື່ອຮັບປະທານ, ເຈົ້າຊີວິດບາວດ້າຍຮູ້ສຶກວ່າ ແຊບ ແລະ ຫອມດີ. ເມືອ່ກັບຄືພະລາດຊະວັງ, ເຈົ້າຊີວິດບາວດ້າຍໄດ້ອອກພະລາດຊະດຳລັດ ຍ້ອງຍໍເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວຂອງຫາຍເຢືອງ ແລະ ພະອົງໄດ້ໃຫ້ພິມຮູບມັງກອນຄຳໃສ່ເຈັ້ຍຫຸ້ມຫໍ່ເຂົ້າໜົມ. ນັບແຕ່ນັ້ນມາ, ເຂົ້າໜົມຊະນິດນີ້ ຈຶ່ງມີຊື່ວ່າ “ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວມັງກອນຄຳຫາຍເຢືອງ” . ນີ້ແມ່ນເຄື່ອງໝາຍການຄ້າສະເພາະຂອງ ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວຫາຍເຢືອງເພື່ອຈຳແນກກັບ ເຂົ້າໜົມຂອງທ້ອງຖິ່ນອື່ນ. ທ່ານ ຫງວຽນດິງຢາງ ຮອງປະທານ ສະຫະສະມາຄົມ ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວຫາຍເຢືອງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ພາຍຫຼັງປະເທດຊາດໄດ້ໂຮມເຂົ້າກັນເປັນເອກະພາບເມື່ອປີ 1975, ບັນດາຜູ້ເຮັດເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວໄດ້ເລີ່ມຟື້ນຟູອາຊີບຜະລິດເຂົ້າໜົມຂອງຫາຍເຢືອງ. ນັບແຕ່ປີ 1980, ຫາຍເຢືອງມີຮາກຖານຜະລິດເຂົ້າໜົມປະມານ 80 ແຫ່ງ. ປະຈຸບັນ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ສືບທອດອາຊີບທີີ່ມີມາແຕ່ດົນນານນີ້ ແລະ ຍັງຄົງສາມາດຮັກສາຄຸນນະພາບ, ແຕ່ໄດ້ປັບປຸງເຕັກໂນໂລຢີການຜະລິດ, ດັ່ງນັ້ນ, ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວໃນປະຈຸບັນ ສາມາດໄວ້ໄດ້ດົນກວ່າເມື່ອທຽບໃສ່ກ່ອນນີ້. ”
ກ່ຽວກັບເຄັດລັບໃນການຜະລິດ ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວ, ທ່ານເລື່ອງຊວນຮາດ ສັງກັດບໍລິສັດຜະລິດເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວຢາບາວ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ : ເຖິງວ່າ ວັດຖຸດິບບໍ່ມີຫຼາຍຊະນິດກໍຕາມ, ແຕ່ການປຸງແຕ່ງກໍຍາກທີ່ສຸດ. ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວ, ເມື່ອຜະລິດເຂົ້າໜົມ ແມ່ນຕ້ອງການຖົ່ວຂຽວ, ນ້ຳຕານ, ນ້ຳມັນໝູ, ນ້ຳມັນໝາກພ້າວ ແລະ ນ້ຳມັນດອກໝາກກ້ຽງໃຫຍ່. ວັດຖຸດິບເຫຼົ້ານັ້ນ ຖືກປະສົມດ້ວຍອັດຕາທີ່ເໝາະສົມ. ທ່ານເລື່ອງຊວນຮາດ ສັງກັດບໍລິສັດຜະລິດເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວຢາບາວ ເວົ້າວ່າ : (ເທບ) “ ຈາກສົ້ນເຂົ້າ, ວັດຖຸດິບຕ້ອງໄດ້ຮັບການຄຸ້ມຄອງຢ່າງໜັກແໜ້ນ. ວັດຖຸດິບຄື ຖົ່ວຂຽວ , ນ້ຳຕານຕ້ອງຮູ້ແຈ້ງຕົ້ນກຳເນີດ, ສາມາດຮັບປະກັນຄຸນນະພາບ ແລະ ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຂອງບໍລິສັດ. ເມື່ອນຳເຂົ້າມ້ຽນໃນສາງ ຕ້ອງມີວິທີຮັກສາ. ເມັດຖົ່ວຂຽວຕ້ອງແມ່ນສະໝ່ຳສະເໝີ, ບໍ່ເປັນໂໝກ. ຖ້າເລືອກໄດ້ຖົ່ວຂຽວຊະນິດໄສ້ສີເຫຼືອງແມ່ນດີທີ່ສຸດ. ຖົ່ວຂຽວຖືກນຳໄປຂົ້ວດ້ວຍລະບົບຕ່ອງໂສ້ທັນສະໄໝ, ຮັບປະກັນຫຼັກອະນາໄມ, ຄວາມສະອາດ. ເມື່ອຖົ່ວຂຽວຖືກຂົ້ວແລ້ວ, ຕ້ອງແຍກເປືອກອອກ, ບົດເປັນແປ້ງ ແລະ ປະສົມກັບວັດຖຸດິບອື່ນໆເພື່ອເຮັດເຂົ້າໜົມ ”
ປະຈຸບັນ, ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວຫາຍເຢືອງໄດ້ຖືກສົ່ງອອກຂາຍໃຫ້ຫຼາຍປະເທດໃນໂລກ ແລະ ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມບໍລິໂພກຈາກຫຼາຍໆຄົນ. ທ່ານ ຫງວຽນດິງຢາງ ຮອງປະທານ ສະຫະສະມາຄົມ ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວຫາຍເຢືອງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ເພື່ອສົ່ງອອກຂາຍໃຫ້ຕ່າງປະເທດ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າກໍໄດ້ດຳເນີນການປັບປຸງເຕັກນິກການຜະລິດເປັນປະຈຳເພື່ອຍົກສູງຄຸນນະພາບຂອງຜະລິດຕະພັນ. ພວກຂ້າພະເຈົ້າກໍເອົາໃຈປັບປຸງກ່ຽວກັບຮູບແບບສິນຄ້າໃຫ້ເໝາະສົມກັບຄວາມຕ້ອງການ. ນອກຈາກນັ້ນ ພວກຂ້າພະເຈົ້າກໍສາມາດສ້າງຜະລິດຕະພັນເປັນຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບດ້ວຍການຜະລິດແປ້ງຖົ່ວຂຽວສຳເລັດຮູບ… ”
ປະຈຸບັນ, ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວຫາຍເຢືອງ ໄດ້ເປັນອາຫານທີ່ມີຊື່ສຽງຂອງທ້ອງຖິ່ນ, ທັງເປັນຂອງຂວັນເພື່ອມອບໃຫ້ຍາດພີນ້ອງ, ຫມູ່ເພື່ອນເມື່ອຮອດຍາມບຸນຫຼືເດີນທາງອອກໄປໄກ. ອ້ານເຈີນແມ້ງຮ່າ ຢູ່ຫາຍຟ່ອງໄປເຮັດວຽດຢູ່ໃຕ້ຫວັນປະເທດຈີນເວົ້າວ່າ :
“ ເມື່ອກັບຄືນບ້ານແຕ່ລະເທື່ອ, ຂ້າພະເຈົ້າກໍລ້ວນແຕ່ຊືື້ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວເປັນຂອງຕ້ອນໝູ່ເພື່ອນຢູ່ໄຕ້ຫວັນ. ເຂົາເຈົ້າຍັງຝາກເງິນນຳເຮົາ ເພື່ອເພິ່ງເຮົາຊື້ຊ່ວຍ. ເຂົ້າໜົມຢູ່ໄຕ້ຫວັນແມ່ນມີຫຼາຍ, ແຕ່ກິນ ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວ ແມ່ນມີລົດຊາດພິເສດຂອງບ້ານເກີດເມືອງນອນ ”
ຫາຍເຢືອງໃນປະຈຸບັນ, ແມ່ນມີກວ່າ 50 ເຄື່ອງໝາຍການຄ້າ ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວເຊັ່ນ: ງວຽນເຮືອງ, ບາວລອງ, ບ້າຕ້ຽນ, ຢາບາວ…ຊາວຫາຍເຢືອງເມື່ອກ່ອນນີ້ ກໍຄືໃນປະຈຸບັນ, ຍາມໃດກໍມີຄວາມເອກອ້າງທະນົງໃຈເພາະບ້ານເກີດເມືອງນອນຂອງຕົນແມ່ນແຫ່ງຜະລິດອອກ ເຂົ້າໜົມຖົ່ວຂຽວທີ່ແຊບ ແລະ ຫອມດີ, ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມບໍລິໂພກຈາກແຂກຄົນທັງຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ.