(vovworld)-ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້, ເຖິງວ່າຖືກຜົນກະທົບຈາກວິກິດການເສດຖະກິດໂລກກໍຕາມ, ແຕ່ຂະແຫນງກະສິກຳຫວຽດນາມຍັງຄົງແມ່ນຫນຶ່ງໃນບັນດາຂົງເຂດພົ້ນເດັ່ນຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດຫວຽດນາມ. ພິເສດ ບັນດາປະເພດສິນຄ້າສົ່ງອອກຄືຜະລິດຕະພັນກະເສດ, ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ ແລະ ສິນໃນນ້ຳໄດ້ປະກອບສ່ວນສຳຄັນເຂົ້າໃນວົງເງິນສົ່ງອອກສິນຄ້າລວມຂອງຫວຽດນາມ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ພາຍຫລັງ 5 ປີເຂົ້າເປັນສະມາຊິກອົງການການຄ້າໂລກ(WTO), ຜະລິດຕະພັນສົ່ງອອກຫລາຍປະເພດບໍ່ທັນນຳມາເຊິ່ງມູນຄ່າສົ່ງອອກສູງ, ຕ້ອງປະເຊີນຫນ້າກັບຮົ້ວກີດຂວາງພາສີຈາກບັນດາປະເທດນຳເຂົ້າສິນຄ້າເປັນປະຈຳ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວເປັນສິ່ງທ້າທາຍໃຫ້ແກ່ຂະແຫນງກະສິກຳ ຫວຽດນາມ ພາຍຫລັງເຂົ້າເປັນສະມາຊິກ WTO.
ການສົ່ງອອກກະສິກຳ, ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ ແລະ ສິນໃນນ້ຳ ກວມ 25-30% ຍອດມູນຄ່າການສົ່ງອອກຂອງທັງປະເທດຫວຽດນາມໃນ 5 ປີຜ່ານມາ
ພາບ:internet
|
ຜ່ານ 25 ປີແຫ່ງການປ່ຽນໃຫມ່ ພື້ນຖານກະສິກຳຫວຽດນາມ ບັນລຸໄດ້ຜົນງານຫລາຍຢ່າງ, ການຜະລິດພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ ແລະ ເປັນປົກກະຕິ ດ້ວຍລະດັບເຕີບໂຕສະເລ່ຍ 4,3%/ປີ; ໃນນັ້ນການສົ່ງອອກກະສິກຳ, ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ ແລະ ສິນໃນນ້ຳ ຍາມໃດກໍກວມ 25-30% ຍອດມູນຄ່າການສົ່ງອອກຂອງທັງປະເທດໃນ 5 ປີຜ່ານມາ. ມາຮອດປະຈຸບັນ, ຫວຽດນາມ ມີຜະລິດຕະພັນກະເສດສົ່ງອອກບາງປະເພດນັບມື້ນັບມີທີ່ຕັ້ງໃນເວທີສາກົນຄື: ການສົ່ງອອກເຂົ້າສານບາງປະເພດຂອງຫວຽດນາມຢືນອັນດັບ 2 ໃນໂລກ, ການສົ່ງອອກກາເຟ, ໝາກມ່ວງຫິມະພານ, ຢາງພາລາ ແລະ ສິນໃນນ້ຳລ້ວນແຕ່ຖືກຈັດໃນຈຳນວນປະເທດນຳຫນ້າຂອງໂລກ. ພາຍຫລັງ 5 ປີເຂົ້າເປັນສະມາຊິກ WTO, ຕະຫລາດສົ່ງອອກຜະລິດຕະພັນກະເສດ, ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ, ສິນໃນນ້ຳຂອງຫວຽດນາມ ນັບມື້ນັບໄດ້ຮັບການເປີດກວ້າງ ແລະ ມີທີ່ຕັ້ງຢູ່ບັນດາປະເທດທີ່ມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນຈຳນວນຫນຶ່ງຄື: ຍີ່ປຸ່ນ, ອາເມລິກາ ແລະ ບັນດາປະເທດສະຫະພາບເອີລົບ( ອີຢູ). ຕໍ່ຫນ້າການກະທົບຈາກວິກິດການ, ການເຕີບໂຕຂອງຫລາຍຂະແຫນງຜະລິດຫວຽດນາມ ຖືກຫລຸດລົງ, ແຕ່ຂະແຫນງກະສິກຳຍັງຄົງບັນລຸລະດັບເຕີບໂຕສູງ. ປີ 2012, ສະເພາະຂະແຫນງສິນໃນນ້ຳບັນລຸວົງເງິນສົ່ງອອກ 6,2 ຕື້ USD, ອັນໄດ້ປະກອບສ່ວນໃຫ້ແກ່ GDP ຂອງປະເທດຊາດ. ທ່ານ ເລບາລີກ, ສະມາຊິກຂອງສະຫະສະມາຄົມອາຫານສັດລ້ຽງ ຫວຽດນາມ ຖືວ່າ:
“ພາຍຫລັງເຂົ້າເປັນສະມາຊິກ WTO, ໃນຊຸມປີຜ່ານມາ ຂະແຫນງກະສິກຳຫວຽດນາມ ບັນລຸໄດ້ຜົນງານຫລາຍຢ່າງ. ເຖິງວ່າຖືກຜົນສະທ້ອນຈາກວິກິດການເສດຖະກິດໂລກກໍຕາມ, ແຕ່ຂະແຫນງກະສິກຳຫວຽດນາມ ໄດ້ປະກອບສ່ວນຢ່າງຫລວງຫລາຍໃຫ້ແກ່ພື້ນຖານເສດຖະກິດຂອງປະເທດຊາດ.”
ຄຽງຄູ່ກັບບັນດາຜົນງານທີ່ບັນລຸໄດ້ນັ້ນ, ວິວັດການເຂົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງ WTO ໄດ້ ແລະ ພວມວາງອອກສິ່ງທ້າທາຍຫລາຍຢ່າງຕໍ່ຂະແຫນງກະສິກຳ ຫວຽດນາມ. ການສ້າງເຄື່ອງໝາຍການຄ້າໃຫ້ແກ່ບັນດາຜະລິດຕະພັນກະເສດບໍ່ທັນໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ເທົ່າທີ່ຄວນ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ມູນຄ່າຜະລິດຕະພັນກະເສດຂອງຫວຽດນາມ ບໍ່ສູງ. ໃນວິວັດການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບເສດຖະກິດໂລກນັ້ນ, ມີຜະລິດຕະພັນກະເສດ, ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ ແລະ ສິນໃນນ້ຳຫລາຍປະເພດຍັງປະສົບກັບຮົ້ວກີດຂວາງດ້ານພາສີ, ນະໂຍບາຍອາລັກຂາຢູ່ຕະຫລາດໃຫຍ່ຈຳນວນຫນຶ່ງ. ນີ້ແມ່ນບັນດາບົດຮຽນຊື່ງຫວຽດນາມ ຄວນຖອດຖອນເພື່ອປັບປຸງສະພາບການໃນຕໍ່ໜ້າ. ທ່ານ ຫງວຽນຫືວຢູງ, ປະທານສະຫະສະມາຄົມປຸງແຕ່ງສິນໃນນ້ຳສົ່ງອອກຂອງ ຫວຽດນາມ ຖືວ່າ:
“ຂະແຫນງສິນໃນນ້ຳເຂົ້າຮ່ວມຕະຫລາດໂລກມາແຕ່ດົນນານແລ້ວ, ແຕ່ເມື່ອເຂົ້າເປັນສະມາຊິກ WTO ໄດ້ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ແກ່ຂະແຫນງສິນໃນນ້ຳຫວຽດນາມ, ຕົວຢ່າງຄື: ກ່ອນນີ້ ອາເມລິກາ ສາມາດຟ້ອງຮ້ອງພວກເຮົາກ່ຽວກັບຕ້ານການຂາຍບຸບລາຄາປາຈາ ຫລືກຸ້ງ, ແຕ່ພາຍຫລັງຫວຽດນາມເຂົ້າເປັນສະມາຊິກ WTO ຫວຽດນາມ ກໍ່ມີສິດຮ້ອງຟ້ອງອາເມລິກາຂຶ້ນ WTO ກ່ຽວກັບກໍລະນີຮ້ອງຟ້ອງກຸ້ງ, ກ່ຽວກັບວິທີຄິດໄລ່ຂອງເຂົາເຈົ້າ, ວິທີນຳໃຊ້ນະໂຍບາຍຂອງເຂົາເຈົ້າຖືກຕ້ອງກັບກົດໝາຍຫຼືບໍແລະ ພວກເຮົາໄດ້ຮັບໄຊຊະນະໃນກໍລະນີດັ່ງກ່າວ.”
ເລື່ອງສ້າງເຄື່ອງໝາຍການຄ້າໃຫ້ແກ່ຜະລິດຕະພັນກະເສດສົ່ງອອກ ແມ່ນຄຳຮຽກຮ້ອງໃຫຍ່ ເມ່ືອຫວຽດນາມເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບເສດຖະກິດໂລກຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ແລະ ກວ້າງຂວາງ, ພິເສດແມ່ນບັນຫາອາລັກຂາຍີ່ຫໍ້, ການແນະນຳພູມສາດສຳລັບບັນດາຜະລິດຕະພັນກະເສດຄື: ກຸ້ງ, ປາ, ກາເຟ… ເພື່ອຫລີກລ້ຽງຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ແກ່ຊາວກະສິກອນ. ມີບັນຫາຫນຶ່ງອີກ ນັ້ນແມ່ນຄວນສືບຕໍ່ປັບປຸງສະພາບແວດລ້ອມແຫ່ງການດຳເນີນທຸລະກິດ ແລະ ຍົກສູງກຳລັງຄວາມສາມາດແກ້ງແຍ້ງຂອງເຄື່ອງໝາຍຜະລິດຕະພັນກະເສດ. ເພື່ອປະຕິບັດສິ່ງດັ່ງກ່າວ, ຫວຽດນາມ ຄວນຍູ້ແຮງການຮັບເອົາວິທະຍາສາດເຕັກນິກ, ເຕັກໂລໂລຊີໃຫມ່, ຄວາມຊຳນານໃນການຄຸ້ມຄອງຢ່າງກ້າວຫນ້າ, ບຳລຸງສ້າງຖັນແຖວພະນັກງານ ແລະ ບໍລິຫານທຸລະກິດຢ່າງຂະຫຍັນຂັນເຄື່ອນກວ່າ. ບັນດາວິສາຫະກິດຄວນເອົາໃຈໃສ່ປ່ຽນໃຫມ່ເຕັກໂນໂລຊີ, ປ່ຽນໃຫມ່ການຄຸ້ມຄອງ, ຍົກສູງສະມັດຕະພາບ, ຄຸນນະພາບ, ມີລາຄ່າຜະລິດຕະພັນຕຳ່. ປະຕິບັດພັນທະຂອງສະມາຊິກຖືກກັບບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາເມື່ອເຂົ້າເປັນສະມາຊິກ WTO, ຫວຽດນາມ ຄວນດຳເນີນການປະຕິຮູບນະໂຍບາຍເສດຖະກິດການຄ້າຕາມທິດໂປ່ງໃສ ແລະ ເສລີຢ່າງແຂງແຮງກວ່າ. ການປະຕິຮູບສະແດງໃຫ້ເຫັນບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາກ່ຽວກັບນິຕິກຳ ແລະ ລະບອບລະບຽບການບໍລິຫານ, ການເປີດປະຕູຂອງຕະຫລາດພາຍໃນ.
ຫວຽດນາມ ຕ້ອງປະຕິບັດບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາຂອງກອງປະຊຸມເສດຖະກິດສາກົນໃນຂອບເຂດອົງການການຄ້າໂລກ (WTO), ພາກພື້ນ ແລະ ສອງຝ່າຍຢ່າງຄົບຖ້ວນ. ໃນນັ້ນ ມີຄຳໝັ້ນສັນຍາໃຫມ່ທີ່ສຳຄັນຈຳນວນຫນຶ່ງຄື: ສັນຍາການຄ້າເສລີກັບສະຫະພາບເອີລົບ, ສັນຍາຄູ່ຮ່ວມມືເຂດປາຊີຟີກຈະໄດ້ຮັບການເຈລະຈາ, ລົງນາມ ແລະ ປະຕິບັດດ້ວຍຂອບເຂດກວ້າງຂວາງກວ່າ ແລະ ລະດັບໝັ້ນໝາຍເປີດປະຕູກໍສູງກວ່າ. ໃນໄລຍະຈະມາເຖິງ, ການສົ່ງອອກຜະລິດຕະພັນກະເສດ, ເຄື່ອງປາຂອງດົງ ແລະ ສິນໃນນ້ຳ ຍັງຄົງນຳມາເຊິ່ງປະສິດທິຜົນດ້ານເສດຖະກິດສູງກວ່າ, ເພາະສະນັ້ນ ເລື່ອງປັບປຸງການສ້າງເຄື່ອງໝາຍການຄ້າໃຫ້ແກ່ບັນດາຜະລິດຕະພັນກະເສດສົ່ງອອກຍັງຄົງແມ່ນບັນຫາໄດ້ຮັບຖືເປັນສຳຄັນເພື່ອໃຫ້ພື້ນຖານກະສິກຳຫວຽດນາມ ພັດທະນາແບບຍືນຍົງໃນວິວັດການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບເສດຖະກິດໂລກ.