ທົ່ງນາເມືອງຫຼໍ່, ເທດສະບານ ເງ້ຍໂລະ, ແຂວງອຽນບ້າຍ ແມ່ນເຂດດິນດີອຸດົມສົມບູນ ແລະ ຮັ່ງມີຢູ່ເຂດທາງທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜືອຫວຽດນາມ, ແຫ່ງທີມີຊື່ສຽງດ້ວຍເຂົ້າຫອມຫຼາຍຊະນິດ. ໂດຍຖືກຕັ້ງຢູ່ກາງບັນດາສາຍພູສູງ, ແຕ່ເມືອງຫຼໍ່ພັດແມ່ນທົ່ງນາທີ່ຮາບພຽງ ແລະ ແມ່ນແຫ່ງດຳລົງຊີວິດຂອງພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າດ້ວຍບັນດາຮີດຄອງປະເພນີ, ເຂັ້ມຂົ້ນໄປດ້ວຍສີສັນຊົນເຜົ່າ.
ທົ່ງນາເມືອງຫຼໍ່, ເທດສະບານ ເງ້ຍໂລະ, ແຂວງອຽນບ້າຍ |
ໂດຍຕັ້ງຢູ່ຫ່າງຈາກນະຄອນອຽນບ້າຍປະມານ 80 ກມໄປທາງທິດຕາເວັນຕົກ, ທົ່ວນາເມືອງຫຼໍ່ນອນຢູ່ກາງ ເທດສະບານ ເງ້ຍໂລະ ແລະ ເມືອງວັນເຈີ້ນ. ເມືອງຫຼໍ່ແມ່ນທົ່ງນາໃຫຍ່ອັນດັບ 2 ຢູ່ເຂດພູດອຍທາງພາກເໜືອ, ພຽງຮອງຈາກເມືອງແທງຂອງແຂວງດ້ຽນບຽນເທົ່ານັ້ນ. ໄປຕາມເສັ້ນທາງຫຼວງ 32, ແຂກທ່ອງທ່ຽວເມື່ອມາຢ້ຽມຢາມ ເມືອງຫຼໍ່ ຈະມີຄວາມປະຫຼາດໃຈເມື່ອເຫັນປະຈັກຕາຄວາມງາມດັ່ງໃນຝັນຂອງບັນດາທົ່ງນາຂັ້ນໄດທີ່ພວມສຸກເຫຼືອງອາຮາມ. ຫ້ວຍນ້ຳເທຍໄຫຼຜ່ານຮອມພູ ປຽບເໝືອນແຖບຜ້າໄໝອ່ອນພວມເລື່ອນລອຍໃນທ່າມກາງທົ່ງນາສຸກເຫຼືອງ. ຫຼຽວເບິ່ງຈາກບ່ອນທີ່ສູງ, ຮ່ອມພູເມືອງຫຼໍ່ຖືກອ້ອມຮອບໄປດ້ວຍເນີນພູຖືກປົກຄຸມໄປດ້ວຍກຸ່ມເມກຕະຫຼອດປີ.
ເມືອງຫຼໍ່ແມ່ນແຫ່ງດຳລົງຊີວິດຂອງ 17 ຊົນເຜົ່າ, ໃນນັ້ນເຜົ່າໄທດຳໄດ້ມາຕັ້ງຖິ່ນຖານດຳລົງຊີວິດມາແຕ່ດົນນານ ແລະ ມີຈຳນວນພົນລະເມືອງຫຼາຍກ່ວາໝູ່. ຕາມເລື່ອງລາວເລົ່າຂານກັນມາວ່າ: ແຕ່ປາງກ່ອນ, ມີ 2 ອ້າຍນ້ອງທີ່ມີຊື່ວ່າ ຕາວຊວງ ແລະ ຕາວເງີ່ນ ໄດ້ຊອກຫາບ່ອນສ້າງອາຊີບ. ຜູ້ເປັນອ້ວຍແມ່ນ ຕາວຊວງ ໄດ້ຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ ເມືອງຫຼໍ່ ອັນໄດ້ສ້າງເປັນດິນແດນບັນພະບຸລຸດຂອງຊາວເຜົ່າໄທດຳຢູ່ທົ່ວເຂດທາງທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜືອຫວຽດນາມ. ສ່ວນຜູ້ເປັນນ້ອງໄດ້ເລືອກເອົາທົ່ງນາຢູ່ເມືອງແທງ, ແຂວງດ້ຽນບຽນເພື່ອດຳລົງຊີວິດ. ປ້າຮ່າທິທູ, ຊາວເຜົ່າໄທດຳ ຢູ່ຕາແສງເງ້ຍອານ, ຕາແສງ ຟູ່ຍາມ, ເມືອງວັນເຈີ້ນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ທົ່ງນາເມືອງຫຼໍ່ກ້ວາງປະມານ 3000 ແຮັກຕາ. ແຕ່ລະປີ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າທຳການຜະລິດເຂົ້າ 2 ລະດູ. ຍ້ອນດິນຟ້າອາກາດເອື້ອອຳນວຍຄວາມສະດວກ, ດັ່ງນັ້ນ ການຜະລິດເຂົ້າໃນປີໃດ ກໍໄດ້ຮັບຜົນດີ, ປະຊາຊົນພໍກິນພໍຢູ່, ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຊາວບ້ານນັບມື້ນັບໄດ້ຮັບການປົວແປງໃຫ້ດີຂຶ້ນ ”
ພໍ່ແມ່ພີນ້ອງເຜົ່າໄທດຳຢູ່ເມືອງຫຼໍ່, ດຳລົງຊີວິດຢູ່ເຂດດິນດີອຸດົມສົມບູນ, ທຳມະຊາດກໍໄດ້ດົນບັນດານໃຫ້ດິນແດນແຫ່ງນີ້ ຍັນດາສິນທຳມະຊາດພິເສດຫຼາຍ ຢ່າງ, ພໍ່ແມ່ພີນ້ອງເຜົ່າໄທດຳ ຍັງຄົງສາມາດຮັກສາວັດທະນະທຳດ້ານອາຫານການກິນທີ່ມີຫຼາຍຮູບຫຼາຍສີ ແລະ ດູດດື່ມ. ເມື່ອມາຢ້ຽມຢາມເມືອງຫຼໍ່, ແຂກທ່ອງທ່ຽວຈະມີໂອກາດໄດ້ຊິມລົດຊາດພິເສດຂອງອາຫານທ້ອງຖິ່ນເຍື່ອງຕ່າງໆເຊັ່ນ: ປາໝົກ, ເຂົ້າໜຽວປາ, ສົ້ມໝູ, ຊີ້ນຢ້າງໄຟ, ປີ້ງປາ, ປີ້ງຊີ້ນໝູ ແລະ ພິເສດກວ່າໝູ່ແມ່ນເຍື່ອງອາຫານເຂົ້າກຳ ຊຶ່ງຖືກປຸງແຕ່ງດ້ວຍເຂົ້າສານໜຽວຂາວ ແລະ ຍ້ອມສີເປັນສີຂຽວ, ສີແດງ ແລະ ສີຕັບໝູ. ສຳລັບສີຂອງເຍື່ອງອາຫານເຂົ້າກຳ ແມ່ນໃຊ້ໃບໄມ້ທຳມະຊາດຊະນິດຕ່າງໆ. ຕາມຄວາມສຳນຶກຂອງພໍ່ແມ່ພີນ້ອງຊາວເຜົ່າໄທດຳຢູ່ເມືອງຫຼໍ່ແລ້ວ, ພາເຂົ້າໜຽວ 5 ສີຖືກສ້າງເປັນຮູບດອກບານ ເພາະນີ້ແມ່ນດອກໄມ້ສັນຍາລັກຂອງເຂດທາງທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜືອຫວຽດນາມ, 5 ກີບດ້ວຍ 5 ສີຕ່າງກັນ ກໍເປັນສັນຍາລັກໃຫ້ແກ່ໂລກຈັກກະວານ. ນັກສິລະປະການ ດຽວທິຊຽງ ຊາວເຜົ່າໄທດຳຢູ່ບ້ານ ເດວ 2 , ຕາແສງເງ້ຍອານ, ເທດສະບານ ເງ້ຍໂລະ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ເຂົ້າກຳສີແດງ ແມ່ນສັນຍາລັກແຫ່ງຄວາມມຸ່ງຫວັງ. ເຂົ້າກຳສີຕັບໝູແມ່ນສັນຍາລັກໃຫ້ແກ່ໜ່ວຍພິພົບທີ່ອຸດົມຮັ່ງມີ. ເຂົ້າກຳສີເຫຼືອງ ແມ່ນສັນຍາລັກໃຫ້ແກ່ຄວາມອີ່ມໜຳສຳລານ ສົມບູນພຸນສຸກ. ເຂົ້າກຳສີຂຽວ ແມ່ນສັນຍາລັກໃຫ້ແກ່ພູຜາປ່າໄມ້ເຂດທາງທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜືອຫວຽດນາມ. ສ່ວນເຂົ້າກຳສີຂາວ ແມ່ນສັນຍາລັກໃຫ້ແກ່ຄວາມຮັກທີ່ສັດຊື່ບໍລິສຸດ. ສຳລັບ ເຂົ້າໜຽວ 5 ສີ, ຊາວເຜົ່າໄທດຳຫວັງມີຄວາມອົບອຸ່ນ, ອີ່ມໜຳສຳລານ ແລະ ສົມບູນພຸນສຸກ ”
ມາຢ້ຽມຢາມເມືອງຫຼໍ່, ແຂກທ່ອງທ່ຽວຈະໄດ້ເຊື່ອມຕົວເຂົ້າກັບວາດຟ້ອນແຊ, ພ້ອມກັນຈັບແຂນຂອງກັນເພື່ອເຕັ້ນລຳຢ່າງອ່ອນຊ້ອຍໃນທ່າມກາງສຽງຄ້ອງ, ແສງແຄນດັງກ້ອງກັງວານໄປທົ່ວເຂດ. ນັກສິລະປະການ ຫຼ່ໍວັນບ້ຽນ ຊາວເຜົ່າໄທດຳ ຢູ່ຕາແສງຈຸງເຕີມ, ເທດສະບານ ເງ້ຍໂລະ, ແຂວງອຽນບ້າຍ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ວາດຟ້ອນແຊ ຈະຊ່ວຍທຸກໆຄົນຫຍັບມໍ່ເຂົ້າກັນກວ່າ, ຈາກຂັ້ນເທິ່ງລົງຮອດຂັ້ນລຸ່ມ, ຈາກຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ຕະຫຼອດຮອດໄວໜຸ່ມ. ວາດຟ້ອນແຊສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມສະເໝີພາບຢ່າງສູງ, ດັ່ງນັ້ນ ເມື່ອຊາວເຜົ່າໄທດຳມີງານດອງ, ພິທີເຂົ້າເຮືອນໃໝ່ຫຼືເມື່ອຈັດງານລ້ຽງທຸກຄັ້ງ, ຖ້າຫາກບໍ່ມີຟ້ອນແຊ ກໍບໍ່ມ່ວນແຕ່ຢ່າງໃດເລີຍ ”
ແຂກທ່ອງທ່ຽວເມື່ອມີໂອກາດມາຢ້ຽມຢາມເມືອງຫຼໍ່, ກໍຈະໄດ້ເຊື່ອມຕົວເຂົ້າກັບບັນຍາກາດງານບຸນພາວະນາໃຫ້ລະດູການຜະລິດໄດ້ຮັບຜົນດີ, ວາດຟ້ອນແຊປະສານກັບວາດຟ້ອນຈົມຈຽງໃນທ່າມກາງສຽງແຄນດັງກ້ອງກັນວານໄປທົ່ວເຂດ. ນັ່ງຂ້າງເຕົາໄຟທີ່ອົບອຸ່ນ, ພ້ອມກັນຊິມລົດຊາດພິເສດຂອງບັນດາເຍື່ອງອາຫານ ທ້ອງຖິ່ນທີ່ເປັນເອກະລັກ, ພ້ອມກັນຍົກຈອກເພື່ອອວຍພອນສຸຂະພາບ…ແຂກທ່ອງທ່ຽວອາດຈະລືມຄວາມອິດເມືອ່ຍ, ວຽກງານທີ່ໜັກໜາໃນການຊີວິດປະຈຳວັນ. ຮອດຍາມເລີກລາຈາກກັນ, ໃຜໆກໍຫວັງຢາກໄດ້ກັບຄືນຢ້ຽມຢາມ ເມືອງຫຼໍ່ໃນມື້ບໍ່ຊ້ານີ້.