(vovworld) - ຊາວເຜົ່າເມື່ອງຢູ່ຮ່ວາບິ່ງ ມີປະເພນີບູຊາບັນພະບຸລຸດ ແລະ ເຊື່ອຖືເທວະດາຟ້າແຖນ. ໃນການດຳລົງຊີວິດ, ເຂົາເຈົ້າເຄົາລົບນັບຖືໝໍຜີ ແລະ ຖືໝໍຜີເປັນຜູ້ເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງເທວະດາຟ້າແຖນກັບໂລກມະນຸດ. ໃນບ້ານ, ໝໍຜີແມ່ນຜູ້ປະຕິບັດວຽກງານບາງຢ່າງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງການເຊື່ອຖື, ຈິດວີນຍານຂອງບຸກຄົນ, ຄອບຄົວ ແລະ ວົງຄະນາຍາດ.
ໝໍຜີຊົນເຜົ່າເມື່ອງ
(ພາບອິນເຕີແນດ)
ຢູ່ຮ່ວາບິ່ງ ມີໝໍຜີປະມານ 300 ຄົນ. ເຂົາເຈົ້າມີບົດບາດສຳຄັນໃນຊີວິດດ້ານຈິດວີນຍານ ແລະ ການເຫຼື້ອມໃສຂອງຊາວເຜົ່າເມື່ອງທີ່ສຸດ. ໝໍຜີບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນຜູ້ມີຄວາມສາມາດຈື່ຈຳໄດ້ດີບົດສວດນັບຮ້ອຍບົດເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງມີສີລະປະສວດມົນ, ມີນຳ້ສຽງໄດ້ດີ, ຟັງງ່າຍອີກດ້ວຍ. ສຽງຂອງໝໍຜີບາງເທື່ອເປັນສຽງແຂງ, ສັກກະລະບູຊາ, ບາງເທື່ອໂສກເສົ້າຫງ່ວມເຫງົາ, ເໝາະສົມກັບຊີວິດຕົວຈິງ, ສ້າງຄວາມສະເທືອນໃຈ, ແບ່ງເປັນຄວາມທຸກບໍ່ພຽງແຕ່ສຳລັບຜູ້ທີ່ໄດ້ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ, ຫາກນັບທັງຜູ້ທີ່ຍັງມີຊີວິດອີກດ້ວຍ. ທ່ານ ບູ່ຍວັນລຸ່ງ, ໝໍຜີຢູ່ເມືອງເຕິນຫຼາກ, ຮ່ວາບິ່ງ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ໝໍຜີແມ່ນຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບການສືບທອດອາຊີບນີ້ຈາກລຸ້ນກ່ອນໃນຄອບຄົວ, ທີສອງຕ້ອງແມ່ນຜູ້ທີ່ມີໃຈບຸນ, ບໍລິສຸດ. ເວົ້າຈາຕ້ອງເດັດດຽວ, ຈະແຈ້ງ. ໃນບ້ານມີໝໍຜີຫຼາຍຄົນ, ທັງຜູ້ເຖົ້າ ແລະ ຜູ້ໜຸ່ມອີກ. ກ່ອນນີ້ແມ່ນສືບທອດປາກຕໍ່ປາກ, ແຕ່ປະຈຸບັນຕ້ອງຂຽນອອກເພື່ອຂຶ້ນໃຈ“.
ໝໍຜີບໍ່ພຽງແຕ່ຮູ້ໄດ້ດີກ່ຽວກັບຕົວໜັງສືເດີມ, ມີປື້ມເດີມຫຼາຍຫົວ, ຮູ້ຮີດຄອງປະເພນີ, ບັນດາພິທີງານບຸນຂອງຊົນເຜົ່າເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແມ່ນຜູ້ມີຄວາມສາມາດພົວພັນ, ພາວະນາຂໍໃຫ້ເທວະດາຟ້າແຖນບັນດານໃຫ້ມະນຸດມີຊີວິດອີ່ມໜຳສຳລານ ແລະ ມີຄວາມຜາສຸກອີກ. ນອກນັ້ນ, ໝໍຜີຍັງເປັນຜູ້ແນະນຳໃຫ້ມະນຸດວິທີຮັບມືກັບບັນດາກຳລັງອະພິທຳມະຊາດທີ່ເໝາະສົມກັບຫຼັກສິນທຳ ແລະ ມູນເຊື້ອວັດທະນະທຳຂອງຊາດ ກໍ່ຄືກົດເກນຂອງຊີວິດອີກ. ທ່ານ C. Robequain, ນັກຄົ້ນຄ້ວາວັດທະນະທຳພື້ນເມືອງຂອງຝລັ່ງ ໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ: “ຊາວເຜົ່າເມື່ອງຢູ່ຮ່ວາບິ່ງ ແລະ ແທງຮ໋ວາ, ມີຊື່ສຽງດ້ວຍບັນດາໝໍຜີທີ່ມີຄວາມເກັ່ງກ້າສາມາດ“. ນັບແຕ່ກ່ອນມາຮອດປະຈຸບັນ, ຊາວເຜົ່າເມື່ອງຍັງຄົງຮັກສາຄວາມງາມໃນປະເພນີບູຊາ. ທ່ານ ລຸ່ງ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ຊາວເຜົ່າເມື່ອງມີບົດສວດຫຼາຍບົດ. ຕົວຢ່າງຄືບົດສວດທີ່ດິນ, ສວດເທວະດາເຕົາໄຟ, ຫຼືບົດສວດໃນບຸນປີໃໝ່ກໍ່ແຕກຕ່າງກັນ ແລະ ທັງໝົດລ້ວນແຕ່ເປັນພາສາຂອງຊົນເຜົ່າເມື່ອງ. ແຕ່ລະບົດຕ້ອງອ່ານໃນເວລາ 1 ຊົ່ວໂມງ, ເພື່ອແນໃສ່ຂໍໃຫ້ຄອບຄົວທຳມາຫາກິນໄດ້ຮັບຜົນດີ, ມີໄກ່, ມີໝູຫຼາຍໂຕ ”.
ໝໍຜີພວມທຳພິທີ
(ພາບອິນເຕີແນດ) ໃນຊີວິດຂອງຊາວເຜົ່າເມື່ອງມີພິທີບູຊາຫຼາຍຢ່າງຄື: ບູຊາບ້ານ, ເມືອງເພື່ອຂໍໃຫ້ບ້ານເມືອງມີຄວາມຢູ່ເຢັນເປັນສຸກ, ບູຊາປ່າ ເພື່ອຂໍເທວະດາປ່າບັນດານໃຫ້ພູຜາປ່າໄມ້, ບ້ານເມືອງມີຄວາມສະຫງົບ ແລະ ຈະເລີນ, ບູຊາເພື່ອໃຫ້ວີນຍານຂອງຜູ້ທີ່ເສຍຊີວິດໄປແລ້ວໄດ້ຂຶ້ນແດນສະຫວັນ ຫຼືບູຊາເມື່ອມີຄົນເຈັບເປັນ, ເຂົ້າເຮືອນໃໝ່, ງານແຕ່ງດອງ, ລົງທົ່ງ… ໝໍຜີຊ່ວຍໃຫ້ວົງຄະນາຍາດຫຼາຍທີ່ສຸດໃນການປັບປຸງຊີວິດທາງດ້ານຈິດໃຈ, ສ້າງຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈ ແລະ ມານະຈິດໃຫ້ແກ່ມະນຸດຕໍ່ໜ້າການທົດສອບຂອງຊີວິດ, ຊ່ວຍມະນຸດມຸ່ງໄປສູ່ເຈດຕະນາດີ, ມີແບບແຜນດຳລົງຊີວິດທີ່ດີ ແລະ ປະຕິບັດຕາມການສັ່ງສອນຂອງບັນພະບຸລຸດ ແລະ ຮີດຄອງປະເພນີຂອງບ້ານເມືອງ.
“ມື້ນີ້ຕ້ອນຮັບບຸນປີໃໝ່. ຂ້າພະເຈົ້າຊື້ດອກໄມ້ເຄື່ອງຂອງຕ່າງໆມາບູຊາເພື່ອພາວະນາຂໍໃຫ້ບັນພະບຸລຸດບັນດານໃຫ້ລູກຫຼານທຳມາຫາກິນໄດ້ຮັບຜົນດີ .”
ຊີວິດທາງດ້ານຈິດໃຈສ່ວນໃດສ່ວນໜຶ່ງຂອງຊາວເຜົ່າເມື່ອງສະແດງອອກຜ່ານພິທີບູຊາ. ທ່ານ ບູ່ຍວັນເຕື໋ອ, ຊາວເຜົ່າເມື່ອງຢູ່ຕາແສງຟອງຟູ໋, ເມືອງເຕິນຫຼາກ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ, ຊາວເຜົ່າເມື່ອງເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດເຖິງພິທີບູຊາທ້າຍປີ, ເພື່ອລາຍງານຕໍ່ບັນພະບຸລຸດທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງໃນໜຶ່ງປີຜ່ານມາ ແລະ ເຊື້ອເຊີນເຂົາເຈົ້າກັບມາເອົາບຸນປີໃໝ່ພ້ອມກັບຄອບຄົວ.
“ໝໍຜີແມ່ນຜູ້ມີຄວາມສຳຄັນທີ່ສຸດໃນຊີວິດຂອງຊາວເຜົ່າເມື່ອງ. ສຳລັບຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າ, ເມື່ອຈັດພາເຂົ້າສົ່ງທ້າຍປີເກົ່າຕ້ອນຮັບປີໃໝ່ດ້ວຍເຂົ້າໜຽວ ແລະ ໄກ່ຕົ້ມນັ້ນ, ຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າຈະຈັດເອງ, ແຕ່ຮອດມື້ບຸນປີໃໝ່ແມ່ນຕ້ອງເຊີນໝໍຜີມາເຮັດ, ໃນພິທີນີ້, ໝໍຜີຕ້ອງສວດມົນໃນເວລາ 1 ຊົ່ວໂມງດ້ວຍພາສາສະເພາະຂອງໝໍຜີ ”.
(ພາບອິນເຕີແນດ) ປ້າ ບູ່ຍທິບຽນ, ຢູ່ຕາແສງຟອງຟູ໋, ຖືວ່າ, ບັນດາບົດສວດໃນພິທີຕ່າງໆຄືດັ່ງກຳລັງແຮງທີ່ຈຳເປັນໃນຊີວິດທາງດ້ານຈິດໃຈຂອງຊາວເຜົ່າເມື່ອງນັບແຕ່ດົນນານມານີ້.
“ຕາມປະເພນີຂອງຊົນເຜົ່າເມື່ອງແລ້ວ, ຖ້າໝໍຜີມາທຳພິທີສວດມົນ, ປີໃໝ່ຈຶ່ງປະສົບແຕ່ຄວາມໂຊກດີ. ດັ່ງນັ້ນຮອດບຸນປີໃໝ່ຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າເຄີຍເຊີນໝໍຜີມາສວດມົນ. ໝໍຜີມີແຕ່ເຮັດບຸນທຳຄຸນເທົ່ານັ້ນ, ຫາກບໍ່ເຮັດຫຍັງເພື່ອສົ່ງຜົນສະທ້ອນບໍ່ດີເຖິງປະຊາຊົນ”.
ໝໍຜີໄດ້ຮັບການສືບທອດຈາກລຸ້ນນີ້ຕໍ່ລຸ້ນອື່ນໆ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນສີສັນວັດທະນະທຳສະເພາະຂອງຊາວເຜົ່າເມື່ອງ. ໝໍຜີກໍ່ແມ່ນຜູ້ປະກອບສ່ວນຮັກສາວັດທະນະທຳທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງຊົນເຜົ່າຕົນ. ຊ່ວຍໃຫ້ວົງຄະນາຍາດຊາວເຜົ່າເມື່ອງມຸ່ງໄປສູ່ຊີວິດທີ່ດີງາມ.