(vovworld)- ເຮືອນຮ້ານຂອງຊາວເຜົ່າໄທດຳ ແມ່ນສັນຍາລັກແຫ່ງກົມກຽວລະຫວ່າງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ທຳມະຊາດ. ບັນດາເຮືອນຮ້ານຊອງຊາວເຜົ່າໄທດຳເຄີຍຖືກຕັ້ງຢູ່ໂນນພູສ້າງເປັນຮູບພາບທີ່ສວຍງາມຂອງເຂດພູຜາປ່າໄມ້ໄຕບັກໝາຍເຖິງເຂດທາງທິດຕາເວັນຕົກສຽງເຫນືອຫວຽດນາມ . ສະຖາປັດຕະຍະກຳຕະຫລອດຮອດວັດຖຸສິ່ງຂອງໃນເຮືອນຮ້ານແຕ່ລະຫລັງລ້ວນແຕ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນຮີດຄອງປະເພນີໃນການດຳລົງຊີວິດຂອງຊາວເຜົ່າໄທດຳ.
ເຮືອນຮ້ານຂອງຊາວເຜົ່າໄທດຳມີຫລັງຄາຄ້າຍຄືໂຕເຕົາ
ພາບ:hoabinh.edu.vn
|
ເຮືອນຮ້ານຂອງຊາວເຜົ່າໄທດຳມີຄວາມງາມພິເສດສະເພາະ. ເຮືອນຮ້ານໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງດ້ວຍໄມ້ທ່ອນ ແລະ ໄມ້ໄຜ່, ໄມ້ເຮ້ຍ…. ມູ່ງດ້ວຍຫຍ້າຫລືໃບຄໍ້. ສະຖາປັດຕະຍະກຳຂອງເຮືອນຮ້ານຂອງຊາວເຜົ່າໄທດຳ ແມ່ນລຽບງ່າຍແຕ່ວ່າແຫນ້ນຫນາຖາວອນ. ອ້າຍເລືອງວັນທຽດ, ນັກຄົ້ນຄ້ວາຂອງຫໍພິພິດທະພັນຊົນເຜົ່າວິທະຍາຫວຽດນາມ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ເຮືອນຮ້ານຂອງຊາວເຜົ່າໄທດຳມີຫລັງຄາຄ້າຍຄືໂຕເຕົາ. ເພາະວ່າ ເຂົາເຈົ້າຖືວ່າ ເຕົາໄດ້ສອນວິທີປຸກສ້າງເຮືອນໃຫ້ຊາວເຜົ່າໄທດຳ. ຢູ່ເທິງຫລັງຄາ ມີ ເຄົາກຸດ, ນັ້ນແມ່ນໄມ້ໄຜ່ 2 ຕອນ ຕັ້ງໄຂ່ວກັນ. ໄມ້ໃຜ່ ຫລືໄມ້ທ່ອນກໍໄດ້ຖືກແບ່ງເປັນຫລາຍຮູບແບບແຕກຕ່າງກັນ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນຊັ້ນຄົນຕ່າງໆໃນສັງຄົມ. ຜູ້ຮັ່ງມີຍາມໃດກໍເຮັດ ເຄົາກຸດເປັນຮູບດອກບົວ ແມ່ນສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມຮັ່ງມີ. ກົງກັນຂ້າມ ສາມັນຊົນ ເຮັດເຄົາກຸດ ດ້ວຍໄມ້ 2 ຕອນໄຂ່ວກັນ ແລະບໍ່ມີການແກະສະຫລັກລວດລາຍ.”
ສຳລັບຊາວເຜົ່າໄທດຳແລ້ວ, ເຮືອນຮ້ານແມ່ນການປະສົມປະສານຢ່າງກົມກຽວລະຫວ່າງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ທຳມະຊາດ ສະນັ້ນ ບັນດາເຮືອນຮ້ານ ແລະ ຂັ້ນໄດລ້ວນແຕ່ແມ່ນເລກຄີກ 3,5,7 ແລະ 9. ເຮືອນແຕ່ລະຫລັງເຄີຍມີຂັ້ນໄດ 2 ເບື້ອງ. ຂັ້ນໄດ ມີ 9 ຂັ້ນ ຢູ່ທ້າຍເຮືອນແມ່ນສະຫງວນໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງ. ສ່ວນຂັ້ນໄດທາງເບື້ອງຫນ້າມີ 7 ຂັ້ນ ແມ່ນສະຫງວນໃຫ້ແກ່ຜູ້ຊາຍ ແລະ ແຂກ. ເອື້ອຍ ຮ່ວາງມີງງວຽດ, ພະນັກງານຫໍພິພິດທະພັນຊົນເຜົ່າວິທະຍາຫວຽດນາມ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໃນເຮືອນຮ້ານຂອງຊາວເຜ່ົ່າໄທດຳ ມີຫລາຍສິ່ງແມ່ນສະແດງໃຫ້ເຫັນການເຫລື້ອມໃສພິເສດຮາວຈັບຂອງຂັ້ນໄດ.
“ສຳລັບຂັ້ນໄດຂອງແມ່ຍິງ, ເມື່ອລູກສາວຜູ້ຫນຶ່ງໃນຄອບຄົວບໍ່ທັນແຕ່ງງານ ຫລືແຕ່ງງານແລ້ວ ແຕ່ບໍ່ທັນມີລູກ, ນາງສາວຄົນນັ້ນຈະຈັບຮາວຂັ້ນໄດເພື່ອຫວັງເອົາຜູ້ຊາຍຜູ້ຫນຶ່ງມາເປັນຜົວໄດ້ ແລະ ມີລູກເຕົ້າແຂງແຮງ. ນີ້ແມ່ນການສະແດງໃຫ້ເຫັນທາງເພດຂອງຜູ້ຊາຍ. ຈຳນວນຂັ້ນໄດແມ່ນເລກຄີກ ໝາຍເຖິງຄວາມໂຊກດີ ແລະ ຫລີກລ້ຽງຜີ.”
ເຮືອນຮ້ານຂອງຊາວເຜົ່າໄທດຳ
ພາບ:internet
|
ແຕ່ລະຫ້ອງໃນເຮືອນຮ້ານກໍຖືກຈັດວາງ ແລະ ມີພາລະບົດບາດຢ່າງລະອຽດ. ຫ້ອງກາງແມ່ນບ່ອນທີ່ຊາວເຜົ່າໄທດຳຕັ້ງແທ່ນບູຊາ. ຢູ່ຫ້ອງນີ້ ພຽງແຕ່ຜູ້ຊາຍຈື່ງສາມາດເຂົ້ານອນ. ສ່ວນແມ່ຍິງ ເປັນຕົ້ນແມ່ນລູກໃພ້ເມື່ອຍ່າງຜ່ານຫ້ອງນີ້ຕ້ອງກົ້ມຫົວລົງ. ສຳລັບຊາວເຜົ່າໄທດຳ ຫ້ອງນີ້ແມ່ນສັກສິດ. ຊາວເຜົ່າຜູ້ໄທເອົາໃຈໃສ່ເຖິງບ່ອນຕຳ່ແພໄຫມ. ອ້າຍ ເລືອງວັນທຽດ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ໃນເມື່ຶອກ່ອນ ຜູ້ສາວຄົນໃດບໍ່ຮູ້ຈັກຕຳ່ແຜ່ນຈະບໍ່ສາມາດແຕ່ງງານໄດ້ ເພາະວ່າວັດຖຸສິ່ງຂອງທີ່ພໍ່ແມ່ມອບໃຫ້ເມື່ອແຕ່ງງານ ສ່ວນຫລາຍແມ່ນຜູ້ສາວເຮັດເອງຄື: ໝອນ, ຜ້າຫົ່ມ, ຜ່າປູຕຽງ ບໍ່ພຽງແຕ່ເຮັດມາໃຫ້ຄູ່ຜົວເມຍເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງມອບໃຫ້ຄອບຄົວເຈົ້າບ່າວອີກດ້ວຍ. ເພາະສະນັ້ນ ບ່ອນຕຳ່ແຜ່ນໃນເຮືອນແມ່ນໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ທີ່ສຸດ. ”
ເຮືອນຮ້ານຂອງຊາວເຜົ່າໄທດຳມີ ເຕົາໄຟ 2 ເຕົາ. ເຕົາຫນຶ່ງແມ່ນຕັ້ງຢູ່ກາງເຮືອນເພື່ອຮັບແຂກ. ສ່ວນເຕົາໄຟທາງຫລັງເຮືອນແມ່ນຮັບໃຊ້ການແຕ່ງກິນປະຈຳວັນ. ຕາມອ້າຍ ເລືອງວັນທຽດ ພຽງແຕ່ສັງເກດເບິ່ງເຕົາໄຟກໍຮູ້ໄດ້ເຖິງວັດທະນະທຳ, ການປະພຶດຂອງບັນດາສະມາຊິກໃນຄອບຄົວ.
“ເມື່ອສັງເກດເບິ່ງເຕົາໄຟກໍເຫັນໄດ້ວ່າ ຄອບຄົວນີ້ຄືແນວໃດ, ແມ່ນຊັ້ນຄົນໃດໃນສັງຄົມ. ເຕົາໄຟແມ່ນສັນຍາລັກຂອງເຮືອນຮ້ານ. ຊາວເຜົ່າໄທດຳຢ້ານທີ່ສຸດນັ້ນແມ່ນ ໃນເຮືອນຂອງຕົນບໍ່ມີຜູ້ດັງໄຟ, ນັ້ນແມ່ນຄອບຄົວທີ່ບໍ່ມີຄວາມສຸກ. ເຕົາໄຟຍັງຖືເປັນເຕົາຝີງນຳມາເຊິ່ງຄວາມອົບອຸ່ນໃນເຮືອນ, ແມ່ນບ່ອນທີ່ສະມາຊິກທຸກຄົນໃນຄອບຄົວເຕົ້າໂຮມກັນ.”
ສຳລັບຊາວເຜົ່າໄທດຳ, ປ່ອງຢ້ຽມຂອງເຮືອນຮ້ານຄືດັ່ງຫນ່ວຍຕາ. ສະນັ້ນ ເມື່ອມາຢ້ຽມຢາມເຮືອນຮ້ານຂອງຊາວເຜົ່າໄທດຳ ແຂກບໍ່ຄວນປີ່ນຫລັງໃສ່ປ່ອງຢ້ຽມ. ເຖິງວ່າ ຊີວິດປະຈຸບັນມີການປ່ຽນແປງຫລາຍແລ້ວກໍຕາມ ແຕ່ຊາວເຜົ່າໄທດຳຢູ່ ເຂດໄຕບັກ ຍັງກິນເຂົ້າຫນຽວ, ຈຳ້ແຈ່ວ, ນຸ່ງເສື້ອພື້ນເມືອງ ແລະ ຢູ່ເຮືອນຮ້ານຄືເກົ່າ. ເພາະວ່າ ເຮືອນຮ້ານແມ່ນຈິດວິນຍານ,ແມ່ນສັນຍາລັກຂອງຊາວເຜົ່າໄທຢູ່ ໄຕບັກ.