ກົນເຊີນ-ກຽບບາກແມ່ນກຸ່ມປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດທີ່ຕິດພັນກັບການເຫຼື້ອມໃສສາສະໜາພຸດ, ສາສະໜາຂົງຈື, ສາສະໜາຫຼາວຈື ພ້ອມກັບບັນດານັກວິລະຊົນແຫ່ງຊາດ, ນັກວັດທະນະທຳທີ່ມີຊື່ສຽງໃນປະຫວັດສາດຫວຽດນາມ. ໂດຍນອນຢູ່ທາງທິດຕາເວັນອອກສຽງເໜືອຂອງແຂວງຫາຍເຢືອງ, ຂຶ້ນກັບເທດສະບານຈີ້ລິງ, ກົນເຊີນ-ກຽບບາກແມ່ນສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວທີ່ລືຊື່ ແລະ ໄດ້ດຶງດູດແຂກທ່ອງທ່ຽວຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດມາຄົ້ນຫາ ແລະ ຊອກຮູ້ກ່ຽວກັບຫວັດສາດ, ຊີວິດ, ສາສະໜາຂອງປະເທດຫວຽດນາມ.
ກົນເຊີນ-ກຽບບາກແມ່ນສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວທີ່ລືຊື່ ແລະ ໄດ້ດຶງດູດແຂກທ່ອງທ່ຽວຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ (baomoi.com) |
ໂດຍຫ່າງຈາກຮ່າໂນ້ຍປະມານ 80 ກິໂລແມັດ, ເຂດປູຊະນີຍະສະຖານກົນເຊີນດ້ວຍວັດກົນເຊີນ ແມ່ນໜຶ່ງໃນ 3 ສູນກາງຂອງສາສະໜາພຸດນິກາຍຈຸກເລີມຊຶ່ງລວມມີ ກົນເຊີນ, ອຽນຕື ແລະ ກີງເລີມ(ແຂວງກວາງນີງ) ໂດຍເຈົ້າຊີວິດ ເຈີນເຍີນຕົງ ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນດ້ວຍພື້ນຖານທິດສະດີ, ຫຼັກທຳມະສະເພາະຂອງຊາດຫວຽດນາມ.
ວັດກົນເຊີນໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງນັບແຕ່ສະຕະວັດທີ 10 ແລະ ໄດ້ຮັບການເປີດກ້ວາງໃນສະໄໝລາດຊະວົງເຈີນໃນສະຕະວັດທີ 13. ປີ 1329 , ພະອາຈານມະຫາ ຟາບລວານຊຶ່ງແມ່ນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງສາສະໜາພຸດນິກາຍຈຸກເລີມອົງທີ 2 ໄດ້ມາບູລະນະປະຕິສັງຂອນ ແລະ ເປີດກ້ວາງວັດນີ້.ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ພະມະຫາອາຈານຮ່ວຽນກວາງຊຶ່ງແມ່ນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງສາສະໜາພຸດນິກາຍຈຸກເລີມອົງທີ 3 ໄດ້ມານີ້ເພື່ອສອນສາສະໜາ ພ້ອມທັງເປີດກ້ວາງທັດສະນີຍະພາບຂອງວັດ, ພິມຄຳພີ, ຫຼໍ່ພະພຸດທະຮູບ ແລະ ໄດ້ນຳກົນເຊີນກາຍເປັນໜຶ່ງໃນບັນດາສູນກາງຂອງສາສະໜາພຸດນິກາຍຈຸກເລີມ. ທ່ານເລຢີແມ້ງ ຮອງຫົວໜ້າຄະນະຄຸ້ມຄອງເຂດປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດ ກົນເຊີນ-ກຽບບາກ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ກົນເຊີນ-ກຽບບາກແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາສູນກາງຂອງສາສະໜາພຸດນິກາຍຈຸກເລີມຊຶ່ງຕິດພັນກັບຜູ້ກໍ່ຕັ້ງສາສະໜາພຸດນິກາຍຈຸກເລີມ 3 ອົງ. ພິເສດ, ຜູ້ກໍ່ຕັ້ງອົງທີ 3 ແມ່ນພະອາຈານມະຫາ ຮ່ວຽນກວາງ ເປັນເຈົ້າອະທິການວັດກົນເຊີນ ແລະ ໄດ້ເຖິງແກ່ມໍລະນະພາບຢູ່ວັດນີ້ເມື່ອວັນທີ 23 ເດືອນຈຽງປີ 1334. ວັນໄຫວ້ບູຊາ ພະອາຈານມະຫາ ຮ່ວຽນກວາງໄດ້ກາຍເປັນງານບຸນປະເພນີຢູ່ວັດກົນເຊີນຍາມລະດູບານໃໝ່ ”
ວັດກົນເຊີນມີສະຖາປັດຕະຍະກຳແບບພະລາດຊະວັງ, ທາງໜ້າວັດແມ່ນສະນ້ຳມີຮູບຊີກວົງເດືອນ, ມີປະຕູໂຂງປະກອບດ້ວຍ 3 ປະຕູ(ປະຕູໃຫຍ່ຢູ່ກາງ ແລະ 2 ປະຕູນ້ອຍຢູ່ 2 ເບື້ອງ). ເມື່ອຜ່ານປະຕູໂຂງໄປວັດ , ແຂກທ່ອງທ່ຽວກໍຕ້ອງຜ່ານທາດລະຄັງ, ແລ້ວກໍຮອດວັງພະພຸດທະຮູບ. ທາງຫຼັງວັດແມ່ນທາດດອກບົວສູງ 9 ຊັ້ນ. ປີ 1962 , ວັດກົນເຊີນຖືກຈັດອັນດັບແມ່ນປູຊະນີຍະສະຖານລະດັບຊາດ. ຜ່ານການບູລະນະປະຕິສັງຂອນຫຼາຍຄັ້ງ, ວັດກົນເຊີນສາມາດຟື້ນຟູໄດ້ເກືອບ ເໝືອນເດີມ
ຖ້າຫາກວ່າວັດກົນເຊີນບູຊາພະມະຫາອາຈານຮ່ວຽນກວາງຊຶ່ງແມ່ນຜູ້ກໍ່ຕັ້ງສາສະໜາພຸດນິກາຍຈຸກເລີມອົງທີ 3 ນັ້ນ, ພະວິຫານກຽບບາກແມ່ນບ່ອນບູຊາເຈີນຮຶງດ້າວ - ນັກການທະຫານທີ່ດີເດັ່ນຂອງຫວຽດນາມ ເປັນຕົວແທນໃຫ້ສາສະໜາຫຼາວຈືຢູ່ຫວຽດນາມ. ຄຽງຂ້າງນັ້ນແມ່ນວິຫານບູຊາຈູວັນອານ ຊຶ່ງແມ່ນອາຈານຮັບຖືເປັນແບບຢ່າງຂອງນັກຮຽນຫວຽດນາມ ແລະ ເປັນຕົວແທນໃຫ້ແກ່ສາສະໜາຂົງຈື. 3 ສາສະໜາດັ່ງກ່າວໄດ້ສ້າງຂີດໝາຍຜ່ານແຕ່ລະກິດຈະກຳກໍ່ສ້າງ, ຜ່ານລາຍລະອຽດຂອງສະຖາປັດຕະຍະກຳ, ຮູບແກະຄວັດສະຫຼັກ, ຜ່ານແຜ່ນສີລາ, ຮູບຫຼໍ່, ແຜ່ນຄຳພະຫຍາ. ທ່ານເລຢີແມ້ງ ຮອງຫົວໜ້າຄະນະຄຸ້ມຄອງເຂດປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດ ກົນເຊີນ-ກຽບບາກ ໃຫ້ຮູ້ອີກວ່າ :
“ ກ່ຽວກັບສິລະປະແກະຄວັດສະຫຼັກຢູ່ວັດກົນເຊີນ ແມ່ນມີຄຸນຄ່າທີ່ເປັນເອກະລັກຫຼາຍຢ່າງ. ລະບົບຮູບແກະຄວັດສະຫຼັກໃນວັດກົນເຊີນແມ່ນມີຮູບມັງກອນ, ສິງໂຕ, ເຕົາ, ນົກອີນຊີຫຼືດອກເໝີຍ, ດອກກ້ວຍໄມ້, ດອກເບັນຈະມາດ, ກົກໄມ້ໄຜ່. ນອກຈາກສັດທີ່ສັກສິດ 4 ປະເພດດັ່ງກ່າວແລ້ວ, ຢູ່ເທິ່ງຫຼັງຄາວັດກໍປະກົດມີຮູບແກະຄວັດສະຫຼັກສັດປະເພດຕ່າງໆທີ່ມີໃນຊີວິດປະຈຳວັນເຊັ່ນ: ຮູບກະປູ, ປາ, ຟານ, ກວາງ. ໃນບັນດາຮູບແກະຄວັດສະຫຼັກນັ້ນ, ສັດປະເພດຕ່າງໆລ້ວນແຕ່ມຸ່ງໜ້າສູ່ວັງພະພຸດທະຮູບ. ສິ່ງນີ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນການເຫຼື້ອມໃສ, ຄວາມໝາຍຂອງທຳມະພຸດທະສາສະໜາແມ່ນສະເໝີພາບ, ບໍ່ຈຳແນກລະຫວ່າງຜູ້ຮັ່ງມີ ແລະ ທຸກຍາກ ”
ຫ່າງຈາກກົນເຊີນປະມານ 5 ກິໂລແມັດແມ່ນພະວິຫານກຽບບາກ ຊຶ່ງແມ່ນບ່ອນບູຊາເຈີນຮຶງດ້າວ - ນັກການທະຫານທີ່ດີເດັ່ນ. ໃນສະຕະວັດທີ 13, ເຈີນຮຶງດ້າວໄດ້ສ້າງຖານທີ່ໝັ້ນຢູ່ນີ້ ເພື່ອສະສົມທັນຍາຫານ, ຟຶກຊ້ອມພົນທະຫານໃນການຕໍ່ສູ້ຕ້ານພວກທະຫານສະໄໝສັກດີນາມົງກົນ. ປີ 1300, ເຈີນຮຶງດ້າວໄດ້ເຖິງແກ່ມໍລະນະກຳຢູ່ວ້ານກຽບ ແລະ ປະຊາຊົນໄດ້ກໍ່ຕັ້ງພະວິຫານເພື່ອບູຊາຢູ່ແຫ່ງນີ້. ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິທຸຍລຽນ ຮອງຫົວໜ້າຄະນະຄຸ້ມຄອງເຂດປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດ ກົນເຊີນ-ກຽບບາກ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ :
“ ເຂດປູຊະນີຍະສະຖານວ້ານກຽບຊຶ່ງໃນນັ້ນມີວິຫານບູຊາເຈີນຮຶງດ້າວມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 4000 ຕາແມັດ. ກິດຈະກຳສະຖາປັດຕະຍະກຳທັງໝົດຂອງພະວິຫານກຽບບາກແມ່ນຖືກກໍ່ສ້າງຕາມແບບພະລາດຊະວັງ. ສະຖາປັດຕະຍະກຳໃນປະຈຸບັນຂອງ ພະວິຫານກຽບບາກແມ່ນຂອງສະໄໝລາດຊະວົງຫງວຽນ. ກິດຈະກຳກ່ອນນັ້ນໄດ້ຮັບການບູລະນະປະຕິສັງຂອນເປັນຫຼາຍຄັ້ງແລ້ວໃນສະໄໝລາດຊະວົງເລ ແລະ ລາດຊະວົງຫວຽນ ”
ຊຸມມື້ນີ້, ເຂດປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດ ກົນເຊີນ-ກຽບບາກ ໄດ້ດຶງດູດແຂກທ່ອງທ່ຽວທັງຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດມາຢ້ຽມຊົມ ທັດສະນະສຶກສາຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ທ່ານ ຢວນ ແຂກທ່ອງທ່ຽວມາຈາກແອັສປາຍ ເວົ້າວ່າ :
" ຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່າ ຫວຽດນາມໄດ້ຮັກສາມູນເຊື້ອວັດທະນະທຳຂອງຕົນເປັນຢ່າງດີ. ພິເສດ ວັດຖືກປຸກສ້າງແບບກົມກ່ຽວກັບທັດສະນີຍະພາບອ້ອມແອ້ມ. ສິ່ງນີ້ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການອະນຸລັກຮັກສາບັນດາຄຸນຄ່າອັນເປັນມູນເຊື້ອຂອງຫວຽດນາມ "
ຜ່ານຫຼາຍຮ້ອຍປີ, ເຂດປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດ ກົນເຊີນ-ກຽບບາກ ຍາມໃດກໍຮັກສາໄດ້ບັນດາຄຸນຄ່າປະຫວັດສາດ, ວັດທະນະທຳອັນລ້ຳຄ່າ. ບັນດາປູຊະນີຍະສະຖານຢູ່ດິນແດນແຫ່ງນີ້ ແມ່ນພະຍານຫຼັກຖານປະຫວັດສາດເພື່ອຖ່າຍທອດໃຫ້ລູກຫຼານສາມາດເຂົ້າໃຈຕື່ມກ່ຽວກັບມູນເຊື້ອສ້າງສາ ແລະ ປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ, ກ່ຽວກັບບັນດາແບບຢ່າງນັກວິລະຊົນແຫ່ງຊາດ, ເປັນສັນຍາລັກໃຫ້ແກ່ຈິດວິນຍານ, ເຈດຈຳນົງ, ສິ່ງຍອດຍິ່ງຫວຽດນາມ.