ໂດຍແມ່ນໜອງນ້ຳຈືດນອນຢູ່ໃນເຂດປ່າສະຫງວນບາເບ ໃນແຂວງບັກກ້ານຂອງຫວຽດນາມ, ບາເບແມ່ນໜອງນ້ຳຈືດໃຫຍ່ກ່ວາໝູ່ໃນປະເທດຫວຽດນາມ ແລະ ແມ່ນໜຶ່ງໃນຈຳນວນ 100 ໜອງນ້ຳຈືດໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນໂລກ. 3 ສາຂາຂອງໜອງແມ່ນເຊື່ອມຕໍ່ກັນ ຖືກເອີ້ນດ້ວຍຊື່ວ່າ ແປເລີມ, ແປລູ່, ແປແລ່ງ. ຄຸນຄ່າທີ່ໃຫຍ່ກວ່າໝູ່ຂອງໜອງບາເບແມ່ນ ທັດສະນີຍະພາບດ້ານທໍລະນີທີ່ເປັນເອກະລັກ, ຄຸນຄ່າທີ່ພົ້ນເດັ່ນທາງດ້ານທໍລະນີ ແລະ ຄຸນຄ່າອັນໃຫຍ່ຫຼວງກ່ຽວກັບຊີວະນາໆພັນ.
ໜອງ ບາເບ, ໜອງນ້ຳຈືດຢູ່ເທິ່ງພູໃຫຍ່ກ່ວາໝູ່ ໃນປະເທດ ຫວຽດນາມ
|
ໜອງ ບາເບຕາມພາສາທ້ອງຖິ່ນຖືກເອີ້ນວ່າ “ ຊະລາມແປ ” ໝາຍຄວາມວ່າ “ 3 ໜອງ ”. ນີ້ແມ່ນຊືເອີ້ນລວມຂອງ 3 ໜອງເຊື່ອມຕໍ່ກັນຊຶ່ງລວມມີ : ແປເລີມ, ແປລູ່ ແລະ ແປແລ່ງ. ໜອງ ບາເບແມ່ນນອນຢູ່ລະຫວ່າງ 2 ເມືອງຄື ບາເບ ແລະ ເຈິດົນໃນແຂວງບັກກ້ານ. ຕາມບັນດານັກທໍລະນີສາດແລ້ວ, ໜອງແມ່ນນອນຢູ່ຄວາມສູງ 145 ແມດ ເມື່ອທຽບໃສ່ໜ້ານ້ຳທະເລ ແລະ ໄດ້ເປັນຮູບເປັນຮ່າງກ່ອນນີ້ກວ່າ 200 ລ້ານປີ. ຢູ່ອ້ອມແອ້ມໜອງແມ່ນບັນດາສາຍພູຫີນປູນເກົ່າແກ່, ມີຈຸດພິເສດສະເພາະ. ຍ້ອນວ່າໃນວິວັດການຫັນປ່ຽນດ້ານທໍລະນີ, ຫີນປູນຢູ່ບໍລິເວນນີ້ໄດ້ຫັນມາເປັນຫີນແກ້ວ. ປີ 1995, ໜອງບາເບໄດ້ຮັບການຮັບຮູ້ໃນກອງປະຊຸມໜອງນ້ຳຈືດໂລກ ຊຶ່ງຈັດຂຶ້ນຢູ່ອາເມລິກາວ່າ ແມ່ນໜຶ່ງໃນຈຳນວນໜອງ ນ້ຳຈືດພິເສດ 20 ແຫ່ງຂອງໂລກຄວນໄດ້ຮັບການຮັກສາ. ປີ 2011, ອົງການ UNESCO ໄດ້ຮັບຮູ້ ໜອງ ບາເບແມ່ນເຂດ Ramsar (ເຂດດິນນ້ຳຖ້ວມທີ່ມີຄວາມສຳຄັນສາກົນ) ທີ 3 ຂອງຫວຽດນາມ. ນ້ຳໃນໜອງ ບາເບ ຫັນປ່ຽນຕາມລະດູຝົນ ແລະ ລະດູແລ້ງ. ອ້າຍເອົາດິງເຮື້ອງ ຢູ່ຕາແສງຄາງນິງ, ເມືອງບາເບປະກອບອາຊີບຂັບເຮືອຢູ່ໜອງບາເບ ແນະນຳວ່າ :
“ ນ້ຳຂອງໜອງ ບາເບ ຂຽວງາມຕະຫຼອດປີ. ຮອດຍາມນ້ຳແກ່ງ, ລະດູໃບໄມ້ໄມ້ຫຼົ່ນ, ໃນໜ້າໜອງກໍມີໃບໄມ້ຫຼົນ່ຢູ່ບາງຈຸດ. ຕອນເຊົ້າຫາຕອນທ່ຽງ, ນ້ຳໃນໜອງໃສເຢັນ ແລະ ຂຽວງາມ. ຍອດຍາມນ້ຳແກ່ງຖ້ວມ, ນ້ຳຢູ່ແມ່ນ້ຳໄຫຼມາ, ພາໃຫ້ນ້ຳຂຸ້ນ, ແຕ່ພາຍຫຼັງພຽງ 2 ວັນ, ນ້ຳໃນໜອງກໍກັບຄືສູ່ຂຽວງາມ ”
ມາຮອດໜອງ ບາເບ, ແຂກທ່ອງທ່ຽວອາດຈະຂີ່ເຮືອໄມ້ອ້ອມແອ້ມໜອງເພື່ອຮັບຊົມທິວທັດທຳມະຊາດທີ່ສວຍງາມເຊັ່ນ: ຖ້ຳ, ນ້ຳຕົກຕາດຢູ່ຍອດນ້ຳ. ອ້າຍເອົາດິງເຮື້ອງ ຢູ່ຕາແສງຄາງນິງ, ເມືອງບາເບປະກອບອາຊີບຂັບເຮືອຢູ່ໜອງບາເບ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ນັບແຕ່ກ່ອນເປັນຕົ້ນມາ, ແຂກມາທ່ຽວຢູ່ໜອງ ບາເບ ກໍລ້ວນແຕ່ຍ້ອງວ່າ ໜອງງາມທີ່ສຸດ. ເມື່ອນັ່ງເທິ່ງເຮືອ ກໍຮູ້ສຶກສະຫວາດສະເຫວີຍ. ຖ້າຫາກຂີ່ເຮືອອ້ອມໜອງ ແມ່ນຕ້ອງໃຊ້ເວລາປະມານ ຊົ່ວໂມງເຄິ່ງ, ສ່ວນໄປທຸກໆບ່ອນ ແມ່ນຕ້ອງໃຊ້ເວລາປະມານ 4-5 ຊົ່ວໂມງ. ລວງຍາວຂອງໜອງ ບາເບແມ່ນປະມານ 9 ກມ, ລວງກ້ວາງແມ່ນປະມານ 1 ກມ ”
ຢູ່ກາງໜອງມີ 2 ດອນເຊັ່ນ: ດອນອານມ້າ ແລະ ດອນບາກ້ວາ. ຢູ່ອ້ອມແອ້ມໜອງແມ່ນກຸ່ມສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວເຊັ່ນ: ສະຕຽນ, ດອນປໍຢາມ້າຍ, ຖ້ຳປວງ, ນ້ຳຕົກຕາດ ເດົາດັງ… ໜອງ ບາເບຍັງແມ່ນທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງປານ້ຳຈືດປະມານ 50 ປະເພດ, ໃນນັ້ນມີປະເພດທີ່ມີຄ່າຫາຍາກ ພ້ອມກັບພຶກສາຊາດທີ່ມີຄ່າຫາຍາກມີຊື່ໃນປຶ້ມແດງຫວຽດນາມ. ປ້າມາທິທິ້ງ ຊາວເຜົ່າໄຕ, ຜູ້ຂາຍເຄື່ອງທີ່ລະນຶກຢູ່ບໍລິເວນໜອງ ບາເບໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ໃນໜອງ ບາເບ, ມີປາ, ກຸ້ງ, ຫອຍກີ້, ຫອຍມຸກ ຊຶ່ງມີຂາຍໃນຕະຫຼອດປີ. ແຂກທ່ອງທ່ຽວກໍມາຊື້ຫຼາຍທີ່ສຸດ. ລາຄາປະມານ 170.000 ດົງ/ໂລ. ຢູ່ນີ້ຍັງມີສິນພິເສດຫຼາຍຢ່າງເຊັ່ນ: ເຂົ້າຫຼາມ, ເຫັດ, ເຫັດຫອມ, ເສັ້ນລ້ອນ....ທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນເອົາມາຈາກປ່າ ແລະ ເປັນສິນພິເສດຂອງບັກກ້ານ, ບາເບ ”
ໃນທ່າມກາງບັນຍາກາດທີ່ມິດງຽບ, ເຢັນສະບາຍ, ນັ່ງໃຕ້ຮົ່ມເຢັນຂອງຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່, ໄດ້ຊົມຄວາມງາມຢູ່ໜ້ານ້ຳໃນໜອງ ແລະ ໄດ້ຟັງສຽງພິນຕິ້ງຂອງເຈົ້າຂອງຮ້ານ, ຜູ້ຄົນທັງຫຼາຍຕ່າງກໍຮູ້ສຶກສະບາຍໃຈ. ໜອງ ບາເບແມ່ນແຫ່ງມີຄວາມປອງດອງຂອງປ່າໄມ້, ແມ່ນ້ຳລຳເຊ ພ້ອມກັບອາກາດເຢັນສະບາຍຢູ່ເຂດພູດອຍ. ຈຸດເວລາທີ່ງາມກວ່າໝູ່ໃນປີ ແມ່ນໃນຍາມລະດູຮ້ອນ, ຕົ້ນລະດູໃບໄມ້ຫຼົ່ນຫຼືລະດູບານໃໝ່.
ຄວາມງາມຂອງໜອງບາເບຍັງໄດ້ຕິດພັນກັບເຮືອໄມ້ຊຶ່ງເປັນສິ່ງໜຶ່ງທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ສຳລັບໜອງ ບາເບ. ຢູ່ໜ້າໜອງ ບາເບ ທີ່ມິດງຽບ, ບໍ່ເກີດມີຄື້ນແຕ່ຢ່າງໃດ, ຮູບພາບເຮືອໄມ້ຄ່ອຍແລ່ນເທິ່ງໜ້ານ້ຳ, ໄດ້ເຮັດໃຫ້ແຂກທ່ອງທ່ຽວມີຄວາມປະທັບໃຈຕໍ່ໜ້າຄວາມງາມດັ່ງໃນຝັນຂອງທິວທັດທຳມະຊາດຢູ່ແຫ່ງນີ້.