ເພື່ອນພອນໄຊ, ນັກສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດລາວ ໄດ້ຖາມວ່າ: ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ວ່າ ຫວຽດນາມ ມີຝັ່ງທະເລແຕ່ເໜືອຮອດໃຕ້, ດິນດອນອຸດົມສົມບູນ ແລະ ຈະເລີນ. ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ຮູ້ວ່າ ຝັ່ງທະເລຂອງຫວຽດນາມ ລວງຍາວເທົ່າໃດກ.ມ, ມີເກາະໃຫຍ່ນ້ອຍຈັກແຫ່ງ ແລະ ເກາະແຫ່ງໃດແມ່ນເກາະໃຫຍ່ກວ່າໝູ່ຢູ່ຫວຽດນາມ?
ເພື່ອນພອນໄຊ ທີ່ຮັກແພງ, ຕາມຕົວເລກທີ່ໄດ້ປະກາດໃນແວບໄຊຂອງກະຊວງວິທະຍາສາດ, ເຕັກໂນໂລຊີຫວຽດນາມ ແລ້ວ, ຝັ່ງທະເລຂອງຫວຽດນາມ ມີລວງຍາວກວ່າ 3.000 ກມ. ປະຈຸບັນ ຫວຽດນາມ ມີເກາະ, ຫາດຫີນໃຕ້ນ້ຳໃຫຍ່ນ້ອຍກວ່າ 4.000 ແຫ່ງ. ໃນນັ້ນເກາະໃຫຍ່ກວ່າໝູ່ຂອງຫວຽດນາມ ແມ່ນເກາະ ຟຸ໋ກ໋ວກ ເຊິ່ງໄດ້ຮັບການຂະໜານນາມວ່າ ເກາະເພັດ, ເກາະຟຸ໋ກ໋ວກ ພ້ອມກັບບັນດາເກາະແຫ່ງອື່ນໄດ້ສ້າງເປັນເມືອງເກາະຟຸ໋ກ໋ວກ ຂຶ້ນກັບແຂວງກຽນຢາງ, ເນື້ອທີ່ຂອງເກາະແຫ່ງນີ້ແມ່ນ 589,23 ກ.ມ.
ເພື່ອນມີນາ ແກ້ວມາລີ, ຢູ່ແຂວງ ບໍ່ແກ້ວ, ໄດ້ສົ່ງອີແມວມາຍັງລາຍການໂດຍຖາມວ່າ: ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ວ່າ ຫວຽດນາມ ໄດ້ກາຍເປັນສະມາຊິກສະພາສິດທິມະນຸດ, ສະຫະປະຊາຊາດໄລຍະປີ 2014 – 2016. ສະນັ້ນ, ໃນປີທຳອິດທີ່ຫວຽດນາມ ກາຍເປັນສະມາຊິກສະພາສິດທິມະນຸດ, ຫວຽດນາມ ບັນລຸໄດ້ບັນດາຜົນງານພົ້ນເດັ່ນໃດແດ່?
ເພື່ອນມີນາ ແກ້ວມາລີ ທີ່ຮັກແພງ, ຫວຽດນາມ ຫາກໍ່ສິ້ນສຸດປີທຳອິດໃນອາຍຸການ ເປັນສະມາຊິກຂອງສະພາສິດທິມະນຸດ ສະຫະປະຊາຊາດ (ສປຊ) ໄລຍະ 2014-2016. ເຖິງວ່າເປັນສະມາຊິກໃຫມ່ກໍຕາມ ແຕ່ຍາມໃດ ຫວຽດນາມ ກໍສະແດງຈິດໃຈຄວາມຮັບຜິດຊອບສູງໃນບັນດາວຽກງານລວມຂອງສະພາສິດທິມະນຸດ, ປະກອບສ່ວນຢ່າງຕັ້ງຫນ້າເຂົ້າໃນການຮັບປະກັນສິດຂອງບັນດາກຸ່ມຄົນຖືກສ່ຽງໄພສູງກວ່າເພື່ອນ, ບັນຫາສະບຽງອາຫານ, ສຸຂະພາບ, ນ້ຳສະອາດ.. ເຄີຍແມ່ນບັນດາບັນຫາຂອງບັນດາປະເທດພວມພັດທະນາ. ຈຸດເວລາເລີ່ມອາຍຸການເປັນສະມາຊິກ ສະພາສິດທິມະນຸດ ກໍແມ່ນຈຸດເວລາທີ່ຫວຽດນາມ ກະກຽມລາຍງານກ່ຽວກັບກົນໄກທົບທວນຄືນປະຈຳໄລຍະດ້ານສິດທິມະນຸດ (UPR) ຄັ້ງທີ 2. ຫວຽດນາມ ຍັງເປັນເຈົ້າການເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຕັ້ງຫນ້າບັນດາເວທີປາໄສຫລາຍຝ່າຍ ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງສິດທິມະນຸດຄື: ກອງປະຊຸມສະມັດຊາໃຫຍ່ ສປຊ, ຄະນະກຳມະການພັດທະນາສັງຄົມ ແລະ ຄະນະກຳມະການຕຳແຫນ່ງແມ່ຍິງ (ຂຶ້ນກັບສະພາເສດຖະກິດສັງຄົມຂອງ ສປຊ), ອົງການແຮງງານສາກົນ… ຢູ່ລະດັບພາກພື້ນ, ຫວຽດນາມ ກໍສະແດງໃຫ້ເຫັນບົດບາດຕັ້ງຫນ້າໃນອົງການສິດທິມະນຸດແຫ່ງຊາດ ອາຊຽນ (AICHR) ເມື່ອເປັນປະທານຈັດຕັ້ງກອງປະຊຸມສຳມະນາຂອງ AICHR ຢູ່ ຮ່າໂນ້ຍ. ພ້ອມກັບບັນດາກົນໄກຫລາຍຝ່າຍ, ໃນປີຜ່ານມາ ຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ຜັນຂະຫຍາຍກົນໄກເຈລະຈາສອງຝ່າຍກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ, ໃນນັ້ນ ພົ້ນເດັ່ນແມ່ນການໂອ້ລົມສົນທະນາກັບອາເມລິກາ, ອົດສະຕາລີ, ສະວິດ. ເຖິງວ່າຍັງມີຈຸດທີ່ແຕກຕ່າງກັນ, ແຕ່ບັນດາການເຈລະຈາລ້ວນແຕ່ດຳເນີນໄປບົນຈິດໃຈເປີດເຜີຍ, ກົງໄປກົງມາ, ສ້າງສັນ, ຊ່ວຍເພີ່ມທະວີຄວາມເຂົ້າໃຈ ແລະ ຫນູນຊ່ວຍວິວັດການສ້າງຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈລະຫວ່າງ ຫວຽດນາມ ແລະ ບັນດາປະເທດຕ່າງໆທີ່ມີຄວາມສົນໃຈ. ໄປຄຽງຄູ່ກັບເລື່ອງຕັ້ງຫນ້າປະຕິບັດຄວາມຮັບຜິດຊອບເປັນສະມາ ຊິກຂອງສະພາສິດທິມະນຸດ ສປຊ, ຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ບັນລຸບັນດາໝາກຜົນຢ່າງຈະແຈ້ງໃນການສ້າງລະບົບກົດໝາຍ, ນະໂຍບາຍກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດໃຫ້ສົມບູນແບບ ກໍຄືການປະຕິບັດສິດທິມະນຸດໃນຕົວຈິງ. ປີ 2014, ຫວຽດນາມ ເປັນຄັ້ງທຳອິດຜັນຂະຫຍາຍລັດຖະທຳມະນູນປີ 2013 ດ້ວຍລາຍການສະເພາະກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ. ປີ 2014 ກໍເປັນຂີດໝາຍສຳຄັນກ່ຽວກັບການເຂົ້າຮ່ວມ, ປະຕິບັດບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາສາກົນກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ, ເມື່ອສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ 13 ໃຫ້ສັດຕະຍາບັນເລື່ອງເຂົ້າຮ່ວມສົນທິສັນຍາຕ້ານການທໍລະມານ ແລະ ສົນທິສັນຍາກ່ຽວກັບສິດຂອງຄົນພິການ ແລະ ຫວຽດນາມ ປ້ອງກັນບົດລາຍງານແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການປະຕິບັດສົນທິສັນຍາກ່ຽວ ກັບບັນດາສິດເສດຖະກິດ, ວັດທະນະທຳ ແລະ ສັງຄົມເມື່ອເດືອນ 11/2014 ສຳເລັດຜົນ. ເປັນຫນ້າສົນໃຈແມ່ນບໍ່ຫົວຊາຕໍ່ບັນດາຄວາມຫຍຸ້ງຍາກພາວະວິໄສ ດ້ານເສດຖະກິດ ສັງຄົມ, ຫວຽດນາມ ຍັງຄົງບັນລຸໄດ້ບັນດາຜົນງານສຳຄັນກ່ຽວກັບການຮັບປະກັນສິດທິ ມະນຸດໃນທຸກແງ່ມູມ, ຈາກການລົບລ້າງຄວາມອຶດຫິວຫລຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ, ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ, ຮັບປະກັນຊີວິດສັງຄົມຕະຫລອດຮອດການຍົກສູງຊີວິດທາງດ້ານວັດທະ ນະທຳ, ຈິດໃຈໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ. ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ການດຳເນີນຊີວິດດ້ານວັດທະນະທຳ, ສາສະຫນາ, ການເຫລື້ອມໃສຂອງປະຊາຊົນໄດ້ຮັບການຕອບສະຫນອງຢ່າງຟົດຟື້ນ ແລະ ເປັນຫລາຍຮູບຫລາຍແບບ ຜ່ານບັນດາເຫດການຄື: ວັນບຸນວິສາຂະບູຊາສາກົນ- Vesak ສປຊ, ວັນບຸນ ຄຼິດສະມາດ ກໍຄືບັນດາງານບຸນທີ່ເປັນມູນເຊື້ອໃນທົ່ວເຂດພາກຂອງທັງປະເທດ. ໝາກຜົນພົ້ນເດັ່ນໃນການປະຕິບັດສິດທິມະນຸດຂອງຫວຽດນາມ ໃນຕົວຈິງກໍ່ໄດ້ຮັບການຕີລາຄາສູງຈາກປະຊາຄົມໂລກ. ບັນດາໝາກຜົນດັ່ງກ່າວ ໄດ້ປະກອບສ່ວນຍົກສູງທີ່ຕັ້ງບົດບາດຂອງຫວຽດນາມ ໃນເວທີສາກົນ, ຊ່ວຍໃຫ້ຫວຽດນາມ ສ້າງພາບພົດອັນດີງາມກ່ຽວກັບປະເທດທີ່ສຳເລັດຜົນໃນການປະຕິບັດ ບັນດາເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດຂອງ ສປຊ ກ່ຽວກັບສິດທິມະນຸດ, ໃນນັ້ນ ມີບັນຫາສຶກສາ, ສາທາລະນະສຸກ, ຄວາມສະເຫມີພາບລະຫວ່າງຍິງຊາຍ, ແຮງງານ, ການຫນູນຊ່ວຍຊາວຊົນເຜົ່າສ່ວນຫນ້ອຍ, ລົບລ້າງຄວາມອຶດຫິວຫລຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ.
ດັ່ງທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງແມ່ນເນື້ອໃນຄຳຖາມຂອງຜູ້ຟັງບາງທ່ານທີ່ຝາກມາລາຍການໃນອາທິດຜ່ານມາ, ຫວັງວ່າ ທ່ານຜູ້ຟັງຈະສືບຕໍ່ຝາກຈົດໝາຍ, ອີແມວ ຫຼື ໂທລະສັບມາຫາລາຍການເພື່ອປະກອບຄຳເຫັນ ຊ່ວຍລາຍການນັບມື້ນັບດີກວ່າເກົ່າ. ພວກເພື່ອນສາມາດຝາກຈົດໝາຍມາຍັງລາຍການໂດຍຈ່າໜ້າຊອງວ່າ: ພາກພາສາລາວ, ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງຫວຽດນາມ, ເຮືອນເລກທີ 45 ຖະໜົນ ບ່າຈ້ຽວ, ຮ່າໂນ້ຍ. ຫຼືໂທລະສັບໂດຍກົງກໍ່ໄດ້ຕາມເບີໂທ 0084.43.8256631 ຫຼືສົ່ງອີແມວດ້ວຍລະຫັດ laovov@yahoo.com ຫຼື laovov5@gmail.com.