(vovworld) - ຢູ່ເມືອງເກາະ ຫຼີເຊີນ, ແຂວງກວາງຫງາຍ, ທາງພາກກາງຫວຽດນາມ ຍັງມີ ເຮືອນບູຮານ 24 ຫຼັງ ທີ່ມີມາກ່ອນນີ້ນັບຮ້ອຍປີ. ບໍ່ພຽງແຕ່ມີຄຸນຄ່າດ້ານສະຖາປັດຕະຍະກຳເທົ່ານັ້ນ, ຫາກເຮືອນແຕ່ລະຫຼັງຍັງຄົງຕິດພັນກັບປະຫວັດແຫ່ງການປົກປກຮັກສາອະທິປະໄຕທະເລ, ໝູ່ເກາະຂອງຊາວຫວຽດນາມອີກດ້ວຍ. ໃນລາຍການປະເທດຊາດ ແລະ ຊາວຫວຽດນາມ ພາກນີ້, ເຊີນທ່ານໄປຢາມຫຼີເຊີນ ເພື່ອຊອກຮູ້ກ່ຽວກັບບັນດາເຮືອນເກົ່າທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະນີ້.
ເຮືອນບູຮານຫຼັງໜຶ່ງຢູ່ເກາະຫຼີເຊີນ
(ພາບອິນເຕີແນດ)
ຫຼີເຊີນ ມີທັດສະນີຍະພາບທີ່ສວຍງາມ ພ້ອມກັບປູຊະນີຍະສະຖານປະຫວັດສາດ, ວັດທະນະທຳລະດັບແຂວງ ແລະ ລະດັບຊາດຫຼາຍແຫ່ງ. ເກາະຫຼີເຊີນ ແມ່ນບ້ານເກີດຂອງກອງທະຫານວິລະຊົນຮ່ວາງຊາ, ທັງແມ່ນ “ລາຊະອານາຈັກແຫ່ງຜັກທຽມ”. ມາຢ້ຽມຢາມເກາະ, ໄດ້ຍ່າງໄປຕາມທົ່ງຜັກທຽມທີ່ຂຽວອ່ອນ, ຫອມຫວນ ແລະ ໄດ້ເຫັນປະຈັກຕາບັນດາປູຊະນີຍະສະຖານທີ່ຕິດພັນກັບ “ກອງທະຫານວິລະຊົນຮ່ວາງຊາ” ຄື: ອະນຸສາວະລີກອງທະຫານຮ່ວາງຊາ, ສາລາບ້ານອານຫາຍ, ນັກທ່ອງທ່ຽວຈະຮູ້ສຶກແປກປະຫຼາດໃຈ ແລະ ມີຄວາມຮັກແພງທະເລ, ໝູ່ເກາະຕື່ມອີກ. ພິເສດ, ເມື່ອມາຢ້ຽມຢາມເຮືອນບູຮານໃນເກາະຫຼີເຊີນ, ທ່ານຈະຮູ້ສຶກວ່າ, ຕົນເອງພວມ “ສຳຜັດ” ກັບຮ່ວາງຊາແທ້ໆ.
ຖ້າຫາກວ່າ ໂຫ້ຍອານ ມີຄຸ້ມຖະໜົນເກົ່າ ປຽບເໝືອນຫໍພິພິດທະພັນທີ່ມີຊີວິດຊີວາກ່ຽວກັບໂສມໜ້າຂອງນະຄອນທ່າໃນເມື່ອກ່ອນນັ້ນ, ຫຼີເຊີນ ພັດມີລະບົບເຮືອນເກົ່າທີ່ເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງໝູ່ບ້ານຊາວປະມົງ. ເຮືອນບູຮານຂອງທ່ານ ເຢືອງກວາງດິ້ງ, ອາຍຸ 68 ປີ, ກວ້າງປະມານ 80 ຕາລາງແມັດ, ຢູ່ບ້ານໄຕ, ຕາແສງອານຫາຍ, ຖືກປຸກສ້າງດ້ວຍດິນກ່ອນນີ້ປະມານ 150 ປີ, ດ້ວຍປ້າຍທີ່ຄວັດຕົວໜັງສືຈີນ, ຄຳຜະຫຍາຢ່າງລະອຽດລະອໍ. ເຮືອນທີ່ປຸກສ້າງດ້ວຍດິນມີຄວາມປອດໂປ່ງ, ເຢັນສະບາຍໃນລະດູຮ້ອນ ແລະ ມີຄວາມອົບອູ່ນໃນລະດູໜາວ.
“ຄອບຄົວຂ້າພະເຈົ້າແມ່ນລຸ້ນທີ 3 ທີ່ໄດ້ຮັກສາມູນເຊື້ອຂອງປູ່ຍ່າຕາຍາຍ. ຜ່ານການເວລາມັນກໍ່ຖືກຊຸດໂຊມສ່ວນໃດສ່ວນໜຶ່ງ, ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ລະດົມລູກຫຼານອະນຸລັກຮັກສາຊັບສິນອັນລ້ຳຄ່າ ໂດຍປູ່ຍ່າຕາຍາຍປະໄວ້”.
ເຮືອນບູຮານຂອງທ່ານດິ້ງ ໄດ້ຮັບການບຸລະນະຄືນໃໝ່
ພາບ: P.Khang
ນອກຈາກຮັກສາເຮືອນບູຮານໄວ້, ທ່ານ ດິ້ງ ຍັງຮັກສາຫໍບູຊາຂອງບັນພະບຸລຸດທີ່ມີມາກ່ອນນີ້ປະມານ 200 ປີ. ທ່ານໄດ້ນຳໃຊ້ຫໍບູຊາອັນລ້ຳຄ່ານີ້ ເພື່ອບູຊາກອງທະຫານຮ່ວາງຊາ.
ເຮືອນບູຮານຂອງພໍ່ຕູ້ ຫວໍຫຽນດາດ ຢູ່ບ້ານໄຕ, ຕາແສງອານວິ້ງ ກໍ່ມີມາກ່ອນນີ້ປະມານ 150 ປີ. ເຮືອນຫຼັງນີ້ໄດ້ສ້າງຂຶ້ນດ້ວຍໄມ້ມີ້. ໃນເຮືອນປະດັບປະດາດ້ວຍປ້າຍທີ່ຄວັດພາສາຈີນ, ຄຳຜະຫຍາເຊິ່ງເວົ້າເຖິງບຸນຄູນຂອງບັນພະບຸລຸດ.
“ເຮືອນໄມ້ມີເສົາໄມ້ປະມານ 30 ເສົາ ແລະ ແບ່ງເປັນ 5 ຫ້ອງ, 3 ຫ້ອງຢູ່ກາງ ແລະ 2 ຫ້ອງຢູ່ສອງເບື້ອງ. ເສົາເຫຼົ່ານັ້ນລ້ວນແຕ່ໄດ້ຮັບການຄວັດສະຫຼັກຢ່າງສວຍງາມ”.
ເຮືອນຫຼັງນີ້ ແມ່ນຊັບສິນອັນລ້ຳຄ່າໂດຍປູ່ຍ່າຕາຍາຍປະໄວ້, ດັ່ງນັ້ນຍາມໃດພໍ່ຕູ້ ດາດ ກໍ່ຕັກເຕືອນລູກຫຼານຮັກສາໄວ້. ດຣ. ດ່ວານງອກຄອຍ, ຮອງຜູ້ອຳນວຍການຫໍພິພິດທະພັນແຂວງ ກວາງຫງາຍ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ, ບັນດາເຮືອນເກົ່າຢູ່ຫຼີເຊີນ ແມ່ນມໍລະດົກທີ່ມີຄຸນຄ່າດ້ານວັດທະນະທຳສຳຄັນທີ່ສຸດ ແລະ ທາງແຂວງພວມກວດກາ, ແບ່ງປະເພດ, ຕີລາຄາສະພາບຕົວຈິງເພື່ອມີທິດອະນຸລັກຮັກສາ, ຈັດອັນດັບ, ແນໃສ່ເສີມຂະຫຍາຍຄຸນຄ່າຂອງບັນດາເຮືອນເກົ່າຢູ່ຫຼີເຊີນ, ຫາກບໍ່ໃຫ້ປະຊາຊົນສ້ອມແປງເອງ ເພາະມັນຈະເຮັດໃຫ້ຄຸນຄ່າຂອງເຮືອນບູຮານເສຍຫາຍໄປ.
“ໃນເຮືອນບູຮານແຕ່ລະຫຼັງຂອງຫຼີເຊີນ ຍັງຄົງຮັກສາເອກະສານຕ່າງໆດ້ວຍຕົວໜັງສືຈີນ, ກ່ຽວກັບກອງທະຫານຮ່ວາງຊາ, ແລະ ວັດຖຸພັນອື່ນໆທີ່ຢັ້ງຢືນອະທິປະໄຕຂອງໝູ່ເກາະແຫ່ງນີ້. ພວກຂ້າພະເຈົ້າຕີລາຄາວ່າ, ພະຍານຫຼັກຖານເຫຼົ່ານັ້ນ, ແລະ ບັນດາເຮືອນບູຮານຢູ່ທີ່ນີ້ ແມ່ນມໍລະດົກວັດທະນະທຳທີ່ສຳຄັນ. ປະຈຸບັນ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າພວມເຮັດສະຖິຕິ, ແບ່ງປະເພດ, ກຳນົດທິດບຸລະນະ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍຄຸນຄ່າຂອງເຮືອນບູຮານ“
ເອກະສານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງກອງທະຫານປ້ອງກັນເກາະຮ່ວາງຊາ
(ພາບອິນເຕີແນດ)
ເຮືອນບູຮານ ແຕ່ລະຫຼັງຢູ່ຫຼີເຊີນ ຖືກຖືວ່າແມ່ນຫໍພິພິດທະພັນ, ແຫ່ງຮັກສາບັນດາເອກະສານ, ພະຍານຫຼັກຖານທີ່ຢັ້ງຢືນອະທິປະໄຕຢູ່ໝູ່ເກາະຮ່ວາງຊາຂອງຫວຽດນາມ, ໂດຍວົງຕະກູນຕ່າງໆໃນເກາະໄດ້ຮັກສາໄວ້ຜ່ານການເວລານັບຮ້ອຍປີ. ພິເສດແມ່ນ ”ໃບຄຳສັ່ງ” ທີ່ປະກາດໃຊ້ເມື່ອວັນທີ 15/4/1834 ເພື່ອຈັດສົ່ງກອງທະຫານເຮືອຂອງວົງຕະກູນຕ່າງໆໃນເກາະຫຼີເຊີນ ໄປຮ່ວາງຊາ ປະຕິບັດໜ້າທີ່ ກໍ່ໄດ້ຊອກເຫັນໃນເຮືອນບູຮານຂອງທ່ານ ດັ້ງເລນ, ຢູ່ຕາແສງ ອານຫາຍ. ລະບົບເຮືອນບູຮານຢູ່ ຫຼີເຊີນ ສະແດງໃຫ້ເຫັນຈຸດພິເສດສະເພາະຂອງໝູ່ບ້ານຊາວປະມົງ, ສົມເປັນທີ່ໄດ້ຮັບການບຸລະນະ, ປະຕິສັງຂອນ ເພື່ອຮັບໃຊ້ໃຫ້ແກ່ການຊອກຮູ້, ຄົ້ນຄ້ວາ ກ່ຽວກັບວັດທະນະທຳທີ່ເປັນມູນເຊື້ອຂອງຊາວຫວຽດນາມ ແລະ ອະທິປະໄຕຂອງປະເທດຊາດສຳລັບໝູ່ເກາະຮ່ວາງຊາ.